Notlar
21:1 on iki yaşında Manaşşe, Hizkiya’nın hastalanıp iyileşmesinden sonra doğmuştu (bkz. 20:6). elli beş yıl Babası Hizkiya’yla birlikte yönetimde olduğu on yıl dahil olmak üzere, İÖ 697-642 yıllarında. Bu hem İsrail hem de Yahuda Krallığı’nda bilinen en uzun krallık süresidir.Asur’un en güçlü krallarının (Sanherib, Esarhaddon ve Asurbanipal) hüküm sürdüğü bir dönemde Manaşşe’nin krallık ettiği dönemin barış içinde geçmesinin nedeni, bu krallara boyun eğmiş olmasıydı.
21:3 Hizkiya’nın yok ettiği puta tapılan yerleri Bkz. 18:4’ a ait not; ayrıca bkz. 2Ta.31:1. Ahav gibi Bkz. 1Kr.16:30-33. Gök cisimlerine taparak Bkz. 17:16’ya ait not.
21:6 Oğlunu ateşte kurban etti Bkz. 16:3’e ait not. falcılık ve büyücülük yaptı. Medyumlara, ruh çağıranlara danıştı RAB bütün bu eylemleri yasaklamıştır (bkz. Lev.19:31; Yas.18:11; 1Sa.28:3, 7-9 ve ilgili notlar).
21:11-12 Amorlular’dan daha çok kötülük Bkz. 2Sa.21:2’ e ait not. Yeruşalim’in... başına öyle bir felaket Kentin Babilliler tarafından İÖ 586’ da tamamen yıkılmasıyla bu sözler yerine gelecektir (bkz. 25. bölüm).
21:13 ölçü ipini, aynı çekülü Normalde yapım işlerinde kullanılan bu aletler, burada yıkım simgeleri olarak geçer (bkz. Yşa.34:11; Amo.7:7-9,17).
21:14 Halkımdan sağ kalanları Yahuda Krallığı, İsrail Krallığı’nın yıkılmasıyla birlikte, Tanrı halkından geriye kalan tek topluluk haline geldi. terk edeceğim RAB, halkıyla arasındaki antlaşmayı fesh ettiğini değil, onlardan iyiliğini esirgeyerek onları yaptıklarından ötürü cezalandıracağını söylemektedir (bkz. 1Sa.12:22; Yşa.43:1-7; Yer.12:7).
21:15 Manaşşe’nin, krallığı sırasında yaptıkları Tanrı’nın gazabını uyandıracak düzeye ulaşır ve vaat edilmiş topraklardan sürgün edilme cezası (bkz. 17:7-23’e ait not) artık kaçınılmaz bir hale gelir (bkz. 24:1-4).
21:16 suçsuzun kanını RAB’bin yasasına bağlı yaşayanları ve muhtemelen peygamberleri öldürtüyordu (bkz. 21:10-11). Yeşaya’nın, Manaşşe’nin krallığı döneminde testereyle biçildiği tahmin edilmektedir (krş. İbr.11:37).
21:17 Manaşşe’nin krallığı dönemindeki öteki olaylar Bkz. 2Ta.33:12-19.
21:19 iki yıl İÖ 642-640.
21:20 kötü olanı yaptı Amon, babası Manaşşe’nin ömrünün son günlerinde sergilediği olumlu değişimi sürdürmez (bkz. 2Ta.33:12-19); hatta Yoşiya’nın döneminde putperestliğin halen sürdüğü görüldüğüne göre (bkz. 23:5-7,12), Manaşşe’nin yasakladığı uygulamaları yeniden serbest bırakmış olmalıdır.