Yuhanna 12

12
İsa Beytanya'da
(Mat.26:6-13; Mar.14:3-9)
1İsa, Fısıh Bayramı'ndan altı gün önce, ölümden dirilttiği Lazar'ın bulunduğu Beytanya'ya geldi. 2Orada kendisi için bir ziyafet düzenlediler. Marta hizmet ediyordu. İsa'yla birlikte sofrada oturanlardan biri de Lazar'dı. 3 Meryem, çok değerli saf hintsümbülü yağından yarım litre kadar[a] getirerek İsa'nın ayaklarına sürdü ve saçlarıyla ayaklarını sildi. Ev yağın güzel kokusuyla doldu.
4-5Ama öğrencilerinden biri, İsa'ya sonradan ihanet eden Yahuda İskariot, “Bu yağ neden üç yüz dinara satılıp parası yoksullara verilmedi?” dedi. 6Bunu, yoksullarla ilgilendiği için değil, hırsız olduğu için söylüyordu. Ortak para kutusu ondaydı ve kutuya konulandan aşırıyordu.
7İsa, “Kadını rahat bırak” dedi. “Bunu benim gömüleceğim gün için saklasın. 8 Yoksullar her zaman aranızdadır, ama ben her zaman aranızda olmayacağım.”
9Yahudiler'den büyük bir kalabalık İsa'nın Beytanya'da bulunduğunu öğrendi ve yalnız İsa için değil, O'nun ölümden dirilttiği Lazar'ı da görmek için oraya geldi. 10Başkâhinler ise Lazar'ı da öldürmeyi tasarladılar. 11Çünkü onun yüzünden birçok Yahudi gidip İsa'ya iman ediyordu.
İsa'nın Yeruşalim'e Girişi
(Mat.21:1-11; Mar.11:1-11; Luk.19:28-40)
12Ertesi gün, bayramı kutlamaya gelen büyük kalabalık İsa'nın Yeruşalim'e gelmekte olduğunu duydu. 13 Hurma dalları alarak O'nu karşılamaya çıktılar. “Hozana! Rab'bin adıyla gelene, İsrail'in Kralı'na övgüler olsun!” diye bağırıyorlardı.
14-15 İsa bir sıpa bulup üzerine bindi. Yazılmış olduğu gibi,
“Korkma, ey Siyon kızı!
İşte, Kralın sıpaya binmiş geliyor.”
16Öğrencileri ilkin bunları anlamadılar. Ama İsa yüceltildikten sonra bu sözlerin O'nun hakkında yazıldığını, halkın bunları O'nun için yaptığını hatırladılar. 17Lazar'ı mezardan çağırıp ölümden dirilttiği sırada İsa'yla birlikte bulunan kalabalık buna tanıklık etti. 18İsa'nın bu doğaüstü belirtiyi gerçekleştirdiğini duyan halk O'nu karşılamaya çıktı. 19Ferisiler ise birbirlerine, “Görüyorsunuz, elinizden hiçbir şey gelmiyor. Bütün dünya O'nun peşine takıldı” dediler.
İsa Öleceğini Önceden Bildiriyor
20Bayramda tapınmak üzere Yeruşalim'e gidenler arasında bazı Grekler vardı. 21Bunlar, Celile'nin Beytsayda Kenti'nden olan Filipus'a gelerek, “Efendimiz, İsa'yı görmek istiyoruz” diye rica ettiler.
22Filipus gitti, bunu Andreas'a bildirdi. Andreas ve Filipus da gidip İsa'ya haber verdiler.
23İsa, “İnsanoğlu'nun yüceltileceği saat geldi” diye karşılık verdi. 24“Size doğrusunu söyleyeyim, buğday tanesi toprağa düşüp ölmedikçe yalnız kalır. Ama ölürse çok ürün verir. 25 Canını seven onu yitirir. Ama bu dünyada canını gözden çıkaran[b] onu sonsuz yaşam için koruyacaktır. 26Bana hizmet etmek isteyen, ardımdan gelsin. Ben neredeysem bana hizmet eden de orada olacak. Baba, bana hizmet edeni onurlandıracaktır. 27Şimdi yüreğim sıkılıyor, ne diyeyim? ‘Baba, beni bu saatten kurtar’ mı diyeyim? Ama ben bu amaç için bu saate geldim. 28Baba, adını yücelt!”
Bunun üzerine gökten bir ses geldi: “Adımı yücelttim ve yine yücelteceğim.”
29Orada duran ve bunu işiten kalabalık, “Gök gürledi” dedi.
Başkaları, “Bir melek O'nunla konuştu” dedi.
30İsa, “Bu ses benim için değil, sizin içindi” dedi. 31“Bu dünya şimdi yargılanıyor. Bu dünyanın egemeni[c] şimdi dışarı atılacak. 32Ben yerden yukarı kaldırıldığım zaman bütün insanları kendime çekeceğim.” 33İsa bunu, nasıl öleceğini belirtmek için söylüyordu.
34 Kalabalık O'na şöyle karşılık verdi: “Kutsal Yasa'dan öğrendiğimize göre Mesih sonsuza dek kalacaktır. Nasıl oluyor da sen, ‘İnsanoğlu yukarı kaldırılmalıdır’ diyorsun? Kimdir bu İnsanoğlu?”
35İsa, “Işık kısa bir süre daha aranızdadır” dedi. “Karanlıkta kalmamak için ışığınız varken yürüyün. Karanlıkta yürüyen nereye gittiğini bilmez. 36Sizde ışık varken ışığa iman edin ki, ışık oğulları olasınız.”
İsa bu sözleri söyledikten sonra uzaklaşıp onlardan gizlendi.
Halkın İnadı
37Gözleri önünde bunca doğaüstü belirti gerçekleştirdiği halde O'na iman etmediler. 38 Bütün bunlar Peygamber Yeşaya'nın söylediği şu söz yerine gelsin diye oldu:
“Rab, verdiğimiz habere kim inandı?
Rab'bin gücü kime açıklandı?”
39-40 İşte bu yüzden iman edemiyorlardı. Nitekim Yeşaya başka bir yerde de şöyle demişti:
“Tanrı onların gözlerini kör etti
Ve yüreklerini nasırlaştırdı.
Öyle ki, gözleri görmesin,
Yürekleri anlamasın
Ve bana dönmesinler.
Dönselerdi, onları iyileştirirdim.”
41Bunları söyleyen Yeşaya, İsa'nın yüceliğini görmüş ve O'nun hakkında konuşmuştu. 42Bununla birlikte, önderlerin bile birçoğu İsa'ya iman etti. Ama Ferisiler yüzünden, havra dışı edilmemek için iman ettiklerini açıkça söylemediler. 43Çünkü insandan gelen övgüyü, Tanrı'dan gelen övgüden daha çok seviyorlardı.
44İsa yüksek sesle, “Bana iman eden bana değil, beni gönderene iman etmiş olur” dedi. 45“Beni gören beni göndereni de görür. 46Bana iman eden hiç kimse karanlıkta kalmasın diye, dünyaya ışık olarak geldim. 47Sözlerimi işitip de onlara uymayanı ben yargılamam. Çünkü ben dünyayı yargılamaya değil, dünyayı kurtarmaya geldim. 48Beni reddeden ve sözlerimi kabul etmeyen kişiyi yargılayacak biri var. O kişiyi son günde yargılayacak olan, söylediğim sözdür. 49Çünkü ben kendiliğimden konuşmadım. Beni gönderen Baba'nın kendisi ne söylemem ve ne konuşmam gerektiğini bana buyurdu. 50O'nun buyruğunun sonsuz yaşam olduğunu biliyorum. Bunun için ne söylüyorsam, Baba'nın bana söylediği gibi söylüyorum.”
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

12:1 Beytanya Bkz. Mat.21:17’ye ait not.
12:3 hintsümbülü yağından Hintsümbülü bitkisinden elde edilen güzel kokulu yağ. Çok pahalı olduğundan (çalışanın bir yıllık ücretine denk), Meryem’in bağlılık ifade eden bu hareketi oldukça maliyetliydi. Kölelerin yaptığı gibi alçakgönüllülükle (bkz. Yu.1:27 ve Yu.13:5’e ait notlar) İsa’nın ayağına yağ dökmesi (normalde bir onurlandırma ifadesi olarak başa dökülürdü) ve silmek için saçını kullanması (saygıdeğer bir kadın herkesin önünde saçlarını salık bırakmazdı) alışılmadık bir hareketti. yarım litre kadar Grekçe’den birebir çevirisi: “bir litra” (bkz. Birimler Cetveli).
12:4 Yahuda İskariot Bkz. Mar.3:14-19’ a ait not.
12:5 parası yoksullara verilmedi? Bkz. Mar.14:5’e ait not.
12:7 Bkz. Yu.19:39-40.
12:8 Yoksullar her zaman aranızdadır Bkz. Mar.14:7’ye ait not.
12:9 Yahudiler Bkz. Yu.1:19-20’ ye ait not.
12:1-11 Luk.7:36-50’deki muhtemelen farklı bir olaydır (bkz. Luk.7. bölüme ait notlar; krş. Mat.26:6-13; Mar.14:3-9).
12:12 büyük kalabalık Fısıh Bayramı için Yeruşalim’e gelen Yahudiler. Birçoğu İsa’yı Celile’de görmüş ve dinlemişti.
12:13 Hurma dalları Bkz. Mar.11:8’e ait not. Zafer kutlamalarında kullanılırdı (krş. Va.7:9). Hozana! Bkz. Mar.11:9-10’a ait not. adıyla Bkz. Yu.2:23 ve Mez.5:11’e ait not. İsrail’in Kralı’na övgüler olsun! Fısıh Bayramı’nda söylenen, RAB’bin halkını düşmanlardan kurtarışının kutlandığı Mez.118’ den sözlerdir (krş. Mar.11:9-10 ve ilgili not).
12:14-15 sıpa Bkz. Mat.21:1-2,Mat.21:7; Mar.11:2-2 ve Luk.11:29-30 ayetlerine ait notlar. Siyon kızı Bkz. 2Kr.19:21’e ait not.
12:16 Bkz. Yu.16:13. yüceltildikten Bkz. Yu.12:41; Yu.11:4 ve Yu.13:31 ayetlerine ait notlar.
12:19 Ferisiler Bkz. Luk.5:17’ye ait not.
12:20 Tektanrıcılığı ve ahlâksal öğretileri nedeniyle Yahudi inancını cazip bulup havralarda tapınan, ancak sünnet gibi şartları ve milliyetçiliği yüzünden Yahudi inancına tamamen adanmayıp mesafeli duran Grekler vardı (krş. Elç.16:14’e ait not).
12:21 Filipus Filipus’un Celile’den olduğunun belirtilmesinin nedeni, o bölgedekilerin Yahudi olmayanlarla iyi ilişkiler içinde olmasından kaynaklanıyor olmalıdır. Bu Grekler’in de Filipus’la konuşmasının nedeni, muhtemelen onun Grek ada sahip ve Grekçe bilenlerin çoğunlukta olduğu Celile bölgesinden olmasıdır. Beytsayda Bkz. Mat.11:20-21’ e ait not.
12:22 Andreas Bkz. Yu.1:40’a ait not.
12:23 saat geldi Bkz. Yu.2:4’e ait not. yüceltileceği İsa ölümünden ve ardından dirilip yüceltilmesinden söz ediyordu (bkz. Yu.12:41; Yu.11:4 ve Yu.13:31’e ait notlar). Kutsal Ruh’un Pentikost Günü’nde gönderilmesi, Mesih’in kurtarış sağlayan eylemini tamamlayacaktı (bkz. Elç.2:1-12; Rom.3:21-27; Rom.4:25-5:5; Rom.8:1-17; 1Ko.15:12-28; Gal.5:2-6,Gal.5:13-26).
12:25 Bkz. Mar.8:34-35; Luk.9:23-24 ; Luk.14:25-26 ve ilgili notlar. sonsuz yaşam Bkz. Yu.3:15’e ait not.
12:27 Bkz. Mat.26:38-39 ve ilgili notlar; Mar.14:34-36; Luk.21:41-42 ve ilgili not. İsa yaşayacağı acıyı bildiği halde günahkâr insanlar için günah sunusu olmaya gönüllüydü (bkz. 2Ko.5:21 ve ilgili not).
12:28 Baba, adını yücelt! Tanrı’nın yüceliği, İsa’nın ölümü, dirilişi ve yüceltilmesiyle (yani Tanrı’nın kurtuluş tasarısını tamamlamasıyla) tümüyle görülecekti (krş. Mat.6:9 ve ilgili not). adını Bkz. Yu.2:23’e ait not.
12:31 bu dünya şimdi yargılanıyor Tanrı, çarmıhta ölen İsa aracılığıyla dünyayı yargılar (Yu.3:17-19,Yu.3:36; Yu.9:39). Bu dünyanın egemeni Şeytan (bkz. Yu.16:11). Mesih’in çarmıhta ölmesi Şeytan’ın zaferi gibi görülüyordu, ancak gerçekte yenilgisiydi. Mesih’in ölümü sayesinde Tanrı, dünyaya gelmiş geçmiş en büyük iyiliğini gösterecektir (bkz. İbr.2:14; İbr.9:11; Rom.5:1-11; Gal.3:13-14 ; Ef.4:22-24; 1Yu.1:5-2:2).
12:32 yukarı kaldırıldığım İsa burada öncelikle çarmıha geriliş inden söz eder (bkz. Yu.12:33), ancak aynı zamanda dirilişinden ve Tanrı’nın sağında hüküm sürmek üzere göğe yükselişinden de söz ediyor olmalıdır (bkz. Yu.12:41; Yu.3:14 ve ilgili notlar; ayrıca bkz. Yu.8:28; krş. Elç.2:33; Elç.5:31).
12:34 Kutsal Yasa Bu terim burada Eski Antlaşma anlamındadır (bkz. ayrıca Yu.10:3). Özellikle Mez.89:30-37; Mez.110:4; Yşa.9:7; Hez.37:24-25 gibi ayetleri kastediyor olmalılar. Mesih... İnsanoğlu Bkz. Mar.8:31’e ait not; Makale:İsa Mesih Kimdir?, s. 1373.
12:35-36 Işık İsa Mesih (bkz. Yu.1:4 ve Yu.8:12’ye ait notlar).
12:39-40 iman edemiyorlardı Bkz. Yşa.6:10 ve ilgili not; Mat.13:13-14; Mar.4:12; Luk.1:9-10; Elç.28:26-27. Mesih’i reddedenler kötü olanı seçmiş oldu. Tanrı ise onların bu günahlı yüreklerinin cezasını kesinleştirmek üzere ruhsal anlamda “gözlerini kör etti ve yüreklerini nasırlaştırdı” (ruhsal sezgiden yoksun kalmalarına neden oldu). Yine de birçok Yahudi önder İsa’ya iman etti (bkz. Yu.12:42 ve ilgili not).
12:41 Elçi Yuhanna, Yeşaya Peygamber’in Tanrı’nın yüceliğini anlatan sözlerinden (Yşa.6:3) alıntılayarak bunları İsa’ya ait olduğunu bildirir, böylelikle İsa’nın Tanrı olduğunu bir kere daha vurgular. Yuhanna, Yeşaya’da dile getirilen ‘yücelik’ kavramına İsa’nın ölümünü, dirilişini ve yüceltilmesini de dâhil eder. Özellikle dirilişi ve göğe yükselmesi, İsa’nın gerçek yüceliğini gözler önüne serer. Başka bir deyişle Mesih’in çarmıhta ölmesi, çekilen acının ardından gelen şifayı; dirilmesi, reddedilmenin ardından gelen zaferi; göğe yükselmesi de aşağılanmanın ardından gelen onurlandırmayı yansıtır.
12:42 önderlerin... birçoğu İsa’ya iman etti Havradan atılma korkusu nedeniyle inançlarını gizlemelerine rağmen birçok Yahudi önder yüreklerinde İsa’ya iman etmişlerdi (bkz. Yu.1:7’ye ait not; Yu.9:22’ye ait not; örn. Nikodim, Yu.3:1-2;Aramatyalı Yusuf, Yu.19:38-39 ve ilgili notlar).
12:44 bana iman eden Bkz. Yu.1:7 ve Yu.20:31’e ait notlar; ayrıca bkz. Giriş. beni gönderene Yuhanna’nın tümünde, İsa’nın görevi ile birlikte Baba ve Oğul’un birbirinden ayrılmazlığı vurgulanır (bkz. Yu.4:34’e ait not).
12:46 dünyaya... geldim İsa’nın hem beden almadan önceki varlığını hem de görevini belirtir. ışı k Bkz. Yu.12:35-36 ve ilgili not.
12:47 yargılamaya Yargılama Mesih’in ilk gelişinin amacı değildir (Yu.3:17-18), kurtuluşun öbür yüzüdür.
12:49 Baba... ne söylemem... gerektiğini bana buyurdu Bu yüzden İsa’nın sözünü (Yu.12:48) reddetmek, Tanrı’yı reddetmektir.
12:50 sonsuz yaşam Bkz. Yu.3:15’e ait not. Bunun için İsa, söylediklerinin Baba’nın isteğini yerine getirmek için olduğunu belirtir (bkz. Yu.12:44 ve ilgili not).

Videolar

Yuhanna Girişi

Kitabın Özelliği: Yuhanna, Matta'dan, Markos'tan ve Luka'dan farklı konuları vurgular. İsa'nın doğumunu anlatarak başlayacağına, İsa'nın başlangıçtan beri Tanrı'yla birlikte bulunmuş, beden alıp aramızda yaşamış olan Tanrı Sözü olduğunu açıklamakla başlar (1:1-18). Kitapta daha az sayıda mucizeden söz edilir ve bunlar İsa'nın bildirisini doğrulayan belirtiler diye anılır. («Belirti» olarak çevrilen Grekçe sözcük dile uygunluk açısından yer yer «doğaüstü belirti» ya da «mucize» olarak çevrilmiştir). Yuhanna'da birkaç yerde örnekten söz edilmekle birlikte (10:6; 16:25), benzetme sözcüğü hiç geçmez. Bunların yerine İsa'nın konuşmalarına yer verilir. Yuhanna, Celile'de geçen olayların ancak bir bölümünü anarken Yeruşalim'de geçen olaylara daha çok yer verir. İsa'nın, tutuklanmasından önceki son gece anlattıkları (13-16 bölümleri) ve 17. bölümdeki duası bunların en önemlileridir. İsa'nın ölüp dirildikten sonra izleyicilerine birkaç kez görünmesine bu kitapta daha çok yer verilir (20 ve 21).

Amaç ve İçerik: Yuhanna'nın farklı yaklaşımı hiç de şaşırtıcı değildir. Bizzat kendisi şöyle diyor: «İsa, öğrencilerinin önünde, bu kitapta yazılı olmayan başka birçok doğaüstü belirti gerçekleştirdi. Ne var ki yazılanlar, İsa'nın, Tanrı'nın Oğlu Mesih olduğuna iman edesiniz ve iman ederek O'nun adıyla yaşama kavuşasınız diye yazılmıştır» (20:30-31). Görülüyor ki, iman konusu güçlü bir biçimde vurgulanıyor1. Dinleyicilerin İsa'ya gösterdikleri ilgi, iman edip etmemeleriyle ölçülüyor2. Sonsuz yaşam konusu ayrıca vurgulanıyor3. İsa diyor ki, «Ben, insanlar yaşama, bol yaşama sahip olsunlar diye geldim» (10:10) ve «Sonsuz yaşam, tek gerçek Tanrı olan seni ve gönderdiğin İsa Mesih'i tanımalarıdır» (17:3).

Kitapta üzerinde durulan başka bir konu, Yahudi önderlerin dinmeyen karşı koymalarıdır4. Nitekim İsa'nın çarmıha gerilmesini isteyenler de bu önderler oldu.

Bununla birlikte kitabın ana amacı, İsa'nın kim olduğunu açıklamaktır. İsa'ya «Söz»5, «Mesih»6, «Tanrı Oğlu»7, «İnsanoğlu»8 ve daha birçok unvan9 verilir. İsa-Baba Tanrı ilişkisi konusundaki öğreti bu açıklamalarla içiçedir10. İsa bu kitapta 109 kez Tanrı'yı «Baba» diye anar. 23 kez de Tanrı'dan, «beni gönderen» diye söz eder. İsa'nın Baba'ya dönmesinden sonra inanlılara gönderilen Kutsal Ruh'la11 ilgili öğretiyi de anmalıyız. Bundan başka İsa Tanrı'yla inanlılar arasındaki harikulade ilişkilerden söz eder12. Bu konuda şöyle diyor: «Beni seven sözüme uyar, Babam da onu sever. Biz de ona gelir, onunla birlikte yaşarız» (14:23).

Ana Hatlar:

1:1-18 Giriş
1:19-51 Vaftizci Yahya ve İsa'nın ilk öğrencileri
2:1-11:57 İsa'nın konuşmaları ve yaptığı mucizeler
12:1-19:42 İsa'nın ölümünden önceki son haftası
20:1-21:25 İsa'nın dirilişinden sonra izleyicilerine görünmesi

Kaynak Ayetler: Bkz. s. 25

  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş