Notlar
8:1-23 Bu ayetlerde, “Her Şeye Egemen RAB diyor ki” sözleriyle başlayan on kutsama vaadi bulunur (8:2,3,4,6,7,9,14,19,20,23).
8:1,18 Bkz. 1:1’e ait not.
8:2 kıskançlık Bkz. 1:14 ve ilgili not.
8:3 dönecek Bkz. 1:3 ve ilgili not; 1:16. oturacağım Bkz. 2:10’a ait not. Sadık Kent Krş. 8:16; bkz. Yşa.1:26 ve ilgili not. Kutsal Dağ Krş. 14:20-21.
8:4-5 İsa Mesih’in ikinci gelişiyle başlayacak egemenliğin gönencinden ve barış ortamından söz ediliyor (bkz. Yşa.11:6-9 ve ilgili not; 65:20-25).
8:6,11-12 sürgünden dönen Bkz. Yşa.1:9; 10:20-22’ye ait notlar.
8:6 benim gözümde de böyle mi olmalı? Bkz. Yer.32:27 ve ilgili not.
8:7-8 Halkımı... kurtarıp Bkz. Bilgi Kutusu: İsrail’in Gönence Kavuşması, s.1212 ; krş. Yşa.11:11-12; 43:5-7; Yer.30:7-11; 31:7-8). Peygamberlerin öngördüğü sürgünler, İsrailliler’in Asur’daki, Babil’deki, Roma’daki ve günümüzde dünyayı kapsayan sürgünüdür. doğudaki, batıdaki ülkelerden ‘Dünyanın her yerinden’ anlamında (krş. Mez.113:3; Mal.1:11). halkım olacaklar; ben de onların... Tanrısı olacağım Tanrı ile halkı İsrail arasındaki antlaşmanın, özellikle de ilişkinin yenilenmesi söz konusudur (bkz. Çık.19:4-6; Lev.26:12; Yas.29:12-19; Yer.31:33; Hez.37:27).
8:9 peygamberlerin Hagay (1:1) ve Zekeriya (1:1; bkz. Ezr.5:1-2). yüreklenin Bkz. 8:13.
8:10 O günlerden önce Tapınağın temeli atılmadan önce (bkz. 8:9). ücret yoktu Bkz. Hag.1:6-11; 2:15-19.
8:12 Krş. Hag.1:10-11. Verimlilik ve bolluk, Tanrı’nın halkı ile yaptığı antlaşmada, itaatin karşılığında vaat edilen kutsamanın bir parçasıdır (Lev.26:3-10; Yas.28:11-12).
8:13 Yahuda ve İsrail halkı Bu iki halk birleşip bir kere daha tek bir ulus olacak ve kutsanacaktır (krş. Yer.31:1-31; Hez.37:15-28). uluslar arasında nasıl lanet konusu Bkz. Yas.28:15-68, özellikle 37. ayet; Yer.24:9; 25:18). bereket Bkz. 8:20-23; krş. Yar.12:2.
8:14 Atalarınız beni öfkelendirdi Bkz. 1:2’ye ait not.
8:15 iyilik yapmayı Bkz. 8:12-13.
8:16-17 Bkz. 7:9-10.
8:16 kent kapılarınızda Bkz. Yar.19:1 ve ilgili not.
8:17 yalan yere ant içmekten Bkz. 5:3’e ait not. bütün bunlardan nefret ederim Bkz. Özd.6:16-19.
8:19 Bkz. 7:2-6. Dördüncü Yeruşalim surlarının Nebukadnessar tarafından aşılmasını yasla anma orucu (2Kr.25:3-4; Yer.39:2). beşinci Tapınağın ve öbür önemli binaların ateşe verilmesini anmak üzere tutulan oruç (2Kr.25:8-10). yedinci Gedalya’nın öldürülmesinin yıldönümünü anmak üzere tutulan oruç (2Kr.25:22-25; Yer.41:1-3). onuncu Nebukadnessar’ın Yeruşalim’i kuşatmaya başlamasını yasla anmak üzere tutulan oruç (2Kr.25:1; Yer.39:1; 52:4; Hez.24:1-2). mutlu bayramlar Krş. Yşa.65:18-19; Yer.31:10-14.
8:20-23 Bkz. öteki uluslardan olanların RAB’bi aramasıyla ilgili benzer önbildiriler, 2:11 ve ilgili not; Mik.4:1-5.
8:22 çok sayıda Tanrı’nın İbrahim’le yaptığı antlaşmada öteki ulusların kutsanmasıyla ilgili olarak verdiği vaadin gerçekleşmesi (bkz. Yar.12:3; Gal.3:8,26-29; ayrıca bkz. Yşa.55:5; 56:6-7; Mar.11:17 ve ilgili not).
8:23 Yahudi’nin Terim Eski Antlaşma’da çoğunlukla sürgün sonrası Yahuda halkını tanımlar. Tanrı’nın sizinle olduğunu duyduk Tanrı’nın halkının kutsallığına bütün öbür halklar tanık olacak, Tanrı’ya yönelecektir (bkz. Yar.21:22; 26:28; 30:27; krş. Çık.19:4-6 ve ilgili notlar; 1Pe.3:15).