Matta 23:1-36

23
Vay Halinize!
(Mar.12:38-40; Luk.11:39-51; 13:34-35; 20:45-47)
1-2Bundan sonra İsa halka ve öğrencilerine şöyle seslendi: “Din bilginleri ve Ferisiler Musa'nın kürsüsünde otururlar. 3Bu nedenle size söylediklerinin tümünü yapın ve yerine getirin, ama onların yaptıklarını yapmayın. Çünkü söyledikleri şeyleri kendileri yapmazlar. 4Ağır ve taşınması güç yükleri bağlayıp başkalarının sırtına yüklerler, kendileriyse bu yükleri taşımak için parmaklarını bile oynatmak istemezler.
5“Yaptıklarının tümünü gösteriş için yaparlar. Örneğin, hamaillerini[a] büyük, giysilerinin püsküllerini[b] uzun yaparlar. 6Şölenlerde başköşeye, havralarda en seçkin yerlere kurulmaya bayılırlar. 7Meydanlarda selamlanmaktan ve insanların kendilerini ‘Rabbî’ diye çağırmalarından zevk duyarlar.
8“Kimse sizi ‘Rabbî’ diye çağırmasın. Çünkü sizin tek öğretmeniniz var ve hepiniz kardeşsiniz. 9Yeryüzünde kimseye ‘Baba’ demeyin. Çünkü tek Babanız var, O da göksel Baba'dır. 10Kimse sizi ‘Önder’ diye çağırmasın. Çünkü tek önderiniz var, O da Mesih'tir. 11 Aranızda en üstün olan, ötekilerin hizmetkârı olsun. 12 Kendini yücelten alçaltılacak, kendini alçaltan yüceltilecektir.
13-14“Vay halinize ey din bilginleri ve Ferisiler, ikiyüzlüler! Göklerin Egemenliği'nin kapısını insanların yüzüne kapıyorsunuz; ne kendiniz içeri giriyor, ne de girmek isteyenleri bırakıyorsunuz![c]
15“Vay halinize ey din bilginleri ve Ferisiler, ikiyüzlüler! Tek bir kişiyi dininize döndürmek için denizleri, kıtaları dolaşırsınız. Dininize döneni de kendinizden iki kat cehennemlik yaparsınız.
16“Vay halinize kör kılavuzlar! Diyorsunuz ki, ‘Tapınak üzerine ant içenin andı sayılmaz, ama tapınaktaki altın üzerine ant içen, andını yerine getirmek zorundadır.’ 17Budalalar, körler! Hangisi daha önemli, altın mı, altını kutsal kılan tapınak mı? 18Yine diyorsunuz ki, ‘Sunak üzerine ant içenin andı sayılmaz, ama sunaktaki adağın üzerine ant içen, andını yerine getirmek zorundadır.’ 19Ey körler! Hangisi daha önemli, adak mı, adağı kutsal kılan sunak mı? 20Öyleyse sunak üzerine ant içen, hem sunağın hem de sunaktaki her şeyin üzerine ant içmiş olur. 21Tapınak üzerine ant içen de hem tapınak, hem de tapınakta yaşayan Tanrı üzerine ant içmiş olur. 22 Gök üzerine ant içen, Tanrı'nın tahtı ve tahtta oturanın üzerine ant içmiş olur.
23 “Vay halinize ey din bilginleri ve Ferisiler, ikiyüzlüler! Siz nanenin, dereotunun ve kimyonun ondalığını verirsiniz de, Kutsal Yasa'nın daha önemli konularını –adaleti, merhameti, sadakati– ihmal edersiniz. Ondalık vermeyi ihmal etmeden asıl bunları yerine getirmeniz gerekirdi. 24Ey kör kılavuzlar! Küçük sineği süzer ayırır, ama deveyi yutarsınız!
25“Vay halinize ey din bilginleri ve Ferisiler, ikiyüzlüler! Bardağın ve çanağın dışını temizlersiniz, oysa bunların içi açgözlülük ve taşkınlıkla doludur. 26Ey kör Ferisi! Sen önce bardağın ve çanağın içini temizle ki, dıştan da temiz olsunlar.
27 “Vay halinize ey din bilginleri ve Ferisiler, ikiyüzlüler! Siz dıştan güzel görünen, ama içi ölü kemikleri ve her türlü pislikle dolu badanalı mezarlara benzersiniz. 28Dıştan insanlara doğru görünürsünüz, ama içte ikiyüzlülük ve kötülükle dolusunuz.
29“Vay halinize ey din bilginleri ve Ferisiler, ikiyüzlüler! Peygamberlerin mezarlarını yapar, doğru kişilerin anıtlarını donatırsınız. 30‘Atalarımızın yaşadığı günlerde yaşasaydık, onlarla birlikte peygamberlerin kanına girmezdik’ diyorsunuz. 31Böylece, peygamberleri öldürenlerin torunları olduğunuza kendiniz tanıklık ediyorsunuz. 32Haydi, atalarınızın başlattığı işi bitirin!
33 “Sizi yılanlar, engerekler soyu! Cehennem cezasından nasıl kaçacaksınız? 34İşte bunun için size peygamberler, bilge kişiler ve din bilginleri gönderiyorum. Bunlardan kimini öldürecek, çarmıha gereceksiniz. Kimini havralarınızda kamçılayacak, kentten kente kovalayacaksınız. 35 Böylelikle, doğru kişi olan Habil'in kanından, tapınakla sunak arasında öldürdüğünüz Berekya oğlu Zekeriya'nın kanına kadar, yeryüzünde akıtılan her doğru kişinin kanından sorumlu tutulacaksınız. 36Size doğrusunu söyleyeyim, bunların hepsinden bu kuşak[ç] sorumlu tutulacaktır.
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

23:1-2 Musa’nın kürsüsünde Ferisiler, Kutsal Yasa öğretmenleri olarak kendilerini Musa Peygamber’in yetkili vârisleri olarak kabul ediyorlardı.
23:4 Ağır ve taşınması güç yükler Krş. İsa’nın Mat.11:28-30’daki sözleri; bkz. Mat.11:28’e ait not.
23:5 hamail Alna ya da sol kola takılan bu küçük kutunun içinde Kutsal Kitap’tan üç bölüm bulunur (Çık.13:1-16; Yas.6:4-9; Yas.11:13-21). püskül Dindar Yahudiler, Kutsal Yasa’daki buyrukları her zaman hatırlamak için giysilerinin eteğine dört püskül diker (bkz. Say.15:38-39; Yas.22:12).
23:6 havralarda en seçkin yerlere Bkz. Mar.11:38-39’ a ait not.
23:13-14 Birçok Grekçe elyazması, “Vay halinize, ey din bilginleri ve Ferisiler, ikiyüzlüler! Bir yandan gösteriş için uzun uzun dua edersiniz, öte yandan dul kadınların malını mülkünü sömürürsünüz. Bundan ötürü cezanız daha ağır olacaktır” sözlerini de içerir (bkz. Mar.12:40; Luk.20:47). Göklerin Egemenliği’nin kapısını insanların yüzüne kapıyorsunuz Bkz. Luk.11:52 ve ilgili not.
23:15 İsa, Ferisiler’in dinsel gayretlerini değil, niyetlerini eleştirmektedir.
23:16-22 Kutsal Yasa öğretmenleri ve Ferisiler, ant içtiklerinde bağlayıcı olanla olmayanı birbirinden ayırırlardı. İsa, insanların sadece gerçeği söylemelerini isteyerek bu gibi ayrıntıların önemsiz olduğunu gösterir (bkz. Mat.5:33-37 ve ilgili notlar).
23:23 İsa, Kutsal Yasa’nın küçük ayrıntılarını yerine getirmenin değil, ikiyüzlülüğün, görünüşteki dindarlığı önemsemenin veya Kutsal Yasa’nın sadece hoş gelen buyruklarına odaklanıp uygulanması daha zor olan kısımlarını ihmal etmenin yanlışlığını vurgular (bkz. Mat.5:18-20’ye ait not). adaleti, merhameti, sadakati Bkz. Mik.6:6-8 ve ilgili notlar.
23:24 süzer ayırır Ferisiler, Kutsal Yasa’ya göre dinsel açıdan kirli en küçük hayvan olan bir sineği yutmamak için suyu bezle süzerlerdi ; ancak adalet, merhamet ve sadakati ihmal etmekle dinsel açıdan kirli en büyük hayvan olan deveyi mecazi anlamda yutmuş oluyorlardı.
23:26 içini temizle Erdemli yaşamla görülen tam bir ahlâki yenilenme söz konusudur (bkz. Mat.23:23).
23:27 badanalı mezarlara Mezara basan kişi dinsel olarak kirli sayılırdı (bkz. Say.19:16). Bu yüzden mezarlar, özellikle geceleri kolayca görünmeleri için kireçle beyaza boyanırdı.
23:29 Peygamberlerin mezarlarını Bkz. Luk.11:47’ye ait not.
23:31 İsa Mesih, peygamberleri öldüren atalarının eylemlerini tekrarladıkları için onlara böyle seslenir.
23:32 Kinayeli bir ifade. Tanrı Oğlu’nu çarmıha gererek, atalarının günahını tamamlayacaklardır (bkz. Mat.21:35-39 ; Mat.21:35-37’ye ait not).
23:33 Cehennem Bkz. Mat.5:22 ve Luk.12:5’e ait notlar.
23:35 Habil’in kanından... Zekeriya’nın kanına kadar Habil’in öldürülmesi Yar.4:8’de, Yehoyada’nın oğlu (burada “Berekya oğlu” olarak adlandırıldığından, muhtemelen torunu olan) Zekeriya’nın öldürülmesi de 2Ta.24:20-22’de yer almaktadır. Tarihler kitapları, İbranice Eski Antlaşma’nın sıralamasına göre son kitaptır (bkz. 1. Tarihler: Giriş). İsa, bu şekilde EskiAntlaşma döneminde imanı uğruna ölenleri baştan sona özetlemiş oluyordu.
23:36 bunların hepsinden Dürüst şehitlerin kanından ( Mat.23:30). Bu kuşak sorumlu tutulacaktır Bu sözler, İS 70’ te Yeruşalim ve tapınağın yıkılmasıyla (kısmen) gerçekleşmiştir (bkz. Mat.23:37-38).

Videolar

Matta Girişi

Genel Bakış: Matta'nın amacı, İsa'nın yaşamını, öğretisini, ölümünü ve dirilişini anlatmaktır. Özellikle İsa'nın peygamberlerce geleceği bildirilen ve Yahudilerce uzun zamandır beklenen Mesih olduğunu göstermek ister. Bunun için İsa'nın gelişiyle gerçekleşen peygamberlik sözlerinden alıntılara yer verir1. İsa'nın kurtuluş Müjdesi'nin bütün uluslar için olduğunu ayrıca vurgular2.

Kitabın İçeriği: Matta, İsa'nın soyağacı ve doğumuna ilişkin bilgileri vermekle başlar (1:1-2:23). İsa'nın vaftiz oluşunu ve Şeytan tarafından nasıl denendiğini anlattıktan sonra O'nun faaliyetlerine geçer. Kendisine gelen hastaların tümünü iyileştirdiği bazı olayları kaydeder3; belirli bazı hastaları iyileştirmesinden4 ve öbür mucizelerinden5 de söz eder. Bununla birlikte ağırlık, İsa'nın beş temel bölümde6 toplanan öğretisine veriliyor. Bu öğretinin odağında Göklerin Egemenliği7 bulunuyor. Göklerin Egemenliği, İncil'in öbür kısımlarında Tanrı'nın Egemenliği diye de geçer. İsa'nın ilk gelişiyle başlayan bu egemenlik, O'nun Kral olarak dönüşüyle tamamlanacaktır. Günahlarından dönüp İsa'yı izleyenler, egemenliğin çocukları olurlar. Bunlar, İsa'nın özellikle Dağdaki Konuşma'da açıkladığı yeni yaşama çağrılıyorlar (5-7 bölümleri). Örneğin, ön planda bulunmak yerine başkalarına hizmet etmeyi amaç edinmeliler8; gösterişe kapılmadan iyilik yapmalılar (6:1-18); bağışlayıcı olmalılar (18:21-35); canları pahasına da olsa İsa'yı izlemeliler9.

İsa, sözleri ile eylemleri arasında büyük uyumsuzluklar olan Yahudi din önderlerini şiddetle eleştirir. Onlar için şöyle der: «Göklerin Egemenliği'nin kapısını insanların yüzüne kaparlar; ne kendileri içeri girerler, ne de girmek isteyenleri bırakırlar»10. Buna karşılık İsa, doğru kişileri değil, günahkârları çağırmaya gelmiştir (9:13). İsa ayrıca çağın sonu, kendisinin ikinci gelişi ve son yargı konusunda açıklamalarda bulunur; izleyicilerinin bütün bu olaylara hazırlıklı olmaları gerektiğini anlatır11. İsa'nın kimliğine gelince, Matta imalı ama kesin konuşur12.

Son bölümler İsa'nın ölümünü ve dirilişini anlatır. Ondan önce İsa, nasıl öleceğini birkaç kez açıklar. Son yemeğinde, «Kanım... günahların bağışlanması için birçokları uğruna akıtılan antlaşma kanıdır» der (26:28). Uzun zamandan beri onu öldürmeyi tasarlayan Yahudi önderlerce tutuklanır, yargılanır ve Romalı vali tarafından çarmıha gerilir. Ölür ve dirilir. Kitap, İsa'nın izleyicilerine verdiği ünlü son buyruğuyla noktalanır: «Gökte ve yeryüzünde bütün yetki bana verildi. Bu nedenle gidin, bütün ulusları öğrencilerim olarak yetiştirin...»

Ana Hatlar:

1:1-2:23 İsa'nın doğumu ve çocukluğu
3:1-4:16 İsa'nın göreve hazırlanması
4:17-18:35 İsa'nın Celile ve çevresindeki faaliyetleri
19:1-20:34 Yeruşalim (Kudüs) yolunda
21:1-27:66 İsa'nın Yeruşalim'de öğretisini yayması, tutuklanıp çarmıha gerilmesi
28:1-20 İsa'nın dirilmesi

Kaynak Ayetler: Bkz. s. 24

  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş