Yaratılış 25

« Yaratılış 24 | Yaratılış 26 »
25
İbrahim'in Ölümü
(1Ta.1:32-33)
1İbrahim bir kadınla daha evlendi. Kadının adı Ketura'ydı. 2Ondan Zimran, Yokşan, Medan, Midyan, Yişbak, Şuah adlı çocukları oldu. 3Yokşan'dan da Şeva, Dedan oldu. Dedan soyundan Aşurlular, Letuşlular, Leumlular doğdu. 4Midyan'ın Efa, Efer, Hanok, Avida, Eldaa adlı oğulları oldu. Bunların hepsi Ketura'nın soyundandı.
5İbrahim sahip olduğu her şeyi İshak'a bıraktı. 6Cariyelerinin oğullarına da armağanlar verdi. Kendisi sağken bu çocukları oğlu İshak'tan uzaklaştırıp doğuya gönderdi.
7İbrahim yüz yetmiş beş yıl yaşadı. Ömrü bu kadardı. 8Kocamış, yaşama doymuş, iyice yaşlanmış olarak son soluğunu verdi. Ölüp atalarına kavuştu. 9Oğulları İshak'la İsmail onu Hititli Sohar oğlu Efron'un tarlasında Mamre'ye yakın Makpela Mağarası'na gömdüler. 10 İbrahim o tarlayı Hititler'den satın almıştı. Böylece İbrahim'le karısı Sara oraya gömüldüler. 11Tanrı İbrahim'in ölümünden sonra oğlu İshak'ı kutsadı. İshak Beer-Lahay-Roi'de yaşıyordu.
İsmailoğulları
(1Ta.1:29-31)
12Sara'nın cariyesi Mısırlı Hacer'in İbrahim'e doğurduğu İsmail'in öyküsü: 13Doğum sırasına göre İsmail'in oğullarının adları şunlardır: İlk oğlu Nevayot. Sonra Kedar, Adbeel, Mivsam, 14Mişma, Duma, Massa, 15Hadat, Tema, Yetur, Nafiş, Kedema gelir. 16İsmail'in oğulları olan bu on iki bey oymakların atalarıydı. Köylerine, obalarına da bu adları verdiler. 17İsmail yüz otuz yedi yıl yaşadıktan sonra son soluğunu verdi. Ölüp halkına kavuştu. 18İsmailoğulları Aşur'a doğru giderken Mısır sınırı yakınında, Havila ile Şur arasındaki bölgeye yerleştiler. Kardeşlerinin yaşadığı yerin doğusuna yerleşmişlerdi.
Yakup'la Esav
19İbrahim'in oğlu İshak'ın öyküsü: 20İshak Aramlı Lavan'ın kızkardeşi, Paddan-Aramlı Betuel'in kızı Rebeka'yla evlendiğinde kırk yaşındaydı. 21İshak karısı için RAB'be yakardı, çünkü karısı kısırdı. RAB İshak'ın yakarışını yanıtladı, Rebeka hamile kaldı. 22Çocuklar karnında itişiyordu. Rebeka, “Nedir bu başıma gelen?” diyerek RAB'be danışmaya gitti. 23 RAB onu şöyle yanıtladı:
“Rahminde iki ulus var,
Senden iki ayrı halk doğacak,
Biri öbüründen güçlü olacak,
Büyüğü küçüğüne hizmet edecek.”
24Doğum vakti gelince, Rebeka'nın ikiz oğulları oldu. 25İlk doğan oğlu kıpkırmızı ve tüylüydü; kırmızı bir cüppeyi andırıyordu. Adını Esav[a] koydular. 26Sonra kardeşi doğdu. Eliyle Esav'ın topuğunu tutuyordu. Bu yüzden İshak ona Yakup[b] adını verdi. Rebeka doğum yaptığında İshak altmış yaşındaydı.
27Çocuklar büyüdü. Esav kırları seven usta bir avcı oldu. Yakup'sa hep çadırda oturan sakin bir adamdı. 28İshak Esav'ı daha çok severdi, çünkü onun getirdiği av etlerini yerdi. Rebeka ise Yakup'u severdi.
29Bir gün Yakup çorba pişirirken Esav avdan geldi. Aç ve bitkindi. 30Yakup'a, “Lütfen şu kızıl çorbadan biraz ver de içeyim. Aç ve bitkinim” dedi. Bu nedenle ona Edom[c] adı da verildi.
31Yakup, “Önce sen ilk oğulluk hakkını bana ver” diye karşılık verdi.
32Esav, “Baksana, açlıktan ölmek üzereyim” dedi, “İlk oğulluk hakkının bana ne yararı var?”
33 Yakup, “Önce ant iç” dedi. Esav ant içerek ilk oğulluk hakkını Yakup'a sattı. 34Yakup Esav'a ekmekle mercimek çorbası verdi. Esav yiyip içtikten sonra kalkıp gitti.
Böylece Esav ilk oğulluk hakkını küçümsemiş oldu.
« Yaratılış 24 | Yaratılış 26 »
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

11:27-25:11 Tanrı’nınAvram’ı çağırmasıyla, Tanrı ile insan arasındaki ilişkinin odağı belirli bir kişi ve halka yönelir ; böylelikle Tanrı’nın insanı günahtan kurtarma sürecinin ilk adımları atılır. Bu süreç, “İbrahim oğlu” (Luk.3:34; ayrıca bkz. Mat.1:1-17; Gal.3:16) İsa Mesih’le gerçekleşecektir. Tanrı günahı sadece (tufan gibi) cezalandırmakla veya (Babil’deki gibi) engellemekle kalmayacak, Mesih’in kefareti sayesinde Mesih’e iman edenlerin günahını bağış layacak ve günahın onların üzerindeki egemenliğini ortadan kaldıracaktır. Tanrı ile Avram arasındaki ilişki, Tanrı ile İsrail halkı arasındaki ilişkiyi yansıtır.
25:1-6 İbrahim servetini son kez paylaştırıyor.
25:1 evlendi Anlatım kronolojik ise İbrahim bu sırada yüz kırk yaşlarında olmalıdır. 1Ta.1:32’de Ketura’dan İbrahim’in ‘cariyesi’ olarak söz edilir.
25:2 çocukları oldu İbrahim gerçekten de birçok ulusun babası olacaktır (Yar.17:4-6; bkz. Yar.17:6’ya ait not).
25:5 sahip olduğu her şeyi İshak’a bıraktı İshak, İbrahim’in eşi Sara’dan olan tek oğuldur (Yar.22:2 ve ilgili not), dolayısıyla İbrahim’in malvarlığının yasal varisidir (krş. Yar.21:10 ve ilgili not).
25:6 cariyelerinin İkinci derece eşler. Kutsal Kitap’ta Tanrı’nın bunu onayladığını gösteren hiçbir ifade bulunmadığı halde, çok eşlilik eski çağlardaki Tanrı adamları arasında bile yaygındı (bkz. Yar.14:19).Ancak bu tip birlikteliklerin bu kişilere huzurlu ve düzenli bir aile hayatı sağlamadığı, Kutsal Yazılar’daki yaşam öykülerinde açıkça görülmektedir.
25:7 yüz yetmiş beş yıl İbrahim’in vaat edilen topraklarda tam yüz yıl yaşadığı anlaşılmaktadır (bkz. Yar.12:4 ve ilgili not).
25:8 kocamış Bkz. Eyü.42:17. yaşama doymuş Tanrı’nın vaat ettiği üzere (bkz. Yar.15:15).
25:9 İshak’la İsmail Tanrı’nın İbrahim’le yaptığı antlaşmanın ve İbrahim’in malvarlığının (bkz. Yar.25:5’e ait not) varisi olarak önce İshak’ın adı geçer.
25:12-18 İsmail’in soyunun kısa bir özeti. Hem Tanrı’nın Hacer’e (Yar.16:10) ve İbrahim’e (Yar.17:20) verdiği vaatlerin gerçekleşmesi, hem de İsmail’in soyunun İbrahim ve Sara’nın soyundan uzaklaşacağına ilişkin peygamberliğin (Yar.16:12) gerçekleşmesi söz konusudur.
25:12 öyküsü Bkz. Yar.2:4’e ait not.
25:13 İsmail’in oğullarının adları Adların çoğununArapça olması, Araplar’ın İsmail’in soyundan geldiği düşüncesini destekler.
25:16 on iki bey oymakların atalarıydı Bkz. Yar.17:20.
25:18 doğusuna Bkz. Yar.16:12’ye ait not. Bazı uzmanlara göre, sözcük İbranice’de ‘karşısına’ anlamına da geldiğinden, bu sözcük “düşmanca bir şekilde” diye de çevrilebilir (bkz. Yar.25:6).
25:19-35:29 Bkz. Giriş.
25:20 Paddan-Aramlı Aram-Naharayim’in öbür adı (bkz. Yar.24:10).
25:21 karısı kısırdı Tıpkı Sara gibi (bkz. Yar.11:30). Rebeka yirmi yıl boyunca kısır kaldı (Yar.25:20,Yar.25:26). İshak’ın soyu da, tıpkı İbrahim’inki gibi, Tanrı’nın antlaşma vaatlerinin yerine geldiği bir armağandı.
25:22 itişiyordu Yakup ile Esav arasındaki mücadele rahimde başlamıştı (bkz. Yar.25:26).
25:23 büyüğü küçüğüne hizmet edecek Eski çağlardaki ilk oğulluk yasasına göre (krş. Yas.21:15-17 ve ilgili notlar) olağan şartlar altında oğulların küçüğü büyüğüne hizmet ederdi. Tanrı’nın küçük olanı seçmesi, Tanrı halkının doğal veya kültürel gelişiminin ürünü değil, Tanrı’nın insanlar için amaçladıklarının ürünü olduğunu gösterir. Rom.9:10-12’de bu ayetten yapılan alıntılarla Tanrı’nın keyfi bir şekilde değil (Rom.9:14), kendi ebedi amacı doğrultusunda hareket ettiği vurgulanır (Mez.115:3).
25:24-26 Krş. Yar.38:27-30.
25:25 kırmızı Esav’ın öbür adı olan Edom ile sözcük oyunu yapılmaktadır (bkz. Yar.25:30 ve ilgili not). Esav ‘Tüylü’ anlamına gelir.
25:26 eliyle Esav’ın topuğunu tutuyordu Yakup ile Esav arasındaki çekişme, onların soyları arasında ezeli bir düşmanlığa dönüşecektir (bkz. örn. Say.20:14-21; Ova.9-10). Yakup ‘Topuk tutar’ veya ‘hileci’ anlamına gelir. Bu ad zamanla ‘aldatma’ ile ilgili bir deyim haline gelmiştir.
25:30 Edom ‘Kızıl’ anlamına gelir.
25:31 ilk oğulluk hakkını bana ver Eski çağlarda ilk oğulluk hakkı, ilk doğan erkeğin miras hakkına sahip olması demekti (bkz. İbr.12:16). Yakup’un başkalarından üstün olabilmek için hilekârlık yaptığı sıkça görülür; ancak Yakup kurnazlığı sayesinde değil, Tanrı’nın lütfu sayesinde kutsanacaktır.
25:33 önce ant iç Bir işlemin yasal ve bağlayıcı olabilmesi için sözlü bir ant yeterliydi.
25:34 mercimek Bkz. 2Sa.17:27-29; 2Sa.23:11; Hez.4:9. Esav ilk oğulluk hakkını küçümsemiş oldu Bunu yapmakla Esav ‘kutsal değerlere saygısızlık’ etmiş oldu (İbr.12:16), çünkü ilk oğulluk hakkının temelinde Tanrı’nın vaatleri vardı.

Videolar

Yaratılış Girişi

Yaratılış Kitabı bize evrenin ve insanın yaratılışını, günahın ve dünyada çekilen acıların başlangıcını, Tanrı'nın insanlığa yaklaşım biçimini anlatmaktadır. Yaratılış Kitabı'nı iki ana bölüme ayırabiliriz:

1. 1-11 bölümleri, dünyanın yaratılışı ve ilk insanların öyküsüdür. Adem'le Havva'nın, Kayin'le Habil'in, Nuh'un, Tufan'ın, Babil Kulesi'nin öyküsünü içerir.
2. 12-50 bölümleri, İsrailliler'in ilk atalarının öyküsüdür. Önce imanı ve Tanrı'ya itaatiyle bilinen İbrahim'den söz eder. Bunu İbrahim'in oğlu İshak'ın, torunu Yakup'un ve Yakup'un on iki oğlunun öyküsü izler. Bunlardan Yusuf'un öyküsüyle, Yakup ve oğullarını Mısır'da yaşamaya sürükleyen olayların öyküsü özel bir yer tutar.

Kitap insanın öyküsünü anlatmakla birlikte konunun odağında Tanrı vardır. Her şeyi yaratan, günahlıyı yargılayıp cezalandıran, halkına yardım ve öncülük eden hep O'dur. Kitap Tanrı'ya iman eden kişilerin öyküsünü kayda geçirmek ve sonraki kuşakların aynı imanı sürdürmelerini sağlamak için yazıldı.

Geleneksel kanıya göre Yaratılış, Mısır'dan Çıkış, Levililer, Çölde Sayım ve Yasanın Tekrarı kitaplarının yazarı Musa'dır. Bu beş kitap İbranice "Tora" diye bilinir. Türkçe Tevrat sözcüğü de Tora'dan geliyor.

Ana Hatlar:

1:1-2:25 Evrenin ve insanın yaratılışı
3:1-24 Günahın ve acı çekmenin başlangıcı
4:1-5:32 Adem'den Nuh'a
6:1-10:32 Nuh ve Tufan
11:1-9 Babil Kulesi
11:10-32 Sam'dan İbrahim'e
12:1-35:29 İlk atalar: İbrahim, İshak, Yakup
36:1-43 Esav'ın soyu
37:1-45:28 Yusuf'la kardeşleri
46:1-50:26 İsrailliler Mısır'da
  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş