Yaratılış 31

31
Yakup Lavan'dan Kaçıyor
1Lavan'ın oğulları, “Yakup babamızın sahip olduğu her şeyi aldı” dediler, “Bütün varlığını babamıza ait şeylerden kazandı.” Yakup bu sözleri duyunca, 2Lavan'ın kendisine karşı tutumunun eskisi gibi olmadığını anladı.
3RAB Yakup'a, “Atalarının topraklarına, akrabalarının yanına dön” dedi, “Seninle olacağım.”
4Bunun üzerine Yakup Rahel'le Lea'yı sürüsünün bulunduğu kırlara çağırttı. 5Onlara, “Bakıyorum, babanız bana eskisi gibi davranmıyor” dedi, “Ama babamın Tanrısı benimle birlikte. 6Var gücümle babanıza hizmet ettiğimi bilirsiniz. 7Ne yazık ki, babanız beni aldattı, ondan alacağımı on kez değiştirdi. Ama Tanrı bana kötülük etmesine izin vermedi. 8Babanız, ‘Ücret olarak noktalı hayvanları al’ deyince, bütün sürü noktalı doğurdu. ‘Ücret olarak çizgili olanları al’ deyince de bütün sürü çizgili doğurdu. 9Tanrı babanızın hayvanlarını aldı, bana verdi.
10“Sürülerin çiftleştiği mevsimde bir düş gördüm. Çiftleşen tekeler çizgili, noktalı, kırçıldı. 11Düşümde Tanrı'nın meleği bana, ‘Yakup!’ diye seslendi. ‘Buyur’ dedim. 12Bana, ‘Bak, bütün çiftleşen tekeler çizgili, noktalı ve kırçıl’ dedi, ‘Çünkü Lavan'ın sana yaptıklarının hepsini gördüm. 13 Ben Beytel'in Tanrısı'yım. Hani orada bana anıt dikip meshetmiş, adak adamıştın. Kalk, bu ülkeden git, doğduğun ülkeye dön.’ ”
14Rahel'le Lea, “Babamızın evinde hâlâ payımız, mirasımız var mı?” dediler, 15“Onun gözünde artık yabancı değil miyiz? Çünkü bizi sattı. Bizim için ödenen bedelin hepsini yedi. 16Tanrı'nın babamızdan aldığı varlığın tümü bize ve çocuklarımıza aittir. Tanrı sana ne dediyse öyle yap.”
17Böylece Yakup çocuklarını, karılarını develere bindirdi. 18Bütün hayvanları önüne kattı; topladığı mallarla, Paddan-Aram'da kazandığı hayvanlarla birlikte Kenan ülkesine, babası İshak'ın yanına gitmek üzere yola çıktı.
19Lavan koyunlarını kırkmaya gidince, Rahel babasının putlarını çaldı. 20Yakup da kaçacağını söylemeyerek Aramlı Lavan'ı kandırdı. 21Böylece kendisine ait her şeyi alıp kaçtı. Fırat Irmağı'nı geçip Gilat dağlık bölgesine doğru gitti.
Lavan Yakup'un Peşine Düşüyor
22Üçüncü gün Yakup'un kaçtığını Lavan'a bildirdiler. 23Lavan yakınlarını yanına alıp Yakup'un peşine düştü. Yedi gün sonra Gilat dağlık bölgesinde ona yetişti. 24O gece Tanrı Aramlı Lavan'ın düşüne girerek ona, “Dikkatli ol!” dedi, “Yakup'a ne iyi, ne kötü bir şey söyle.”
25Lavan Yakup'a yetişti. Yakup çadırını Gilat dağlık bölgesine kurmuştu. Lavan da yakınlarıyla birlikte çadırını aynı yere kurdu. 26Yakup'a, “Nedir bu yaptığın?” dedi, “Beni aldattın. Kızlarımı alıp savaş tutsağı gibi götürdün. 27Neden gizlice kaçtın? Neden beni aldattın? Niçin bana söylemedin? Seni sevinçle, ezgilerle, tefle, lirle yolcu ederdim. 28Torunlarımla, kızlarımla öpüşüp vedalaşmama izin vermedin. Aptallık ettin. 29Size kötülük yapacak güçteyim, ama babanın Tanrısı dün gece bana, ‘Dikkatli ol!’ dedi, ‘Yakup'a ne iyi, ne kötü hiçbir şey söyleme.’ 30Babanın evini çok özlediğin için bizden ayrıldın. Ama ilahlarımı niçin çaldın?”
31Yakup, “Korktum” diye karşılık verdi, “Kızlarını zorla elimden alırsın diye düşündüm. 32İlahlarını kimde bulursan, o öldürülecektir. Yakınlarımızın önünde kendin ara, eşyalarımın arasında sana ait ne bulursan al.” Yakup ilahları Rahel'in çaldığını bilmiyordu.
33Lavan Yakup'un, Lea'nın ve iki cariyenin çadırına baktıysa da ilahları bulamadı. Lea'nın çadırından çıkıp Rahel'in çadırına girdi. 34Rahel çaldığı putları devesinin semerine koymuş, üzerine oturmuştu. Lavan çadırını didik didik aradıysa da putları bulamadı.
35Rahel babasına, “Efendim, huzurunda kalkamadığım için kızma, âdet görüyorum da” dedi. Lavan her yeri aradıysa da, putları bulamadı.
36Yakup kendini tutamadı. Lavan'a çıkışarak, “Suçum ne?” diye sordu, “Ne günah işledim ki böyle öfkeyle peşime takıldın? 37Bütün eşyalarımı aradın, kendine ait bir şey buldun mu? Varsa onu buraya, yakınlarımızın önüne koy. Onlar ikimiz hakkında karar versinler. 38Yirmi yıl yanında kaldım. Koyunların, keçilerin hiç düşük yapmadı. Sürülerinin içinden bir tek koç yemedim. 39Yabanıl hayvanların parçaladığını sana göstermedim, zararını ben çektim. Gece ya da gündüz çalınan her hayvanın karşılığını benden istedin. 40Öyle bir durumdaydım ki, gündüz sıcak, gece kırağı yedi bitirdi beni. Gözüme uyku girmedi. 41Yirmi yıl evinde böyle yaşadım. İki kızın için on dört yıl, sürün için altı yıl sana hizmet ettim. On kez alacağımı değiştirdin. 42Babamın ve İbrahim'in Tanrısı, İshak'ın taptığı[a] Tanrı benden yana olmasaydı, beni eli boş gönderecektin. Tanrı çektiğim zorluğu, verdiğim emeği gördü ve dün gece seni uyardı.”
43Lavan, “Kadınlar benim kızlarım, çocuklar benim çocuklarım, sürüler benim sürülerim” diye karşılık verdi, “Burada gördüğün her şey bana ait. Kızlarıma ya da doğurdukları çocuklara bugün ne yapabilirim ki? 44Gel anlaşalım. Aramıza tanık koyalım.”
45Yakup bir taş alıp onu anıt olarak dikti. 46Yakınlarına, “Taş toplayın” dedi. Adamlar topladıkları taşları bir yere yığdılar. Orada, yığının yanında yemek yediler. 47Lavan taş yığınına Yegar-Sahaduta[b], Yakup ise Galet adını verdi.
48Lavan, “Bu yığın bugün aramızda tanık olsun” dedi. Bu yüzden yığına Galet adı verildi. 49Mispa[c] diye de anılır. Çünkü Lavan, “Birbirimizden uzak olduğumuz zaman RAB aramızda gözcülük etsin” dedi, 50“Eğer kızlarıma kötü davranır, başka kadınlarla evlenirsen, yanımızda kimse olmasa bile Tanrı tanık olacaktır.”
51Sonra, “İşte taş yığını, işte aramıza diktiğim anıt” dedi, 52“Bu yığın ve anıt birer tanık olsun. Bu yığının ötesine geçip sana kötülük etmeyeceğim. Sen de bu yığını ve anıtı geçip bana kötülük etmeyeceksin. 53İbrahim'in, Nahor'un ve babalarının Tanrısı aramızda yargıç olsun.”
Yakup babası İshak'ın taptığı Tanrı'nın adıyla ant içti. 54Sonra dağda kurban kesip yakınlarını yemeğe çağırdı. Yemeği yiyip geceyi dağda geçirdiler. 55Lavan sabah erkenden kalktı; torunlarını, kızlarını öpüp kutsadıktan sonra evine gitti.
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

25:19-35:29 Bkz. Giriş.
31:1-55 Yakup’un Lavan’dan kaçışı, daha sonra İsrailliler’in Mısır’dan kaçışıyla çeşitli benzerlikler gösterir: (1) Tanrı’nın Yakup’u kutsaması, Lavan ve oğullarının ona karşı düşmanlık beslemesine neden olur ; tıpkı Tanrı’nın İsrailliler’i kutsamasının Firavun’da düşmanlık uyandıracağı gibi; (2) Yakup yanına, Lavan için çalışarak edinmiş olduğu serveti alarak gider, İsrailliler de Mısırlılar için çalışarak edindikleri servetleriyle Mısır’dan ayrılacaktır; (3) Yakup kaçarken Fırat Irmağı’nı geçer, İsrailliler’in Kızıldeniz’i geçmesi gibi; (4) Lavan yanına adamlarını alıp Yakup’un peşinden gider, Firavun da ordusuyla İsrailliler’in peşinden gidecektir.
31:3 Bkz. Yar.28:15. Atalarının topraklarına... dön Lavan’ın ve oğullarının Yakup’a karşı davranışlarının değişmesi (bkz. Yar.31:1-2) ve hemen ardından Tanrı’nın ona Kenan’a dönme vaktinin gelmiş olduğunu buyurması, Yakup’a artık oradan ayrılması gerektiğini gösterir; eşleri de Tanrı’nın buyruğuna uymaya kararlıdır (bkz. Yar.31:14-16). Seninle olacağım Bkz. Yar.26:3’e ait not.
31:7 on kez Bkz. Yar.31:41.
31:9 Bkz. Yar.30:39’a ait not.
31:11 Tanrı’nın meleği Bkz. Yar.16:7’ye ait not. Buyur Bkz. Yar.22:1’e ait not.
31:13 Beytel’in... bana anıt dikip meshetmiş Bkz. Yar.28:28.
31:15 bizim için ödenen bedelin Yakup Paddan-Aram’dan geldiğinde başlık parası verecek durumda olmadığından çalışması gerekmişti (bkz. Yar.24:10; Yar.30:27,Yar.30:30).
31:18 Paddan-Aram’da Bkz. Yar.25:20’ye ait not.
31:19 babasının putlarını Bunlar taşınabilir küçük putlardır. Rahel, henüz putperest geçmişinden kurtulamamıştı (bkz. Yar.35:2; Yşu.24:2) ; bunların ona koruma ve bereket getireceğini düşünüyordu.
31:21 kaçtı Daha önce Esav’dan kaçtığı gibi (Yar.27:42-43). Yakup hileleri yüzünden oluşan düşmanlıktan ötürü hep kaçak yaşamak zorunda kalmıştır. Gilat Celile Gölü’nün güneydoğusunda, son derece iyi otlaklara sahip bölge (bkz. Say.32:1).
31:24 ne iyi, ne kötü bir şey söyle ‘Onunla bir tartışmaya girme ve onu herhangi bir şeyle suçlama’ anlamında (bkz. ayrıca Yar.31:29; krş. Yar.24:50).
31:27 lirle Günümüzde kullanılan arpten daha küçük ebatta ve daha az sayıda (genellikle en az altı, en fazla on iki) teli olan çalgı aletidir.
31:32 ilahlarını kimde bulursan, o öldürülecektir Krş. Yar.44:7-12. Yakup’un, eşinin masumiyetine inanarak böyle bir iddiada bulunması, neredeyse çok sevdiği eşi Rahel’i kaybetmesine yol açacaktı. Karısı bile onu aldatmıştı.
31:35 Bkz. Lev.15:20.
31:39 zararını ben çektim Çobanlar, yabanıl hayvanların sürüden kaptığı hayvanlardan sorumlu tutulmazdı (krş. Çık.22:13).
31:42 taptığı İbranice’den birebir çevirisi: “korktuğu”. Bu sözcüğün İbranicesi ‘yakın akrabası’ anlamına geliyor da olabilir; bu durumda sözcük, Tanrı’nın Yakup’la yakın ilişkisini betimler.
31:44 Bkz. Yar.31:48,Yar.31:52; ayrıca bkz. Yar.21:30 ve ilgili not.
31:46 yediler Bkz. Yar.26:30’a ait not.
31:47 Yegar-Sahaduta İbranicesi “Galet” olan bu Aramice ad, ‘tanıklık yığını’ anlamına gelir.
31:49 Mispa ‘Gözcü kulesi’ anlamına gelir. Birbirimizden... etsin Kutsama gibi görülen bu sözlerin, bağlama bakıldığında aslında bir beddua olduğu anlaşılır.
31:51 taş yığını... aramıza diktiğin anıt Lavan’ın toprakları ile Yakup’un toprakları arasındaki sınırı belirler. Yakup’un taş yığınına verdiği ad, ‘Galet’, Gilat sözcüğü üzerinde bir oyundur (bkz. Yar.31:47 ve ilgili not).
31:53 babalarının Tanrısı İbranicesi’nden ‘tanrılarının babası’ (yani Terah) diye de çevrilebilir; bu durumda Lavan’ın çok tanrılı geçmişine işaret eder (bkz. Yşu.24:2).
31:54 kurban... yemeğe Antlaşma sürecinin (bkz. Çık.24:5-8,Çık.24:11) iki önemli unsurudur (bkz. Yar.31:44). yakınlarını Antlaşma yapmış kişiler. Ortaklaşa yenen yemek, karşılıklı kabulün onayı niteliğindedir (bkz. Yar.26:30’a ait not).
31:55 kutsadıktan İbranice’den, “vedalaştıktan” diye de çevrilebilir (bkz. Yar.31:28).

Videolar

Yaratılış Girişi

Yaratılış Kitabı bize evrenin ve insanın yaratılışını, günahın ve dünyada çekilen acıların başlangıcını, Tanrı'nın insanlığa yaklaşım biçimini anlatmaktadır. Yaratılış Kitabı'nı iki ana bölüme ayırabiliriz:

1. 1-11 bölümleri, dünyanın yaratılışı ve ilk insanların öyküsüdür. Adem'le Havva'nın, Kayin'le Habil'in, Nuh'un, Tufan'ın, Babil Kulesi'nin öyküsünü içerir.
2. 12-50 bölümleri, İsrailliler'in ilk atalarının öyküsüdür. Önce imanı ve Tanrı'ya itaatiyle bilinen İbrahim'den söz eder. Bunu İbrahim'in oğlu İshak'ın, torunu Yakup'un ve Yakup'un on iki oğlunun öyküsü izler. Bunlardan Yusuf'un öyküsüyle, Yakup ve oğullarını Mısır'da yaşamaya sürükleyen olayların öyküsü özel bir yer tutar.

Kitap insanın öyküsünü anlatmakla birlikte konunun odağında Tanrı vardır. Her şeyi yaratan, günahlıyı yargılayıp cezalandıran, halkına yardım ve öncülük eden hep O'dur. Kitap Tanrı'ya iman eden kişilerin öyküsünü kayda geçirmek ve sonraki kuşakların aynı imanı sürdürmelerini sağlamak için yazıldı.

Geleneksel kanıya göre Yaratılış, Mısır'dan Çıkış, Levililer, Çölde Sayım ve Yasanın Tekrarı kitaplarının yazarı Musa'dır. Bu beş kitap İbranice "Tora" diye bilinir. Türkçe Tevrat sözcüğü de Tora'dan geliyor.

Ana Hatlar:

1:1-2:25 Evrenin ve insanın yaratılışı
3:1-24 Günahın ve acı çekmenin başlangıcı
4:1-5:32 Adem'den Nuh'a
6:1-10:32 Nuh ve Tufan
11:1-9 Babil Kulesi
11:10-32 Sam'dan İbrahim'e
12:1-35:29 İlk atalar: İbrahim, İshak, Yakup
36:1-43 Esav'ın soyu
37:1-45:28 Yusuf'la kardeşleri
46:1-50:26 İsrailliler Mısır'da
  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş