Matta 10

10
İsa On İki Elçisini Göreve Gönderiyor
(Mar.3:13-19; 6:7-13; Luk.6:12-16; 9:1-6)
1İsa on iki öğrencisini yanına çağırıp onlara kötü ruhlar üzerinde yetki verdi. Böylece kötü ruhları kovacak, her hastalığı, her illeti iyileştireceklerdi.
2-4Bu on iki elçinin adları şöyle: Birincisi Petrus adıyla bilinen Simun, onun kardeşi Andreas, Zebedi'nin oğulları Yakup ve Yuhanna, Filipus ve Bartalmay, Tomas ve vergi görevlisi Matta, Alfay oğlu Yakup ve Taday, Yurtsever Simun ve İsa'ya ihanet eden Yahuda İskariot.
5İsa Onikiler'i şu buyrukla halkın arasına gönderdi: “Öteki ulusların arasına girmeyin. Samiriyeliler'in kentlerine de uğramayın. 6Bunun yerine, İsrail halkının yitik koyunlarına gidin. 7 Gittiğiniz her yerde Göklerin Egemenliği'nin yaklaştığını duyurun. 8Hastaları iyileştirin, ölüleri diriltin, cüzamlıları temiz kılın, cinleri kovun. Karşılıksız aldınız, karşılıksız verin. 9Kuşağınıza altın, gümüş, ya da bakır para koymayın. 10 Yolculuk için ne torba, ne yedek mintan, ne çarık, ne de değnek alın. Çünkü işçi yiyeceğini hak eder. 11Hangi kent ya da köye girerseniz, orada saygıdeğer birini arayın ve ayrılıncaya dek onunla kalın. 12Onun evine girerken, evdekilere esenlik dileyin. 13Eğer evdekiler buna layıksa, dilediğiniz esenlik üzerlerinde kalsın; layık değillerse, size geri dönsün. 14 Sizi kabul etmez, sözlerinizi dinlemezlerse o evden ya da kentten ayrılırken, ayaklarınızın tozunu silkin. 15 Size doğrusunu söyleyeyim, yargı günü o kentin hali Sodom'la Gomora bölgesinin halinden beter olacaktır.”
Gelecekteki Sıkıntılar
(Mar.13:9-13; Luk.21:12-17)
16 “İşte, sizi koyunlar gibi kurtların arasına gönderiyorum. Yılan gibi zeki, güvercin gibi saf olun. 17İnsanlardan sakının. Çünkü sizi mahkemelere verecek, havralarında kamçılayacaklar. 18Benden ötürü valilerin, kralların önüne çıkarılacak, böylece onlara ve uluslara tanıklık edeceksiniz. 19Sizleri mahkemeye verdiklerinde, neyi nasıl söyleyeceğinizi düşünerek kaygılanmayın. Ne söyleyeceğiniz o anda size bildirilecek. 20Çünkü konuşan siz değil, aracılığınızla konuşan Babanız'ın Ruhu olacak.
21 “Kardeş kardeşi, baba çocuğunu ölüme teslim edecek. Çocuklar anne babaya başkaldırıp onları öldürtecek. 22 Benim adımdan ötürü herkes sizden nefret edecek. Ama sonuna kadar dayanan kurtulacaktır. 23Bir kentte size zulmettikleri zaman ötekine kaçın. Size doğrusunu söyleyeyim, İnsanoğlu gelinceye dek İsrail'in bütün kentlerini dolaşmış olmayacaksınız.
24 “Öğrenci öğretmeninden, köle efendisinden üstün değildir. 25 Öğrencinin öğretmeni gibi, kölenin de efendisi gibi olması yeterlidir. İnsanlar evin efendisine Baalzevul derlerse, ev halkına neler demezler!”
Kimden Korkmalı
(Luk.12:2-9)
26 “Bu yüzden onlardan korkmayın. Çünkü örtülü olup da açığa çıkarılmayacak, gizli olup da bilinmeyecek hiçbir şey yoktur. 27Size karanlıkta söylediklerimi, siz gün ışığında söyleyin. Kulağınıza fısıldananı, damlardan duyurun. 28Bedeni öldüren, ama canı öldüremeyenlerden korkmayın. Canı da bedeni de cehennemde mahvedebilen Tanrı'dan korkun. 29İki serçe bir meteliğe satılmıyor mu? Ama Babanız'ın izni olmadan bunlardan bir teki bile yere düşmez. 30Size gelince, başınızdaki bütün saçlar bile sayılıdır. 31Onun için korkmayın, siz birçok serçeden daha değerlisiniz.
32“İnsanların önünde beni açıkça kabul eden herkesi, ben de göklerdeki Babam'ın önünde açıkça kabul edeceğim. 33 İnsanların önünde beni inkâr edeni, ben de göklerdeki Babam'ın önünde inkâr edeceğim.”
İsa'ya Layık Olmak
(Mar.9:41; Luk.12:51-53; 14:26-27)
34“Yeryüzüne barış getirmeye geldiğimi sanmayın! Barış değil, kılıç getirmeye geldim. 35 Çünkü ben babayla oğulun, anneyle kızın, gelinle kaynananın arasına ayrılık sokmaya geldim. 36‘İnsanın düşmanı kendi ev halkı olacak.’ 37Annesini ya da babasını beni sevdiğinden çok seven bana layık değildir. Oğlunu ya da kızını beni sevdiğinden çok seven bana layık değildir. 38 Çarmıhını yüklenip ardımdan gelmeyen bana layık değildir. 39 Canını kurtaran onu yitirecek. Canını benim uğruma yitiren ise onu kurtaracaktır.
40 “Sizi kabul eden beni kabul etmiş olur. Beni kabul eden de beni göndereni kabul etmiş olur. 41Bir peygamberi peygamber olduğu için kabul eden, peygambere yaraşan bir ödül alacaktır. Doğru birini doğru olduğu için kabul eden, doğru kişiye yaraşan bir ödül alacaktır. 42Bu sıradan kişilerden birine, öğrencim olduğu için bir bardak soğuk su bile veren, size doğrusunu söyleyeyim, ödülsüz kalmayacaktır.”
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

10:2-4 Bkz. Mar.3:16-19; Luk.6:14-16 ; Elç.1:13. Bartalmay (‘Talmay oğlu’ anlamına gelir), Yuhanna’da elçilere ilişkin kayıtlarda Natanel olarak geçer (bkz. Yu.1:45-49; Yu.21:2). Matta, Levi’nin öbür adıdır.Alfay oğlu Yakup, muhtemelen küçük Yakup ile aynı kişidir (Mar.15:40).Anlaşıldığı üzere Taday’ın öbür adı, Ya kup oğlu Yahuda’dır (Mar.3:18; Luk.6:16; Elç.1:13). Yahuda İskariot, muhtemelen içlerindeki tek Yahudiyeli’dir, öbürleri Celileli’dir.
10:5 İsa’nın ve öğrencilerinin hizmeti öncelikle, Tanrı’nın İbrahim’le yaptığı antlaşmanın sonucu seçtiği ve Tanrı’nın EskiAntlaşma dönemi boyunca verdiği vaatlere sahip olan İsrail halkına yönelik olmuştur (bkz. Rom.1:16-17; Elç.13:46; ayrıca bkz. Yahudiler ile Samiriyeliler arasındaki ilişki hakkında 2Kr.17:29; Yu.4:9 ve ilgili notlar).
10:9-10 Bkz. Luk.9:3.
10:10 işçi yiyeceğini hak eder Krş. 1Ko.9:4-14 ve ilgili notlar; 1Ti.5:17-18.
10:12 esenlik dileyin Bkz. Luk.10:5.
10:13 evdekiler buna layıksa Krş. Luk.10:6. Dilediğiniz esenlik... size geri dönsün ‘Esenlik dileğinizi geri alın’ veya ‘evi terk edin’ anlamında.
10:14 ayaklarınızın tozunu silkin Bkz. Luk.9:5; Elç.1 Luk.3:51 ve ilgili notlar.
10:15 Size doğrusunu söyleyeyim Bkz. Mar.3:28-29’ a ait not.
10:16 Krş. Mat.7:15; Rom.16:19.
10:17 mahkemelere Küçük davalara bakmak ve suçlu bulunanları kırbaçlamak üzere kurulmuş, yerel havralara bağlı mahkemeler. Yahudi yasasına göre en fazla vurulabilecek kırbaç sayısı kırktı, ancak kırkı aşma korkusuyla bu sayı uygulamada otuz dokuza indirilmişti (bkz. Mar.15:15’e ait not; 2Ko.11:23-24). Havralarında Krş. Mar.1:21; Luk.21:12’ye ait notlar.
10:5-23 Matta’da Onikiler’in görevlendirilmesi iki bölümden oluş ur: İlki ( Mat.11:5-15) İsa’nın Celile’deki hizmetidir ; ikincisi (Mat.10:16-23), İsa’nın dirilişinden sonraki daha kapsamlı olan hizmet sırasında (krş. Mat.11:5 ile Mat.10:18) gerçekleşir.
10:23 Kurtuluş müjdesinin Yahudiler’e duyurulması İsa Mesih’in ikinci gelişine dek sürecektir.
10:26-33 Bkz. Luk.12:2-9 ve ilgili notlar.
10:34 Mesih’in (insan ile Tanrı ve insanlar arasında) barışı sağlamaya geldiği doğrudur (bkz. Yşa.9:6; Luk.1:13-14; “esenlik”, Yu.14:27 ; Ef.2:11-22; Rom.5:1). Ancak, Mesih’in gelişinin kaçınılmaz öbür sonucu da (Mesih ile Mesih Karşıtı, ışık ile karanlık ve Mesih’i izleyenler ile izlemeyenler arasındaki) ruhsal savaştır. Ruhsal savaş aile üyeleri arasında bile görülebilir ( Rom.10:35-36).
10:37 Bkz. Luk.14 :25-26 ve ilgili not.
10:38 Çarmıhını yüklenip Bir ölüm aracı olan çarmıh, burada İsa Mesih’in öğrencilerinin, ölüm pahasına da olsa, O’na bağlı kalmalarını simgeler (bkz. Mar.8:34’e ait not). Çarmıhla ölüme mahkûm edilenler, idam edilecekleri yere dek çarmıhlarını sırtlarında taşıyarak yürürler ve yol boyunca insanlar tarafından aşağılanırlardı; bu anlamda İsa, imanlının günbegün Mesih uğruna kendini inkâr edip her şeye katlanması gerektiğini ifade etmektedir.
10:39 Bkz. Luk.9:24’e ait not.
10:40-42 Özellikle 10. bölüm boyunca söz edilen zulüm dönemlerinde, ruhsal hizmeti yürütenlere konukseverlik göstermek hem tehlikeli hem de son derece önemlidir. İsa burada, konukseverlik gösterenlerin ve Tanrı’nın halkına iyilik yapanların ödüllendirileceğini belirtiyor.

Videolar

Matta Girişi

Genel Bakış: Matta'nın amacı, İsa'nın yaşamını, öğretisini, ölümünü ve dirilişini anlatmaktır. Özellikle İsa'nın peygamberlerce geleceği bildirilen ve Yahudilerce uzun zamandır beklenen Mesih olduğunu göstermek ister. Bunun için İsa'nın gelişiyle gerçekleşen peygamberlik sözlerinden alıntılara yer verir1. İsa'nın kurtuluş Müjdesi'nin bütün uluslar için olduğunu ayrıca vurgular2.

Kitabın İçeriği: Matta, İsa'nın soyağacı ve doğumuna ilişkin bilgileri vermekle başlar (1:1-2:23). İsa'nın vaftiz oluşunu ve Şeytan tarafından nasıl denendiğini anlattıktan sonra O'nun faaliyetlerine geçer. Kendisine gelen hastaların tümünü iyileştirdiği bazı olayları kaydeder3; belirli bazı hastaları iyileştirmesinden4 ve öbür mucizelerinden5 de söz eder. Bununla birlikte ağırlık, İsa'nın beş temel bölümde6 toplanan öğretisine veriliyor. Bu öğretinin odağında Göklerin Egemenliği7 bulunuyor. Göklerin Egemenliği, İncil'in öbür kısımlarında Tanrı'nın Egemenliği diye de geçer. İsa'nın ilk gelişiyle başlayan bu egemenlik, O'nun Kral olarak dönüşüyle tamamlanacaktır. Günahlarından dönüp İsa'yı izleyenler, egemenliğin çocukları olurlar. Bunlar, İsa'nın özellikle Dağdaki Konuşma'da açıkladığı yeni yaşama çağrılıyorlar (5-7 bölümleri). Örneğin, ön planda bulunmak yerine başkalarına hizmet etmeyi amaç edinmeliler8; gösterişe kapılmadan iyilik yapmalılar (6:1-18); bağışlayıcı olmalılar (18:21-35); canları pahasına da olsa İsa'yı izlemeliler9.

İsa, sözleri ile eylemleri arasında büyük uyumsuzluklar olan Yahudi din önderlerini şiddetle eleştirir. Onlar için şöyle der: «Göklerin Egemenliği'nin kapısını insanların yüzüne kaparlar; ne kendileri içeri girerler, ne de girmek isteyenleri bırakırlar»10. Buna karşılık İsa, doğru kişileri değil, günahkârları çağırmaya gelmiştir (9:13). İsa ayrıca çağın sonu, kendisinin ikinci gelişi ve son yargı konusunda açıklamalarda bulunur; izleyicilerinin bütün bu olaylara hazırlıklı olmaları gerektiğini anlatır11. İsa'nın kimliğine gelince, Matta imalı ama kesin konuşur12.

Son bölümler İsa'nın ölümünü ve dirilişini anlatır. Ondan önce İsa, nasıl öleceğini birkaç kez açıklar. Son yemeğinde, «Kanım... günahların bağışlanması için birçokları uğruna akıtılan antlaşma kanıdır» der (26:28). Uzun zamandan beri onu öldürmeyi tasarlayan Yahudi önderlerce tutuklanır, yargılanır ve Romalı vali tarafından çarmıha gerilir. Ölür ve dirilir. Kitap, İsa'nın izleyicilerine verdiği ünlü son buyruğuyla noktalanır: «Gökte ve yeryüzünde bütün yetki bana verildi. Bu nedenle gidin, bütün ulusları öğrencilerim olarak yetiştirin...»

Ana Hatlar:

1:1-2:23 İsa'nın doğumu ve çocukluğu
3:1-4:16 İsa'nın göreve hazırlanması
4:17-18:35 İsa'nın Celile ve çevresindeki faaliyetleri
19:1-20:34 Yeruşalim (Kudüs) yolunda
21:1-27:66 İsa'nın Yeruşalim'de öğretisini yayması, tutuklanıp çarmıha gerilmesi
28:1-20 İsa'nın dirilmesi

Kaynak Ayetler: Bkz. s. 24

  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş