Notlar
4:1-11:32 Günahın ikinci nesilde kardeş katlinden, yedinci nesilde Tanrı’ya karşı küstahça bağımsızlık ilan etmeye kadar nasıl büyüdüğü görülmektedir.
6:1-8 İnsanlık tarihinin ilk döneminde yozlaşmışlık öylesine artmış ve geniş bir alana yayılmıştı ki, Tanrı yaratılışın tümünü tufan aracılığıyla yargılamayı gerekli gördü.
6:2,4 İlahi varlıklar İbranice’den birebir çevirisi: “Tanrı oğulları”. Bunların melek (krş.
Eyü.1:6;
Eyü.2:1;
Mez.29:1) veya Şit’in soyundan Tanrı’ya sadık erkekler oldukları tahmin edilir. Bazı yorumcular, Yah.6-7’ye (ve çeşitli Yahudi kaynaklara) dayanarak bunların ‘düşmüş melekler’ olduğunu söyler. Bazı yorumcular ise, melekler ile insanlar arasında cinsel ilişki ve evlilik yaratılış düzenine aykırı olduğu için burada meleklerden söz edilmediğini savunur (1. bölüm;
Mar.12:25). Bir başka yoruma göre ise, bu ifade kral ve kral soyundan gelenler (eski Ortadoğu’da krallar ilah olarak görülürdü) için kullanılır. Bazı ayetlerde de buna benzer tanımlamalar farklı bağlamlarda insanlar için kullanılmıştır (bkz.
Yas.14:1;
Yas.32:5;
Mez.73:15;
Yşa.43:6;
Hoş.1:10;
Hoş.11:1).
insan kızlarını Kayin’in soyundan gelen kadınlar anlamına geliyor olabilir ; bu doğruysa 1-2. ayetler, 5. bölümdeki Şit’in soyundan olanların 4. bölümdeki Kayin’in soyundan olanlarla yaptıkları evliliklerin, iyi ve kötü soy arasındaki ayrımın bozulmasına yol açtığını gösterir.
6:3 İnsanın ömrü yüz yirmi yıl olacak İbranicesi göz önüne alındığında bu sözler, Tanrı’nın insanları tufanla cezalandıracağı zamana bu kadar kaldığını ifade ediyor da olabilir (krş.
1Pe.3:20).
6:4 Nefiller İbranice sözcük ‘düşmüş kişiler’anlamına gelir. Septuaginta’da “devler” diye geçer. Tanımlamaya göre iri ve güçlü insanlar olmalıdırlar (bkz.
Say.13:31-33).
6:5 Kutsal Kitap’ta, günahın insanı nasıl her yönden etkilediğiyle ilgili yapılan en net tanımlardan biridir. İnsan doğası değişmediği için tufandan sonra da insan günahlı tutumunu sürdürür (
Yar.8:21).
6:6 pişman oldu Tanrı’nın insanı yaratmakla hata yaptığının değil, lütfuna ve sabrına karşın tövbe etmeye yanaşmayan insanı yüce adaletinden ötürü yargılamak zorunda olması nedeniyle duyduğu derin kederin ifadesidir.
6:7 Hayvanları, sürüngenleri, kuşları Hayvanlar ahlâksal açıdan masum olsa da, insanların yozlaşmış egemenliği altında olduklarından yargı altındaydı (bkz.
Rom.8:18-25).
6:8-9 Bkz.
Yar.5:22’ye ait not. Nuh’un Tanrı’yı hoşnut eden yaşantısı, çağdaşlarının kötü yaşantılarıyla tezat oluşturuyordu (bkz.
Yar.6:5 ve ilgili not; ayrıca bkz.
Yar.6:12).
6:9-9:29 Eski Ortadoğu efsanelerinin birçoğunda büyük ilahlardan birinin, insanların çıkardığı gürültüden rahatsız olduğu için yeryüzünde büyük bir tufan başlattığı görülür. Yaratılış Kitabı’nda tanrılar ve insanlık hakkındaki bu yaygın putperest fikirlere karşı gelinir ve gerçek tamamen farklı bir tanrıbilim ışığında verilir. Bu öyküde Yaratan (tek Tanrı), kendi benzeyişinde yaratmış olduğu ve yaratılışının kâhyası ilan etmiş olduğu insanın içine düştüğü ahlâksızlıktan keder duymaktadır. İnsanlık öyle yozlaşmıştır ki bu sınır tanımayan kötülük yalnızca kökten bir yargıyla ortadan kaldırılabilecektir. Ancak Tanrı, insanlığın bağımlı olduğu yaratılışı keyfi bir şekilde yok etmeye hazır, insafsız bir tanrı değildir. Tufanı gönderen Tanrı, yaratılışı kayıracağını vaat eder ve bunun gökkuşağı ile simgelenmesini, böylelikle daima hatırlanmasını sağlar (bkz.
Yar.9:8-17 ve ilgili notlar). 8-9. bölümde aktarılan olaylar ile 1. bölümdeki bazı olaylar arasında benzerlikler görülür. Sırasıyla
Yar.8:2 ile
Yar.1:7’yi,
Yar.8:5 ile
Yar.1:9’u,
Yar.8:7 ile
Yar.1:20’yi,
Yar.8:17 ile
Yar.1:25’i,
Yar.9:1-2 ile
Yar.1:28’i,
Yar.9:3 ile
Yar.1:30’u kıyaslayın. 1. bölümde her şeyin başlangıcı anlatılır, 8-9. bölümlerde ise tufan sonrası yeni bir başlangıç anlatılır.
6:14 gofer Selvi ağacı olduğu tahmin edilmektedir.
gemi Bu sözcüğün İbranicesi, Kutsal Kitap’ta buradan başka sadece Musa’yı Nil’in sularında taşıyan sepeti tanımlarken kullanılmıştır (
Çık.2:3,
Çık.2:5).
İçini dışını ziftle Krş.
Çık.2:3.
6:17 yeryüzündeki her canlı ölecek Bazı yorumcular metinde yer alan terimlerden ötürü tufanın tüm yeryüzünü kapsadığını düşünür (bkz.
Yar.6:7,
Yar.6:12-13;
Yar.7:4,
Yar.7:19,
Yar.7:21-23;
Yar.8:21;
Yar.9:11,
Yar.9:15). Bazılarına göre ise tufanın etkili olduğu alanlardaki tüm canlılar ölmüştür, ancak bu sınırlı bir alandır ve sadece Musa’nın coğrafi bilgisi ile Nuh’un bakış açısından evrenseldir (bkz. Giriş).