Notlar
3:1-2 Bkz. Makale: Antlaşmalar Arası Dönem, s. 1361. Vaftizci Yahya Mal.4:5’e göre, Mesih’in gelişinden önce gelmesi beklenen büyük peygamber (krş. Luk.1:5-80; Yu.1:21 ve ilgili not). Yahudiye Çölü Yeruşalim-Beytlehem yaylasından, Şeria Irmağı ve Lut Gölü’ne kadar uzanan yaklaşık 3 0 km’lik bir bölge. Büyük olasılıkla Yahya’nın yaşadığı yer (krş. Luk.1:80). Tövbe Makale: Tövbe, s.1438. Göklerin Egemenliği “Tanrı’nın Egemenliği” ile aynı anlamdadır; yalnızca Matta’da bu şekilde tanımlanır. Yahudiler, Tanrı’nın adını boş yere kullanmaktan korktukları için (bkz. Mar. 11:30’a ait not) “Tanrı” yerine “gök” sözcüğünü kullanırlardı.
3:3 Geçeceği patikaları düzleyin “Rab’bin yolunu hazırlayın” ifadesi ile eşanlamlıdır ve tövbeyle ilgilidir (bkz. Yşa.40:3; Luk.3:4’e ait not). Hazırlanması gereken yol insan yüreğidir.
3:4 Deri kuşağı Bol üst giysileri bel hizasında bağlamakta kullanılırdı (bkz. örn. 2Kr.1:8 ve ilgili not). Çekirge ve yaban balı Çölde yaşayanların çekirge yemeleri alışıldıktı; ayrıca çekirge, Kutsal Yasa’ya göre dinsel açıdan temiz yiyecekler arasındaydı (Lev.11:21-22).
3:7 birçok Ferisi’yle Saduki’nin Bkz. Mar.12:18-19 ve Luk. 5:17’ye ait notlar. Gelecek gazaptan Mesih’in gelişi tövbe edenler (bkz. Mar.1:4’ e ait not) için kurtuluş, etmeyenler için mahkû-miyet getirir.
3:9 Biz İbrahim’in soyundanız Bkz. Yu.8:39. Yahudiler, Tanrı’nın İbrahim’le yaptığı antlaşmaya ve Tanrı halkı olarak seçilmiş olmalarına güvenerek tövbe etmelerinin gerekli olmadığını düşünüyorlardı; oysa kurtuluş, Yahudiler de dâhil olmak üzere, hiç kimsenin doğuştan sahip olduğu bir hak değildir, İsa Mesih’e iman eden herkese bahşedilen bir armağandır (krş. Rom.2:28-29; 9:6-8; Gal.3:7,9,29; ayrıca bkz. Makale: Kurtuluş, s.1716).
3:10 Balta ağaçların köküne dayanmış bile ‘Tanrı’nın yargısı yakındır’ anlamında.
3:11 tövbe için suyla Bkz. Makale:Tövbe, s. 1438; Vaftiz, s. 1591 ; ayrıca bkz. 3:7-8. Ben O’nun çarıklarını çıkarmaya bile layık değilim Bkz. Yu.1:27’ye ait not. çıkarmaya Grekçe’den “taşı maya” diye de çevrilebilir. Markos (Mar.1:7) ve Luka’da (Luk.3:16) “bağını çözmeye” olarak geçer. O sizi Kutsal Ruh’la ve ateşle vaftiz edecek Bkz. Yu.1:33 ve ilgili not. Bazı yorumculara göre bu vaat Pentikost Günü’nde yaşananlarla gerçekleşmiştir (Elç.1:5,8; 2:1-13; 11:16). “Ateş”, ya gelecek yargıyı (bkz. 3:12 ; 1Ko.3:13) ya da arınmayı (Yşa.4:4-5) ifade eder. Yahya’nın suyla vaftiz etmesi Yahudiler’e ne kadar şaşırtıcı geldiyse (bkz. Mar.1:4 ve ilgili not), Mesih çağının başladığının göstergesi olan “Kutsal Ruh’la vaftiz” kavramı onlar için daha da ş aşırtıcı ve kurtuluş tasarısında önemli rol aldığı için daha da önemliydi (bkz. 1Ko. 12:13; Makale: Vaftiz, s. 1591).
3:12 Yabası Harman savurma işlemi burada, doğru kişilerin (bkz. 1:19’a ait not) kötülerden ayrılmasıdır. Sönmeyen ateşle Diriliş zamanı gerçekleşecek olan yargılamada mahkûm olacakları bekleyen son (bkz. 25:41 ve ilgili not; Makale: Yargı, s.260 ; krş. Ağı.1:13).
3:13-17 İsa meshedilip hizmetine başlıyor. İsa Mesih’in vaftiz edilmesinin nedeni günahkâr biri olması değildir (krş. 2Ko.5:21; İbr.4:14-16; 1Yu.3:8); İsa, Tanrı’ya itaat etmek ve kendisini günahkar insanlıkla özdeşleştirmek için vaftiz olmuştur. Tanrı, Mez. 2:7’de de yer alan sözlerini (Oğlum budur) tekrarlayarak İsa’nın Mesihliğini ilan eder, Yşa.42:1’de yer alan sözlerini (O’ndan hoşnudum) tekrarlayarak da O’nu hizmetinde ilahi gücüyle desteklediğini açıklar.
3:16 Tanrı’nın Ruhu Kutsal Ruh (bkz. Yşa. 11:1-2; 42:1; Hak.3:10 ve ilgili not). Güvercin gibi Güvercin şeklinde veya güvercinin indiği gibi (ayrıca bkz. Luk.3:21-22’ ye ait not).