Yuhanna 1:1-18

1
Tanrısal Söz
1Başlangıçta Söz vardı. Söz Tanrı'yla birlikteydi[a] ve Söz Tanrı'ydı. 2Başlangıçta O, Tanrı'yla birlikteydi. 3Her şey O'nun aracılığıyla var oldu, var olan hiçbir şey O'nsuz olmadı. 4Yaşam O'ndaydı ve yaşam insanların ışığıydı. 5Işık karanlıkta parlar. Karanlık onu alt edemedi[b].
6 Tanrı'nın gönderdiği Yahya adlı bir adam ortaya çıktı. 7Tanıklık amacıyla, ışığa tanıklık etsin ve herkes onun aracılığıyla iman etsin diye geldi. 8Kendisi ışık değildi, ama ışığa tanıklık etmeye geldi. 9Dünyaya gelen, her insanı aydınlatan gerçek ışık vardı. 10O, dünyadaydı, dünya O'nun aracılığıyla var oldu, ama dünya O'nu tanımadı. 11Kendi yurduna geldi, ama kendi halkı O'nu kabul etmedi. 12Kendisini kabul edip adına iman edenlerin hepsine Tanrı'nın çocukları olma hakkını verdi. 13Onlar ne kandan, ne beden ne de insan isteğinden doğdular; tersine, Tanrı'dan doğdular.
14Söz, insan[c] olup aramızda yaşadı. O'nun yüceliğini –Baba'dan gelen, lütuf ve gerçekle dolu biricik Oğul'un yüceliğini– gördük. 15Yahya O'na tanıklık etti. Yüksek sesle şöyle dedi: “ ‘Benden sonra gelen benden üstündür. Çünkü O benden önce vardı’ diye sözünü ettiğim kişi budur.”
16Nitekim hepimiz O'nun doluluğundan lütuf üzerine lütuf aldık. 17Kutsal Yasa Musa aracılığıyla verildi, ama lütuf ve gerçek İsa Mesih aracılığıyla geldi. 18Tanrı'yı hiçbir zaman hiç kimse görmedi. Baba'nın bağrında bulunan ve Tanrı olan biricik Oğul O'nu tanıttı.
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

1:1 Başlangıçta Öncesizliği belirten bu ifade Yar.1:1’deki (bkz. ilgili not) ifadeyi çağrıştırır; bu şekilde konu yaratılışa bağlanmıştır. Yar.1:1’de yaratılışın nasıl başladığı, Yu.1:1-5’te ise Söz’ün beden almadan önceki durumu anlatılır; böylelikle Söz’ün, yaratılışın öncesinde var olduğu vurgulanır. Söz Grekler bu sözcüğü (Grekçesi “logos”) hem ‘söylenen söz’hem ‘akıl’hem de evrenle ilgili olarak kullanıldığında ‘her şeyi bir arada tutan ve yöneten mantık ilkesi’anlamında kullanırdı. Yahudiler bu sözcüğü Tanrı’nın, aracılığıyla evreni bilgece yarattığı ve yönettiği “söz” (bkz. Mez.33:6; Mez.119:89; Mez.147:15,Mez.147:18; krş. Özd.8:21-30) ve kendi halkı İsrail’e verdiği Kutsal Yasa (bkz. Yas.32:47) anlamlarında kullanırdı. Yas.1:1-14’ te geçen Söz (logos), Tanrı’nın evreni yaratmak, devam ettirmek, insanlığı kurtarmak, yargılamak ve kendisini açıklamak için görevlendirdiği Tanrı Oğlu olduğunu ifade eder. Tanrı’yla birlikteydi Grekçe’den “Tanrı’daydı” diye de çevrilebilir (bkz. Bilgi Kutusu:Üçlübirlik, s. 1433). Tanrı’ydı Söz tümüyle Tanrı’dır (bkz. Rom.9:5’e ait not). İsa’nın tanrılığı, Yeni Antlaşma’nın kilit ve temel kavramlarından biridir.
1:4 Yaşam Yuhanna’nın ana temalarından biri. Bu sözcük Kutsal Kitap’ta en çok Yuhanna’da geçer. Yaşam Mesih’in armağanıdır (Yu.10:28); kendisi de bizzat “yaşam”dır (Yu.14:6). Sonsuz yaşamın temeli Tanrı’yı tanımak, Tanrı’yla ilişki içinde olmaktır (Yu.17:3). İnsanların ışığıydı Yuhanna’da “ışık”, İsa Mesih’i veya öğretilerini ifade eder. Işık ve yaşam birbirine bağlıdır ve hem Yar.1. bölümde geçen ilk yaratılışı hem de YeniAntlaşma’daki yeni yaratılışı çağrıştırır (bkz. Yu.8:12; Yu.12:35-46; 2Ko.4:6; 1Yu.1:7).
1:5 karanlık Işık ile karanlık arasındaki karşıtlık, Yuhanna’da yer alan başlıca konulardan biridir (bkz. Yu.12:35). alt edemedi Grekçe’den “anlamadı” diye de çevrilebilir (bkz. Yu.1:9-11).
1:7 Tanıklık amacıyla Bkz. Yu.10:41; Bilgi Kutusu:Mesih’e Tanıklık, s. 1537. Yuhanna’da “tanıklık” kavramını ifade eden ad ve fiil, Matta, Markos ve Luka’dan daha çok kullanılmıştır. Yuhanna, İsa Mesih hakkındaki gerçeklerin doğrulandığını vurgular. Herkes... iman etsin diye Yahya’nın amacı (Yuhanna’nınki gibi, bkz. Yu.20:31 ve ilgili notlar) insanları kendisine çekmek değil, Mesih’e yönlendirmekti.
1:8 Kendisi ışık değildi İsa’nın peygamberden üstün saydığı (bkz. Mat.11:11 ve ilgili not) Yahya’nın hizmetinin önemi, onun bazı öğrencilerinin kendisi hakkında abartılı düşüncelere sahip olmasına yol açtı (bkz. Yu.1:21). Ancak hem İsa (Yu.5:35) hem de Yahya’nın kendisi (Yu.3:27-30) Yahya’nın hizmetinin tanıklık niteliğinde olduğunu bildirmiştir. Yahya da kendisinin değil, İsa’nın yüceltilmesi gerektiğini söylemiştir.
1:9 Yuhanna insan bedeni alan Söz’den (Mesih’ten) söz ediyor. dünyaya “Dünya”, Yuhanna’nın tüm yazılarında (mektuplarda ve Vahiy bölümünde de) ‘evren’, ‘yeryüzü’, ‘dünyadaki insanlar’, ‘insanların çoğunluğu’, ‘Tanrı’nın amaçlarına karşı olan insan veya insan düzeni’anlamlarında da kullanılır (bkz. örn. Yu.17:5,Yu.17:14-15 ve ilgili notlar).
1:12 Tanrı’nın çocuğu olma hakkı, Tanrı’nın bir lütfudur (bkz. Ef.2:8-9 ve ilgili notlar). 13. ayette de vurgulandığı gibi, bu armağan imanla kabul edilir, insan başarısının eseri değildir. İmanlılar, Tanrı’nın eşsiz ve biricik Oğlu İsa’ya ait oldukları için Tanrı’nın çocukları olarak adlandırılır (bkz. Rom.8:15’e ait not; 2Ko.6:18; Gal.4:4-6).
1:13 Tanrı’dan doğdular Tanrı’nın, çocuklarıyla (Yu.1:12) arasındaki bu yeni ilişkinin ( “sonsuz yaşam”, Yu.17:3) fiziksel doğumla bir ilgisi yoktur (bkz. Yu.3:3,Yu.3:5; 2Ko.5:17; Gal.6:15; Tit.1:4-6 ve ilgili notlar). Tanrı, Adem’e benzeyen günahlı insanlık yerine Mesih’e benzeyen günahsız ‘yeni insanlığı’ yaratmaktadır (bkz. Ef.2:11-22; Ef.4:24; Kol.3:10).
1:14 insan Grekçe’den “beden” diye de çevrilebilir. aramızda yaş adı Bu ifadenin Grekçesi, “çadır/çardak kurmak” sözcüğü ile ilişkilidir. Yahudiler bu sözlerin Tanrı’nın görkemiyle doldurduğu Buluşma Çadırı’yla (yani Tanrı’nın varlığını sürdürdüğü ve egemenliğinin işareti olan konutla) ilgili olduğunu hemen anlamış olmalıdır (Çık.40:34-35; krş. Kol.2:9-10 ve ilgili notlar). O’nun yüceliğini gördük İsa Mesih gerçekleştirdiği mucizelerle (bkz. Yu.2:11 ve ilgili not), erdemli yaşamıyla, ölümü ve dirilişiyle yüceliğini öğrencilerine gösterdi. lütuf ve gerçekle dolu Bkz. Yu.1:18; Yu.14:6 ve ilgili notlar; “sevgisi engin ve sadık”, Çık.34:6 ve ilgili not. lütuf Bkz. Rom.1:7’ye ait not.
1:15 O benden önce vardı Bkz. Yu.1:1 ve ilgili not. Halk yaşça daha büyük olduğu için Yahya’yı İsa’dan daha üstün saymış olmalıdır. Oysa Tanrı Sözü olan İsa, insan bedeni almadan önce de var olduğu için fiziksel olarak daha yaşlı olan Yahya’dan daha üstündür.
1:18 Mesih’in Tanrı olduğunun açık bir ilanı (bkz. Yu.1:1,Yu.1:14 ve ilgili notlar; Yu.3:16; ayrıca bkz. Rom.9:5’e ait not). O’nu tanıttı Hiçbir insan Tanrı’yı gerçekte olduğu gibi göremedi (Çık.33:20,Çık.33:22); Tanrı varlığını özel durumlarda ve özel biçimlerde kısmen belli etti (Çık.24:10 ve ilgili not).Ancak İsa Mesih, O’nu bizzat tanıtan son ve eksiksiz vahyidir (Çık.1:14; bkz. “Tanrı’nın görünümü”, 2Ko.4:4; Kol.1:15; Kol.2:9 ve ilgili notlar; Makale: İsa Mesih Kimdir?, s. 1373; krş. İbr.1:1-8 ve ilgili notlar).

Videolar

Yuhanna Girişi

Kitabın Özelliği: Yuhanna, Matta'dan, Markos'tan ve Luka'dan farklı konuları vurgular. İsa'nın doğumunu anlatarak başlayacağına, İsa'nın başlangıçtan beri Tanrı'yla birlikte bulunmuş, beden alıp aramızda yaşamış olan Tanrı Sözü olduğunu açıklamakla başlar (1:1-18). Kitapta daha az sayıda mucizeden söz edilir ve bunlar İsa'nın bildirisini doğrulayan belirtiler diye anılır. («Belirti» olarak çevrilen Grekçe sözcük dile uygunluk açısından yer yer «doğaüstü belirti» ya da «mucize» olarak çevrilmiştir). Yuhanna'da birkaç yerde örnekten söz edilmekle birlikte (10:6; 16:25), benzetme sözcüğü hiç geçmez. Bunların yerine İsa'nın konuşmalarına yer verilir. Yuhanna, Celile'de geçen olayların ancak bir bölümünü anarken Yeruşalim'de geçen olaylara daha çok yer verir. İsa'nın, tutuklanmasından önceki son gece anlattıkları (13-16 bölümleri) ve 17. bölümdeki duası bunların en önemlileridir. İsa'nın ölüp dirildikten sonra izleyicilerine birkaç kez görünmesine bu kitapta daha çok yer verilir (20 ve 21).

Amaç ve İçerik: Yuhanna'nın farklı yaklaşımı hiç de şaşırtıcı değildir. Bizzat kendisi şöyle diyor: «İsa, öğrencilerinin önünde, bu kitapta yazılı olmayan başka birçok doğaüstü belirti gerçekleştirdi. Ne var ki yazılanlar, İsa'nın, Tanrı'nın Oğlu Mesih olduğuna iman edesiniz ve iman ederek O'nun adıyla yaşama kavuşasınız diye yazılmıştır» (20:30-31). Görülüyor ki, iman konusu güçlü bir biçimde vurgulanıyor1. Dinleyicilerin İsa'ya gösterdikleri ilgi, iman edip etmemeleriyle ölçülüyor2. Sonsuz yaşam konusu ayrıca vurgulanıyor3. İsa diyor ki, «Ben, insanlar yaşama, bol yaşama sahip olsunlar diye geldim» (10:10) ve «Sonsuz yaşam, tek gerçek Tanrı olan seni ve gönderdiğin İsa Mesih'i tanımalarıdır» (17:3).

Kitapta üzerinde durulan başka bir konu, Yahudi önderlerin dinmeyen karşı koymalarıdır4. Nitekim İsa'nın çarmıha gerilmesini isteyenler de bu önderler oldu.

Bununla birlikte kitabın ana amacı, İsa'nın kim olduğunu açıklamaktır. İsa'ya «Söz»5, «Mesih»6, «Tanrı Oğlu»7, «İnsanoğlu»8 ve daha birçok unvan9 verilir. İsa-Baba Tanrı ilişkisi konusundaki öğreti bu açıklamalarla içiçedir10. İsa bu kitapta 109 kez Tanrı'yı «Baba» diye anar. 23 kez de Tanrı'dan, «beni gönderen» diye söz eder. İsa'nın Baba'ya dönmesinden sonra inanlılara gönderilen Kutsal Ruh'la11 ilgili öğretiyi de anmalıyız. Bundan başka İsa Tanrı'yla inanlılar arasındaki harikulade ilişkilerden söz eder12. Bu konuda şöyle diyor: «Beni seven sözüme uyar, Babam da onu sever. Biz de ona gelir, onunla birlikte yaşarız» (14:23).

Ana Hatlar:

1:1-18 Giriş
1:19-51 Vaftizci Yahya ve İsa'nın ilk öğrencileri
2:1-11:57 İsa'nın konuşmaları ve yaptığı mucizeler
12:1-19:42 İsa'nın ölümünden önceki son haftası
20:1-21:25 İsa'nın dirilişinden sonra izleyicilerine görünmesi

Kaynak Ayetler: Bkz. s. 25

  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş