Matta 22

22
Düğün Şöleni Benzetmesi
(Luk.14:15-24)
1-2İsa söz alıp onlara yine benzetmelerle şöyle seslendi: “Göklerin Egemenliği, oğlu için düğün şöleni hazırlayan bir krala benzer. 3Kral şölene davet ettiklerini çağırmak üzere kölelerini gönderdi, ama davetliler gelmek istemedi.
4“Kral yine başka kölelerini gönderirken onlara dedi ki, ‘Davetlilere şunu söyleyin: Bakın, ben ziyafetimi hazırladım. Sığırlarım, besili hayvanlarım kesildi. Her şey hazır, buyrun şölene!’
5“Ama davetliler aldırmadılar. Biri tarlasına, biri ticaretine gitti. 6Öbürleri de kralın kölelerini yakalayıp hırpaladılar ve öldürdüler. 7Kral öfkelendi. Ordularını gönderip o katilleri yok etti, kentlerini ateşe verdi.
8“Sonra kölelerine şöyle dedi: ‘Düğün şöleni hazır, ama çağırdıklarım buna layık değilmiş. 9Gidin yol kavşaklarına, kimi bulursanız düğüne çağırın.’ 10Böylece köleler yollara döküldü, iyi kötü kimi buldularsa, hepsini topladılar. Düğün yeri konuklarla doldu.
11“Kral konukları görmeye geldiğinde, orada düğün giysisi giymemiş bir adam gördü. 12Ona, ‘Arkadaş, düğün giysisi giymeden buraya nasıl girdin?’ diye sorunca, adamın dili tutuldu.
13 “O zaman kral, uşaklarına, ‘Şunun ellerini ayaklarını bağlayın, dışarıya, karanlığa atın!’ dedi. ‘Orada ağlayış ve diş gıcırtısı olacaktır.’
14“Çünkü çağrılanlar çok, ama seçilenler azdır.”
Sezar'ın Hakkı Sezar'a
(Mar.12:13-17; Luk.20:20-26)
15Bunun üzerine Ferisiler çıkıp gittiler. İsa'yı, kendi söyleyeceği sözlerle tuzağa düşürmek amacıyla düzen kurdular. 16Hirodes yanlılarıyla birlikte gönderdikleri kendi öğrencileri İsa'ya gelip, “Öğretmenimiz” dediler, “Senin dürüst biri olduğunu, Tanrı yolunu dürüstçe öğrettiğini, kimseyi kayırmadığını biliyoruz. Çünkü insanlar arasında ayrım yapmazsın. 17Peki, söyle bize, sence Sezar'a vergi vermek Kutsal Yasa'ya uygun mu, değil mi?”
18İsa onların kötü niyetlerini bildiğinden, “Ey ikiyüzlüler!” dedi. “Beni neden deniyorsunuz? 19Vergi öderken kullandığınız parayı gösterin bana!” O'na bir dinar getirdiler. 20İsa, “Bu resim, bu yazı kimin?” diye sordu.
21“Sezar'ın” dediler.
O zaman İsa, “Öyleyse Sezar'ın hakkını Sezar'a, Tanrı'nın hakkını Tanrı'ya verin” dedi.
22Bu sözleri duyunca şaştılar, İsa'yı bırakıp gittiler.
Dirilişle İlgili Soru
(Mar.12:18-27; Luk.20:27-40)
23-24 Ölümden sonra diriliş olmadığını söyleyen Sadukiler, aynı gün İsa'ya gelip şunu sordular: “Öğretmenimiz, Musa şöyle buyurmuştur: ‘Eğer bir adam çocuk sahibi olmadan ölürse, kardeşi onun karısını alsın, soyunu sürdürsün.’ 25Aramızda yedi kardeş vardı. İlki evlendi ve öldü. Çocuğu olmadığından karısını kardeşine bıraktı. 26İkincisi, üçüncüsü, yedincisine kadar hepsine aynı şey oldu. 27Hepsinden sonra kadın da öldü. 28Buna göre diriliş günü kadın bu yedi kardeşten hangisinin karısı olacak? Çünkü hepsi de onunla evlendi.”
29İsa onlara, “Siz Kutsal Yazılar'ı ve Tanrı'nın gücünü bilmediğiniz için yanılıyorsunuz” diye karşılık verdi. 30“Dirilişten sonra insanlar ne evlenir, ne de evlendirilir, gökteki melekler gibidirler. 31Ölülerin dirilmesi konusuna gelince, Tanrı'nın size bildirdiği şu sözü okumadınız mı? 32 ‘Ben İbrahim'in Tanrısı, İshak'ın Tanrısı ve Yakup'un Tanrısı'yım’ diyor. Tanrı ölülerin değil, dirilerin Tanrısı'dır.”
33Bunları işiten halk, O'nun öğretişine şaşıp kaldı.
En Büyük Buyruk
(Mar.12:28-34; Luk.10:25-28)
34Ferisiler, İsa'nın Sadukiler'i susturduğunu duyunca bir araya toplandılar. 35-36Onlardan biri, bir Kutsal Yasa uzmanı, İsa'yı denemek amacıyla O'na şunu sordu: “Öğretmenim, Kutsal Yasa'da en önemli buyruk hangisidir?”
37 İsa ona şu karşılığı verdi: “ ‘Tanrın Rab'bi bütün yüreğinle, bütün canınla ve bütün aklınla seveceksin.’ 38İşte ilk ve en önemli buyruk budur. 39 İlkine benzeyen ikinci buyruk da şudur: ‘Komşunu kendin gibi seveceksin.’ 40Kutsal Yasa'nın tümü ve peygamberlerin sözleri bu iki buyruğa dayanır.”
Mesih Kimin Oğlu?
(Mar.12:35-37; Luk.20:41-44)
41-42Ferisiler toplu haldeyken İsa onlara şunu sordu: “Mesih'le ilgili olarak ne düşünüyorsunuz? O kimin oğludur?”
Onlar da, “Davut'un Oğlu” dediler.
43İsa şöyle dedi: “O halde nasıl oluyor da Davut, Ruh'tan esinlenerek O'ndan ‘Rab’ diye söz ediyor? Şöyle diyor Davut:
44 ‘Rab Rabbim'e dedi ki,
Ben düşmanlarını
Ayaklarının altına serinceye dek
Sağımda otur.’
45Davut O'ndan Rab diye söz ettiğine göre, O nasıl Davut'un Oğlu olur?” 46İsa'ya hiç kimse karşılık veremedi. O günden sonra artık kimse de O'na bir şey sormaya cesaret edemedi.
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

22:1-14 Luka’da bu benzetme “Tanrı’nın Egemenliği’ndeki şölen” hakkındaki bir söze karşılık olarak anlatılmıştır (krş. Luk.14:15 ve ilgili not; Matta ve Luka’daki olaylar muhtemelen birbirinden farklıdır). Yahudiler’in (özellikle önderlerin ve Yeruşalim’in) yargılanmasıyla ilgili üç benzetmenin üçüncüsüdür; İsrail’in Tanrı’nın Egemenliği’ne katılmaya ne kadar hazırlıksız olduğu vurgulanır.
22:11-14 İsa Mesih, başta Yahudiler olmak üzere, çağrısını dikkate almayıp reddeden herkesi yargılar.
22:15-17 Hirodes yanlıları, Hirodes Hanedanlığı’nı, dolayısıyla Roma’yı destekleyen nüfuzlu Yahudiler’di. Ferisiler ise Roma hegemonyasına karşı çıkıyorlardı. Ancak, iki grup İsa Mesih’i tuzağa düşürmek için anlaştı (bkz. Mar.3:6). İsa sordukları bu soruya ‘hayır’ yanıtını verse Hirodes yanlıları O’nu Pilatus’a ihanetle suçlayacaktı, ‘evet’ yanıtını verse Ferisiler O’nu halkın önünde hain ilan edecekti. Roma buyruğundaki halkların Roma İmparatoru’na vergi vermeleri gerekiyordu. Halk bu vergiden son derece rahatsızdı ; bazı Yahudiler de bunun putperest tapınaklarına ve baskıcı Roma yönetimine destek sağladığı anlamına geldiğine inanıyor ve ödeme yapmayı vatana ihanet olarak görüyorlardı.
22:19 dinar Sezar tarafından basılan madeni bir paraydı. Bir yüzünde imparatorun portresi, öbür yüzünde ise imparatorun ilahlığını anlatan sözcükler yer alırdı. Bir dinar, vasıfsız işçinin yaklaşık bir günlük ücretine eşdeğerdi. Rab İsa, yerinde verdiği bu cevapla tuzağı boşa çıkardı.
22:21 Tanrı’nın hakkını Tanrı’ya verin İsa Sezar’ı ve Tanrı’yı açıkça birbirinden ayırarak, paralarda imparatoru ilahlaştıran ifadeleri reddetmiş oldu (bkz. Mat.22:19’ a ait not; ayrıca bkz. Mar.12:17’ye ait not).
22:22 ş aştılar Bkz. Mar.1:22 ve ilgili not.
22:23-24 Sadukiler Bkz. Mat.3:7; Mar.12:18 ve Elç.4:1’e ait notlar; Tablo: Yahudi Mezhepleri, s. 1418 ; Makale:AntlaşmalarArası Dönem, s. 1361.
22:23-32 Krş. Mar.12:18-27; Luk.21:27-36 ve ilgili notlar. Ortaya attıkları soru, Yas.25:5-10’da (bkz. ilgili not) yer alan buyruğa dayanmaktadır (bkz. Rut.4:1-12’ye ait not). İsa ölülerin dirileceğinin kanıtı olarak Çık.3:6’daki sözleri kullanır; bu ayette Tanrı, ölümlerinden asırlar sonra bile İbrahim, İshak ve Yakup’un kendi huzurunda yaşamakta olduklarını ifade etmektedir.
22:34-40 Yahudi din önderleri, Kutsal Yasa’da belirledikleri bireye yönelik 613 ayrı buyruğu “ağır” (veya “büyük”) ve “hafif” (veya “küçük”) buyruklar olarak sınıflandırmışlardı; aralarında, bunlardan hangisinin daha önemli olduğuyla ilgili tartışma sürüp gitmekteydi.
22:40 Kutsal Yasa’nın tümü ve peygamberlerin sözleri Bkz. Mat.5:17’ye ait not.
22:44 Bkz. Mar.12:36-37; Luk.21:44 ve ilgili notlar.
22:41-46 Bkz. Mar.12:35-37 ve Luk.20:44’e ait notlar.

Videolar

Matta Girişi

Genel Bakış: Matta'nın amacı, İsa'nın yaşamını, öğretisini, ölümünü ve dirilişini anlatmaktır. Özellikle İsa'nın peygamberlerce geleceği bildirilen ve Yahudilerce uzun zamandır beklenen Mesih olduğunu göstermek ister. Bunun için İsa'nın gelişiyle gerçekleşen peygamberlik sözlerinden alıntılara yer verir1. İsa'nın kurtuluş Müjdesi'nin bütün uluslar için olduğunu ayrıca vurgular2.

Kitabın İçeriği: Matta, İsa'nın soyağacı ve doğumuna ilişkin bilgileri vermekle başlar (1:1-2:23). İsa'nın vaftiz oluşunu ve Şeytan tarafından nasıl denendiğini anlattıktan sonra O'nun faaliyetlerine geçer. Kendisine gelen hastaların tümünü iyileştirdiği bazı olayları kaydeder3; belirli bazı hastaları iyileştirmesinden4 ve öbür mucizelerinden5 de söz eder. Bununla birlikte ağırlık, İsa'nın beş temel bölümde6 toplanan öğretisine veriliyor. Bu öğretinin odağında Göklerin Egemenliği7 bulunuyor. Göklerin Egemenliği, İncil'in öbür kısımlarında Tanrı'nın Egemenliği diye de geçer. İsa'nın ilk gelişiyle başlayan bu egemenlik, O'nun Kral olarak dönüşüyle tamamlanacaktır. Günahlarından dönüp İsa'yı izleyenler, egemenliğin çocukları olurlar. Bunlar, İsa'nın özellikle Dağdaki Konuşma'da açıkladığı yeni yaşama çağrılıyorlar (5-7 bölümleri). Örneğin, ön planda bulunmak yerine başkalarına hizmet etmeyi amaç edinmeliler8; gösterişe kapılmadan iyilik yapmalılar (6:1-18); bağışlayıcı olmalılar (18:21-35); canları pahasına da olsa İsa'yı izlemeliler9.

İsa, sözleri ile eylemleri arasında büyük uyumsuzluklar olan Yahudi din önderlerini şiddetle eleştirir. Onlar için şöyle der: «Göklerin Egemenliği'nin kapısını insanların yüzüne kaparlar; ne kendileri içeri girerler, ne de girmek isteyenleri bırakırlar»10. Buna karşılık İsa, doğru kişileri değil, günahkârları çağırmaya gelmiştir (9:13). İsa ayrıca çağın sonu, kendisinin ikinci gelişi ve son yargı konusunda açıklamalarda bulunur; izleyicilerinin bütün bu olaylara hazırlıklı olmaları gerektiğini anlatır11. İsa'nın kimliğine gelince, Matta imalı ama kesin konuşur12.

Son bölümler İsa'nın ölümünü ve dirilişini anlatır. Ondan önce İsa, nasıl öleceğini birkaç kez açıklar. Son yemeğinde, «Kanım... günahların bağışlanması için birçokları uğruna akıtılan antlaşma kanıdır» der (26:28). Uzun zamandan beri onu öldürmeyi tasarlayan Yahudi önderlerce tutuklanır, yargılanır ve Romalı vali tarafından çarmıha gerilir. Ölür ve dirilir. Kitap, İsa'nın izleyicilerine verdiği ünlü son buyruğuyla noktalanır: «Gökte ve yeryüzünde bütün yetki bana verildi. Bu nedenle gidin, bütün ulusları öğrencilerim olarak yetiştirin...»

Ana Hatlar:

1:1-2:23 İsa'nın doğumu ve çocukluğu
3:1-4:16 İsa'nın göreve hazırlanması
4:17-18:35 İsa'nın Celile ve çevresindeki faaliyetleri
19:1-20:34 Yeruşalim (Kudüs) yolunda
21:1-27:66 İsa'nın Yeruşalim'de öğretisini yayması, tutuklanıp çarmıha gerilmesi
28:1-20 İsa'nın dirilmesi

Kaynak Ayetler: Bkz. s. 24

  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş