Notlar
12:25-2Kr.17:41 Krallığın bölündüğü (İsrail ve Yahuda olarak) dönemin anlatıldığı bu bölümlerde, ağırlıklı olarak kralların yaptıklarına ve onlara ilişkin peygamberliklere değinilir. Tanrı’nın gelişmekte olan yeryüzündeki krallığı en fazla kuzeydeki (İsrail) krallıkta tehlikeye girmiştir, çünkü sadakatsiz krallar, kukla kâ-hinler ve sahte peygamberler yüzünden imandan sapma eğilimi artış göstermiştir. Bu dönemde İlyas ve Elişa, Tanrı’nın yönetiminin sadık temsilcileri ve peygamberleri olarak hizmet etmiştir (bkz. Giriş). Güneydeki (Yahuda) krallıkta ise RAB, krallığının görünen simgeleri olan tapınak, Antlaşma Sandığı ve kâhinlerinin hizmeti aracılığıyla halkıyla beraberdir. Davut’un soyundan olan kralların yönetimlerini RAB’be sadık biçimde sürdürmeleri sayesinde RAB’bin antlaşmasına kuzeydeki (İsrail) krallığına göre daha bağlı kaldılarsa da, itaatsizlik ettikleri zaman onlar da sürgünle cezalandırılacaklardır.
15:1 Yarovam’ın krallığının yirmi yedinci yılında İÖ 767. Bu süre, Yarovam’ın İÖ 793’ te başlayarak Yehoaş’la birlikte sürdürdüğü on bir yıllık krallık dönemini de kapsar (bkz. 14:23’e ait not). Azarya Yahuda Kralı oldu BabasıAmatsya’yla birlikte yirmi dört yıldır sürdürdüğü krallık, artık sadece kendisine aitti (bkz. 15:2; 14:2,21’ e ait notlar). Azarya, Uzziya adıyla da bilinir (15:13,30,32,34). Peygamber Yeşaya’nın hizmeti Azarya’nın krallığı döneminde başlamıştır (Yşa.1:1). Azarya’nın krallığı, tıpkı Süleyman’ın dönemindeki gibi, bolluğun görüldüğü, yapılanmanın arttığı, tarımdaki yeniliklerle verimliliğin artırıldığı ve sınırları genişletmek üzere seferlerin düzenlendiği bir dönem olmuştur. Tüm bunlara rağmen Azarya, siyasi yönden başarılı olan ama RAB’be itaat etmeyen önderlerdendi.
15:2 elli iki yıl İÖ 792-740; ancak İÖ 792-767 yıllarında krallığı babası Amatsya ile beraber yürütmüştü.
15:3 Babası Amatsya gibi Bkz. 14:3’e ait not.
15:5 Kral... deri hastalığından kurtulamadı Tapınaktaki sunak üzerinde buhur yakma, RAB’bin sadece kâhinlerin yerine getirmesini buyurduğu bir görevdi (bkz. 2Ta.26:16-21; krş. Lev.13:46). Sarayı ve ülke halkını oğlu Yotam yönetti Yotam,Azarya’nın vâ-risi olarak babası adına krallığı sürdürdü (İÖ 750-740 ; bkz. 15:33’ e ait not).
15:6 bütün yaptıkları Bkz. 2Ta.26:1-15.
15:7 Yerine oğlu Yotam kral oldu Bkz. 15:32-38.