Matta 17

17
İsa'nın Görünümü Değişiyor
(Mar.9:2-13; Luk.9:28-36)
1 Altı gün sonra İsa, yanına yalnız Petrus, Yakup ve Yakup'un kardeşi Yuhanna'yı alarak yüksek bir dağa çıktı. 2Onların gözü önünde İsa'nın görünümü değişti. Yüzü güneş gibi parladı, giysileri ışık gibi bembeyaz oldu. 3O anda Musa'yla İlyas öğrencilere göründü. İsa'yla konuşuyorlardı. 4Petrus İsa'ya, “Ya Rab” dedi, “Burada bulunmamız ne iyi oldu! İstersen burada üç çardak kurayım: Biri sana, biri Musa'ya, biri de İlyas'a.”
5 Petrus daha konuşurken parlak bir bulut onlara gölge saldı. Buluttan gelen bir ses, “Sevgili Oğlum budur, O'ndan hoşnudum. O'nu dinleyin!” dedi.
6Öğrenciler bunu işitince, dehşet içinde yüzüstü yere kapandılar. 7İsa gelip onlara dokundu, “Kalkın, korkmayın!” dedi. 8Başlarını kaldırınca İsa'dan başka kimseyi göremediler.
9Dağdan inerlerken İsa onlara, “İnsanoğlu ölümden dirilmeden, gördüklerinizi kimseye söylemeyin” diye buyurdu.
10 Öğrencileri O'na şunu sordular: “Peki, din bilginleri neden önce İlyas'ın gelmesi gerektiğini söylüyorlar?”
11İsa, “İlyas gerçekten gelecek ve her şeyi yeniden düzene koyacak” diye yanıtladı. 12 “Size şunu söyleyeyim, İlyas zaten geldi, ama onu tanımadılar, ona yapmadıklarını bırakmadılar. Aynı şekilde İnsanoğlu da onların elinden acı çekecektir.” 13O zaman öğrenciler İsa'nın kendilerine Vaftizci Yahya'dan söz ettiğini anladılar.
Cinli Çocuk İyileştiriliyor
(Mar.9:14-32; Luk.9:37-45)
14Kalabalığın yanına vardıklarında bir adam İsa'ya yaklaşıp önünde diz çöktü. 15“Ya Rab” dedi, “Oğlumun haline acı! Sarası var, çok acı çekiyor. Sık sık ateşe, suya düşüyor. 16Onu senin öğrencilerine getirdim, ama iyileştiremediler.”
17İsa, “Ey imansız ve sapmış kuşak!” dedi. “Sizinle daha ne kadar kalacağım? Size daha ne kadar katlanacağım? Çocuğu buraya, bana getirin.” 18İsa cini azarlayınca, cin çocuktan çıktı, çocuk o anda iyileşti.
19Sonra öğrenciler tek başlarına İsa'ya gelip, “Biz cini neden kovamadık?” diye sordular.
20-21 İsa, “İmanınız kıt olduğu için” karşılığını verdi. “Size doğrusunu söyleyeyim, bir hardal tanesi kadar imanınız olsa şu dağa, ‘Buradan şuraya göç’ derseniz, göçer; sizin için imkânsız bir şey olmayacaktır.”[a]
İsa Ölüp Dirileceğini Tekrar Bildiriyor
(Mar.9:30-32; Luk.9:43-45)
22-23Celile'de bir araya geldiklerinde İsa onlara, “İnsanoğlu, insanların eline teslim edilecek ve öldürülecek, ama üçüncü gün dirilecek” dedi.
Öğrenciler buna çok kederlendiler.
Tapınak Vergisi
24 Kefarnahum'a geldiklerinde, iki dirhemlik tapınak vergisini[b] toplayanlar Petrus'a gelip, “Öğretmeniniz tapınak vergisini ödüyor, değil mi?” diye sordular.
25Petrus, “Ödüyor” dedi.
Petrus eve gelince, daha kendisi bir şey söylemeden İsa ona, “Simun, ne dersin?” dedi. “Dünya kralları gümrük ya da vergiyi kimlerden alır? Kendi oğullarından mı, yabancılardan mı?”
26Petrus'un, “Yabancılardan” demesi üzerine İsa, “O halde oğullar muaftır” dedi. 27“Ama vergi toplayanları gücendirmeyelim. Göle gidip oltanı at. Tuttuğun ilk balığı çıkar, onun ağzını aç, dört dirhemlik bir akçe[c] bulacaksın. Parayı al, ikimizin vergisi olarak onlara ver.”
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

17:1 Altı gün Matta ve Markos’ta yalnızca Petrus’un iman açıklaması ve İsa’nın görünümünün değişmesi arasındaki günler sayılarak “altı gün” denirken (Mar.9:2), Luka’da tüm günler hesaba katılarak “yaklaşık sekiz gün” denir (Luk.9:28; bkz. gün hesabıyla ilgili, Luk.12:40’a ait not). Burada söz edilen dağ Lübnan’daki Hermondur; Filipus Sezariyesi’nin hemen kuzeydoğusundadır (krş. Mat.16:13).
17:3 Musa’yla İlyas Musa’ya Kutsal Yasa verilmişti, İlyas peygamber ise İsrail’i Kutsal Yasa’ya itaate çağırmak için görevlendirilmişti. Onların orada bulunup Rab İsa’yla ölümünü, dirilişini ve göğe yükselişini konuşmaları (Luk.9:30-31), Kutsal Yasa ve peygamberliklerin yeni antlaşmanın başlatıcısı olan Mesih’te tamamlandığını gösterir.
17:4 üç çardak Bkz. Mar.9:5’e ait not.
17:5 onlara İsa, Musa ve İlyas’a. Sevgili Oğlum budur, O’ndan hoşnudum Bkz. Mat.1:13-17’ye ait not. O’nu dinleyin! Bkz. Mar.9:7’ye ait not. Bulut, Tanrı’nın orada bulunduğunun göstergesiydi (krş. Çık.16:10; Çık.19:9; Çık.24:15-18; Çık.33:9-10; 1Kr.8:10-13).
17:1-9 İsa’nın yeryüzündeki hizmetinde gerçekleşen en önemli olaylardan biridir. Bu olayla İsa’nın kimliği ve Tanrı Oğlu Mesih olarak yüceliği açıkça görülür. Musa’nın görünmesi, İsa’nın Mısır’dan Çıkış gibi bir kurtuluş sağlayacak olmasına işaret eder; İlyas’ın görünmesi ise, İsa’nın yeryüzüne ikinci gelişiyle ilgilidir (Mal.4:5). İsa’nın görünümünün değişmesi Petrus’un, Yakup’un ve Yuhanna’nın imanlarını çok kritik bir anda güçlendirir (bkz. Mat.17:3’e ait not; Mat.16:21-28; Mar.9:2-7; Luk.9:28-35; 2Pe.1:16-18’e ait notlar).
17:9 kimseye söylemeyin Bkz. Mar.9:9’a ait not; krş. Luk.9:36.
17:10 Yahudi din öğretmenleri, Mesih’in gelişinden önce İlyas Peygamber’in ortaya çıkması gerektiğini öğretmiştir (bkz. Mal.3:1; Mal.4:5 ve ilgili notlar).
17:11 Yahya’nın hizmetiyle, Mal.4:5’teki sözler kısmen yerine gelmiştir (bkz. Mat.11:14; Mal.4:5 ve ilgili not; Luk.1:17; Yu.1:21 ve ilgili not).
17:12 Aynı şekilde Bkz. Mat.14:1-12.
17:15 Ya Rab... acı Krş. Mat.9:27; Mat.15:22; Mat.20:30-31; Luk.18:38-39.
17:20-21 Birçok Grekçe elyazması, “Ama bu tür cinler ancak dua ve oruçla kovulabilir” sözlerini de içerir. hardal tanesi kadar ‘İncir çekirdeği kadar’ anlamına gelen bir İbrani deyimi (bkz. Mat.13:32 ve ilgili not). ş u dağa, ‘Buradan şuraya göç’derseniz Büyük zorlukları ortadan kaldırmak anlamına gelen bir özdeyiştir (krş. Zek.Mat.4:7 ve ilgili not; 1Ko.13:2).
17:22-23 İsa Mesih, öleceğini ikinci kez bildiriyor (bkz. Mat.16:21).
17:24 İki dirhemlik tapınak vergisi Grekçesi, “didrahma” (bkz. Birimler Cetveli). Yirmi yaş ve üzerindeki her erkeğin bu vergiyi her yıl vermesi gerekiyordu (Çık.30:13; 2Ta.24:9). Yarım şekel (2 dirhem veya 2 dinar; yaklaşık iki günlük ücret) değerindeydi ve tapınağın bakım masraflarını karşılamak için kullanılıyordu.
17:26 oğullar muaftır Petrus’un ve öbür elçilerin Tanrı’nın egemenliğinin ev halkından oldukları, İsa’yı reddeden Yahudiler’in ise buna dâhil olmadıkları ima edilir (bkz. Mat.21:43).
17:27 gücendirmeyelim İsa Mesih’in yönetime gösterdiği saygının bir belirtisi (bkz. Rom.13:1-7; 1Ti.2:1-5; 1Pe.2:12-14 ve ilgili notlar). dört dirhemlik bir akçe Grekçe’den birebir çevirisi:“bir statir” (bkz. Birimler Cetveli).

Videolar

Matta Girişi

Genel Bakış: Matta'nın amacı, İsa'nın yaşamını, öğretisini, ölümünü ve dirilişini anlatmaktır. Özellikle İsa'nın peygamberlerce geleceği bildirilen ve Yahudilerce uzun zamandır beklenen Mesih olduğunu göstermek ister. Bunun için İsa'nın gelişiyle gerçekleşen peygamberlik sözlerinden alıntılara yer verir1. İsa'nın kurtuluş Müjdesi'nin bütün uluslar için olduğunu ayrıca vurgular2.

Kitabın İçeriği: Matta, İsa'nın soyağacı ve doğumuna ilişkin bilgileri vermekle başlar (1:1-2:23). İsa'nın vaftiz oluşunu ve Şeytan tarafından nasıl denendiğini anlattıktan sonra O'nun faaliyetlerine geçer. Kendisine gelen hastaların tümünü iyileştirdiği bazı olayları kaydeder3; belirli bazı hastaları iyileştirmesinden4 ve öbür mucizelerinden5 de söz eder. Bununla birlikte ağırlık, İsa'nın beş temel bölümde6 toplanan öğretisine veriliyor. Bu öğretinin odağında Göklerin Egemenliği7 bulunuyor. Göklerin Egemenliği, İncil'in öbür kısımlarında Tanrı'nın Egemenliği diye de geçer. İsa'nın ilk gelişiyle başlayan bu egemenlik, O'nun Kral olarak dönüşüyle tamamlanacaktır. Günahlarından dönüp İsa'yı izleyenler, egemenliğin çocukları olurlar. Bunlar, İsa'nın özellikle Dağdaki Konuşma'da açıkladığı yeni yaşama çağrılıyorlar (5-7 bölümleri). Örneğin, ön planda bulunmak yerine başkalarına hizmet etmeyi amaç edinmeliler8; gösterişe kapılmadan iyilik yapmalılar (6:1-18); bağışlayıcı olmalılar (18:21-35); canları pahasına da olsa İsa'yı izlemeliler9.

İsa, sözleri ile eylemleri arasında büyük uyumsuzluklar olan Yahudi din önderlerini şiddetle eleştirir. Onlar için şöyle der: «Göklerin Egemenliği'nin kapısını insanların yüzüne kaparlar; ne kendileri içeri girerler, ne de girmek isteyenleri bırakırlar»10. Buna karşılık İsa, doğru kişileri değil, günahkârları çağırmaya gelmiştir (9:13). İsa ayrıca çağın sonu, kendisinin ikinci gelişi ve son yargı konusunda açıklamalarda bulunur; izleyicilerinin bütün bu olaylara hazırlıklı olmaları gerektiğini anlatır11. İsa'nın kimliğine gelince, Matta imalı ama kesin konuşur12.

Son bölümler İsa'nın ölümünü ve dirilişini anlatır. Ondan önce İsa, nasıl öleceğini birkaç kez açıklar. Son yemeğinde, «Kanım... günahların bağışlanması için birçokları uğruna akıtılan antlaşma kanıdır» der (26:28). Uzun zamandan beri onu öldürmeyi tasarlayan Yahudi önderlerce tutuklanır, yargılanır ve Romalı vali tarafından çarmıha gerilir. Ölür ve dirilir. Kitap, İsa'nın izleyicilerine verdiği ünlü son buyruğuyla noktalanır: «Gökte ve yeryüzünde bütün yetki bana verildi. Bu nedenle gidin, bütün ulusları öğrencilerim olarak yetiştirin...»

Ana Hatlar:

1:1-2:23 İsa'nın doğumu ve çocukluğu
3:1-4:16 İsa'nın göreve hazırlanması
4:17-18:35 İsa'nın Celile ve çevresindeki faaliyetleri
19:1-20:34 Yeruşalim (Kudüs) yolunda
21:1-27:66 İsa'nın Yeruşalim'de öğretisini yayması, tutuklanıp çarmıha gerilmesi
28:1-20 İsa'nın dirilmesi

Kaynak Ayetler: Bkz. s. 24

  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş