Matta 27

27
Yahuda Kendini Asıyor
(Elç.1:18-19)
1Sabah olunca bütün başkâhinlerle halkın ileri gelenleri, İsa'yı ölüm cezasına çarptırmak konusunda anlaştılar. 2O'nu bağladılar ve götürüp Vali Pilatus'a teslim ettiler.
3İsa'ya ihanet eden Yahuda, O'nun mahkûm edildiğini görünce yaptığına pişman oldu. Otuz gümüşü başkâhinlere ve ileri gelenlere geri götürdü. 4“Ben suçsuz birini[a] ele vermekle günah işledim” dedi.
Onlar ise, “Bundan bize ne? Onu sen düşün” dediler.
5Yahuda paraları tapınağın içine fırlatarak oradan ayrıldı, gidip kendini astı.
6Paraları toplayan başkâhinler, “Kan bedeli olan bu paraları tapınağın hazinesine koymak doğru olmaz” dediler. 7Kendi aralarında anlaşarak bu parayla yabancılar için mezarlık yapmak üzere Çömlekçi Tarlası'nı satın aldılar. 8Bunun için bu tarlaya bugüne dek “Kan Tarlası” denilmiştir. 9-10 Böylece Peygamber Yeremya aracılığıyla bildirilen şu söz yerine gelmiş oldu:
“İsrailoğulları'ndan kimilerinin
O'na biçtikleri değerin karşılığı olan
Otuz gümüşü aldılar;
Rab'bin bana buyurduğu gibi,
Çömlekçi Tarlası'nı satın almak için harcadılar.”
İsa Vali Pilatus'un Önünde
(Mar.15:2-15; Luk.23:3-5,13-25; Yu.18:33-19:16)
11İsa valinin önüne çıkarıldı. Vali O'na, “Sen Yahudiler'in Kralı mısın?” diye sordu.
İsa, “Söylediğin gibidir” dedi.
12Başkâhinlerle ileri gelenler O'nu suçlayınca hiç karşılık vermedi. 13Pilatus O'na, “Senin aleyhinde yaptıkları bunca tanıklığı duymuyor musun?” dedi. 14İsa tek konuda bile ona yanıt vermedi. Vali buna çok şaştı.
15Her Fısıh Bayramı'nda vali, halkın istediği bir tutukluyu salıvermeyi adet edinmişti. 16O günlerde Barabba adında ünlü bir tutuklu vardı. 17Halk bir araya toplandığında, Pilatus onlara, “Sizin için kimi salıvermemi istersiniz, Barabba'yı mı, Mesih denen İsa'yı mı?” diye sordu. 18İsa'yı kıskançlıktan ötürü kendisine teslim ettiklerini biliyordu.
19Pilatus yargı kürsüsünde otururken karısı ona, “O doğru adama dokunma. Dün gece rüyamda O'nun yüzünden çok sıkıntı çektim” diye haber gönderdi.
20Başkâhinler ve ileri gelenler ise, Barabba'nın salıverilmesini ve İsa'nın öldürülmesini istesinler diye halkı kışkırttılar.
21Vali onlara şunu sordu: “Sizin için hangisini salıvermemi istersiniz?”
“Barabba'yı” dediler.
22Pilatus, “Öyleyse Mesih denen İsa'yı ne yapayım?” diye sordu.
Hep bir ağızdan, “Çarmıha gerilsin!” dediler.
23Pilatus, “O ne kötülük yaptı ki?” diye sordu.
Onlar ise daha yüksek sesle, “Çarmıha gerilsin!” diye bağrışıp durdular.
24 Pilatus, elinden bir şey gelmediğini, tersine, bir kargaşalığın başladığını görünce su aldı, kalabalığın önünde ellerini yıkayıp şöyle dedi: “Bu adamın kanından ben sorumlu değilim. Bu işe siz bakın!”
25Bütün halk şu karşılığı verdi: “O'nun kanının sorumluluğu bizim ve çocuklarımızın üzerinde olsun!”
26Bunun üzerine Pilatus onlar için Barabba'yı salıverdi. İsa'yı ise kamçılattıktan sonra çarmıha gerilmek üzere askerlere teslim etti.
Askerlerin İsa'yı Aşağılaması
(Mar.15:16-20; Yu.19:2-3)
27Sonra valinin askerleri İsa'yı vali konağına götürüp bütün taburu başına topladılar. 28O'nu soyup üzerine kırmızı bir kaftan geçirdiler. 29Dikenlerden bir taç örüp başına koydular, sağ eline de bir kamış tutturdular. Önünde diz çöküp, “Selam, ey Yahudiler'in Kralı!” diyerek O'nunla alay ettiler. 30Üzerine tükürdüler, kamışı alıp başına vurdular. 31O'nunla böyle alay ettikten sonra kaftanı üzerinden çıkarıp kendi giysilerini giydirdiler ve çarmıha germeye götürdüler.
İsa Çarmıha Geriliyor
(Mar.15:21-32; Luk.23:26-43; Yu.19:17-27)
32Dışarı çıktıklarında Simun adında Kireneli bir adama rastladılar. İsa'nın çarmıhını ona zorla taşıttılar. 33-34Golgota, yani Kafatası denilen yere vardıklarında içmesi için İsa'ya ödle karışık şarap verdiler. İsa bunu tadınca içmek istemedi.
35 Askerler O'nu çarmıha gerdikten sonra kura çekerek giysilerini aralarında paylaştılar. 36Sonra oturup yanında nöbet tuttular. 37Başının üzerine,
BU, YAHUDİLER'İN KRALI İSA'DIR
diye yazan bir suç yaftası astılar.
38İsa'yla birlikte, biri sağında öbürü solunda olmak üzere iki haydut da çarmıha gerildi. 39-40 Oradan geçenler başlarını sallayıp İsa'ya sövüyor, “Hani sen tapınağı yıkıp üç günde yeniden kuracaktın? Haydi, kurtar kendini! Tanrı'nın Oğlu'ysan çarmıhtan in!” diyorlardı.
41-42Başkâhinler, din bilginleri ve ileri gelenler de aynı şekilde O'nunla alay ederek, “Başkalarını kurtardı, kendini kurtaramıyor” diyorlardı. “İsrail'in Kralı imiş! Şimdi çarmıhtan aşağı insin de O'na iman edelim. 43 Tanrı'ya güveniyordu; Tanrı O'nu seviyorsa, kurtarsın bakalım! Çünkü, ‘Ben Tanrı'nın Oğlu'yum’ demişti.” 44İsa'yla birlikte çarmıha gerilen haydutlar da O'na aynı şekilde hakaret ettiler.
İsa'nın Ölümü
(Mar.15:33-41; Luk.23:44-49; Yu.19:28-30)
45Öğleyin on ikiden üçe kadar bütün ülkenin üzerine karanlık çöktü. 46 Saat üçe doğru İsa yüksek sesle, “Eli, Eli, lema şevaktani?” yani, “Tanrım, Tanrım, beni neden terk ettin?” diye bağırdı.
47Orada duranlardan bazıları bunu işitince, “Bu adam İlyas'ı çağırıyor” dediler.
48 İçlerinden biri hemen koşup bir sünger getirdi, ekşi şaraba batırıp bir kamışın ucuna takarak İsa'ya içirdi. 49Öbürleri ise, “Dur bakalım, İlyas gelip O'nu kurtaracak mı?” dediler.
50İsa, yüksek sesle bir kez daha bağırdı ve ruhunu teslim etti.
51 O anda tapınaktaki perde yukarıdan aşağıya yırtılarak ikiye bölündü. Yer sarsıldı, kayalar yarıldı. 52Mezarlar açıldı, ölmüş olan birçok kutsal kişinin cesetleri dirildi. 53Bunlar mezarlarından çıkıp İsa'nın dirilişinden sonra kutsal kente girdiler ve birçok kimseye göründüler.
54İsa'yı bekleyen yüzbaşı ve beraberindeki askerler, depremi ve öbür olayları görünce dehşete kapıldılar, “Bu gerçekten Tanrı'nın Oğlu'ydu!” dediler.
55 Orada, olup bitenleri uzaktan izleyen birçok kadın vardı. Bunlar, Celile'den İsa'nın ardından gelip O'na hizmet etmişlerdi. 56Aralarında Mecdelli Meryem, Yakup ile Yusuf'un annesi Meryem ve Zebedi oğullarının annesi de vardı.
İsa'nın Gömülmesi
(Mar.15:42-47; Luk.23:50-56; Yu.19:38-42)
57Akşama doğru Yusuf adında zengin bir Aramatyalı geldi. O da İsa'nın bir öğrencisiydi. 58Pilatus'a gidip İsa'nın cesedini istedi. Pilatus da cesedin ona verilmesini buyurdu. 59-60Yusuf cesedi aldı, temiz keten beze sardı, kayaya oydurduğu kendi yeni mezarına yatırdı. Mezarın girişine büyük bir taş yuvarlayıp oradan ayrıldı. 61Mecdelli Meryem ile öteki Meryem ise orada, mezarın karşısında oturuyorlardı.
62-63 Ertesi gün, yani Hazırlık Günü'nden sonraki gün, başkâhinlerle Ferisiler Pilatus'un önünde toplanarak, “Efendimiz” dediler, “O aldatıcının, daha yaşarken, ‘Ben öldükten üç gün sonra dirileceğim’ dediğini hatırlıyoruz. 64Onun için buyruk ver de üçüncü güne dek mezarı güvenlik altına alsınlar. Yoksa öğrencileri gelir, cesedini çalar ve halka, ‘Ölümden dirildi’ derler. Son aldatmaca ilkinden beter olur.”
65Pilatus onlara, “Yanınıza asker alın, gidip mezarı dilediğiniz gibi güvenlik altına alın” dedi. 66Onlar da askerlerle birlikte gittiler, taşı mühürleyip mezarı güvenlik altına aldılar.
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

27:1 Sabah olunca Bkz. Mar.14:53-15:15’e ait not; Luk.22:66 ve Yu.18:28’e ait notlar.
27:2 Pilatus’a teslim etti Yahudi Yüksek Kurulu, Roma yönetimi tarafından bir yabancının tapınağın kutsal bölgelerine girmesi durumu dışında ölüm cezası uygulama hakkından mahrum bırakılmıştı (ayrıca bkz. Pilatus hakkında, Luk.3:1’e ait not).
27:3 otuz gümüşü Bir kölenin fiyatı (bkz. Zek.Mat.11:12-13). Yahuda’nın İsa için biçtiği değer ile Mat.26:6-13’te söz edilen kadının verdiği değer arasındaki fark göze çarpar.
27:4 birini Grekçe’den birebir çevirisi:“kanı”.
27:5 tapınağın içine Büyük olasılıkla tapınağın hazine odasına (bkz. Mat.27:6). Kendini astı Bkz. Elç.1:18’e ait not.
27:3-10 Bkz. Elç.1:1 5-19.
27:9-10 Yeremya Zek.Mat.11:12-13 ile Yer.19:1-13’teki (Yer.18:2-12 veya Yer.32:6-9 da olabilir) sözler birlikte alıntılanmıştır. Matta muhtemelen, bu sözlerin tümünün Peygamber Yeremya’ya ait olduğunu ima eder (krş. Mar.1:2-3; bkz. bu konudaki başka bir örnek, Mar.1:2-3’e ait not).
27:11 valinin Pontius Pilatus’un (bkz. Mat.27:2’ ye ait not). Yahudiler’in Kralı Bkz. Yu.18:33’e ait not.
27:14 İsa... yanıt vermedi Bkz. Mat.26:63; Mar.15:4; Yşa.53:7 ve ilgili notlar.
27:16 ünlü Barabba, tahminen Roma’ya karşı bir isyana katılmıştı (Luk.23:19; Yu.18:40). Bu yüzden bazı Yahudiler onu halk kahramanı saymış olabilir (bkz. Mar.15:7; Yu.18:40’a ait not).
27:19 rüyamda Matta’da aktarılan rüyalar, İsa Mesih’in yaşamında (özellikle doğumu sırasında) önemli bir rol oynar (bkz. Mat.1:20; Mat.2:12-13,Mat.2:19-22).
27:24 ellerini yıkayıp Bkz. Yas.21:6; Mez.26:6-7 ve ilgili notlar; Mez.73:13.
26:57-27:26 Bkz. Mar.14:53-15:15’e ait not.
27:26 kamçılattıktan sonra Bkz. Mar.15:15’e ait not.
27:28 kırmızı bir kaftan Roma askerlerinin giydiği pelerin. Mar.15:17,Mar.15:20 ve Yu.19:2,Yu.19:5 ayetlerinde bu giysi mor olarak tanımlanır.
27:29 dikenlerden bir taç... Selam, ey Yahudiler’in Kralı Bkz. Mar.15:17-19’a ait not.
27:30-31 Bkz. Yşa.50:6 ve ilgili not.
27:32 Bkz. Mar.15:21’e ait not.
27:33-34 Golgota Bkz. Mar.15:22’ye ait not. ödle karışık şarap Yeruşalimli kadınlar bu içeceği çarmıha gerilen mahkûmlara bir tür uyuşturucu olarak verirdi. İsa bunu içmeyi reddetti (Mat.27:50).
27:35 çarmıha gerdikten sonra Bkz. Mar.15:24’e ait not. kura çekerek Bkz. Yu.19:23-24 ve ilgili notlar.
27:37 Bkz. Mar.15:26 ve Yu.19:19’a ait notlar.
27:38 İki haydut Bkz. Mar.15:27’ye ait not.
27:39-40 başlarını sallayıp Bkz. Mez.22:7-8. İsa Mesih 22. Mezmur’u yazan kişinin yaşadıklarını yaşamaktaydı; insanlar yine Tanrı’nın amacını anlamamışlardı.
27:43 Bkz. Mez.22:8.
27:46 Eli, Eli, lema şevaktani? Bkz. Mar.15:34’e ait not. Matta’da “Elohi” yerine, sözcüğün Aramicesi “Eli” kullanılmıştır.
27:47 İlyas’ı Bkz. Mar.15:35’e ait not.
27:48 sünger Bkz. Yu.19:29’a ait not. ekşi şaraba Bkz. Luk.23:36-37’ye ait not.
27:50 yüksek sesle Bkz. Yu.19:30’a ait not.
27:51 perde En Kutsal Yer’i Kutsal Yer’den ayırıyordu (bkz. Çık.26:31-35 ve ilgili not). Perdenin yırtılması, Tanrı ile insan arasındaki günah engelinin, İsa’nın çarmıhta kendini günahlı insan yerine kurban ederek insanın hak ettiği cezayı üstlenmesiyle kaldırıldığını gösterir; O’na iman eden herkes için artık her zaman Tanrı’nın huzuruna çıkabilmek mümkün hale gelmiştir (bkz. İbr.4:14-16; İbr.9:6-9 ; İbr.10:14-22 ve ilgili notlar).
27:56 Bkz. Mar.15:40’a ait not.
27:57 Aramatya Efrayim’in dağlık bölgesinde bir köy. Büyük olasılıkla, Peygamber Samuel’in doğum yeri olan Ramatayim’dir (bkz. 1Sa.1:1 ve ilgili not). Yusuf Bkz. Luk.23:50’ye ait notlar ; krş. Yu.19:38.
27:58 İsa’nın cesedini istedi Bkz. Mar.15:42-45’ e ait not.
27:61 öteki Meryem Tahminen, Yakup ve Yusuf’un annesi (Mat.27:56).
27:62-63 Ertesi gün, yani Hazırlık Günü’nden sonraki gün Cumartesi günü Şabat Günü (cuma günbatımından, cumartesi günbatımına kadar), cuma ise Şabat Günü için hazırlık yapılan gündü.
27:64 Son aldatmaca ilkinden beter olur Ferisiler’in “aldatmaca” dediklerinin ilki İsa’nın Mesih olduğunu iddia etmesi, sonuncusu ise öğrencilerinin O’nun Tanrı Oğlu olarak ölümden dirildiğini söylemesidir.
27:65 asker Romalı askerler veya tapınağın güvenlik görevlileri (bkz. Mat.28:11,Mat.28:14).

Videolar

Matta Girişi

Genel Bakış: Matta'nın amacı, İsa'nın yaşamını, öğretisini, ölümünü ve dirilişini anlatmaktır. Özellikle İsa'nın peygamberlerce geleceği bildirilen ve Yahudilerce uzun zamandır beklenen Mesih olduğunu göstermek ister. Bunun için İsa'nın gelişiyle gerçekleşen peygamberlik sözlerinden alıntılara yer verir1. İsa'nın kurtuluş Müjdesi'nin bütün uluslar için olduğunu ayrıca vurgular2.

Kitabın İçeriği: Matta, İsa'nın soyağacı ve doğumuna ilişkin bilgileri vermekle başlar (1:1-2:23). İsa'nın vaftiz oluşunu ve Şeytan tarafından nasıl denendiğini anlattıktan sonra O'nun faaliyetlerine geçer. Kendisine gelen hastaların tümünü iyileştirdiği bazı olayları kaydeder3; belirli bazı hastaları iyileştirmesinden4 ve öbür mucizelerinden5 de söz eder. Bununla birlikte ağırlık, İsa'nın beş temel bölümde6 toplanan öğretisine veriliyor. Bu öğretinin odağında Göklerin Egemenliği7 bulunuyor. Göklerin Egemenliği, İncil'in öbür kısımlarında Tanrı'nın Egemenliği diye de geçer. İsa'nın ilk gelişiyle başlayan bu egemenlik, O'nun Kral olarak dönüşüyle tamamlanacaktır. Günahlarından dönüp İsa'yı izleyenler, egemenliğin çocukları olurlar. Bunlar, İsa'nın özellikle Dağdaki Konuşma'da açıkladığı yeni yaşama çağrılıyorlar (5-7 bölümleri). Örneğin, ön planda bulunmak yerine başkalarına hizmet etmeyi amaç edinmeliler8; gösterişe kapılmadan iyilik yapmalılar (6:1-18); bağışlayıcı olmalılar (18:21-35); canları pahasına da olsa İsa'yı izlemeliler9.

İsa, sözleri ile eylemleri arasında büyük uyumsuzluklar olan Yahudi din önderlerini şiddetle eleştirir. Onlar için şöyle der: «Göklerin Egemenliği'nin kapısını insanların yüzüne kaparlar; ne kendileri içeri girerler, ne de girmek isteyenleri bırakırlar»10. Buna karşılık İsa, doğru kişileri değil, günahkârları çağırmaya gelmiştir (9:13). İsa ayrıca çağın sonu, kendisinin ikinci gelişi ve son yargı konusunda açıklamalarda bulunur; izleyicilerinin bütün bu olaylara hazırlıklı olmaları gerektiğini anlatır11. İsa'nın kimliğine gelince, Matta imalı ama kesin konuşur12.

Son bölümler İsa'nın ölümünü ve dirilişini anlatır. Ondan önce İsa, nasıl öleceğini birkaç kez açıklar. Son yemeğinde, «Kanım... günahların bağışlanması için birçokları uğruna akıtılan antlaşma kanıdır» der (26:28). Uzun zamandan beri onu öldürmeyi tasarlayan Yahudi önderlerce tutuklanır, yargılanır ve Romalı vali tarafından çarmıha gerilir. Ölür ve dirilir. Kitap, İsa'nın izleyicilerine verdiği ünlü son buyruğuyla noktalanır: «Gökte ve yeryüzünde bütün yetki bana verildi. Bu nedenle gidin, bütün ulusları öğrencilerim olarak yetiştirin...»

Ana Hatlar:

1:1-2:23 İsa'nın doğumu ve çocukluğu
3:1-4:16 İsa'nın göreve hazırlanması
4:17-18:35 İsa'nın Celile ve çevresindeki faaliyetleri
19:1-20:34 Yeruşalim (Kudüs) yolunda
21:1-27:66 İsa'nın Yeruşalim'de öğretisini yayması, tutuklanıp çarmıha gerilmesi
28:1-20 İsa'nın dirilmesi

Kaynak Ayetler: Bkz. s. 24

  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş