Yaratılış 24

24
İshak ile Rebeka
1İbrahim kocamış, iyice yaşlanmıştı. RAB onu her yönden kutsamıştı. 2İbrahim, evindeki en yaşlı ve her şeyden sorumlu uşağına, “Elini uyluğumun altına koy[a]” dedi, 3“Yerin göğün Tanrısı RAB'bin adıyla ant içmeni istiyorum. Aralarında yaşadığım Kenanlılar'dan oğluma kız almayacaksın. 4Oğlum İshak'a kız almak için benim ülkeme, akrabalarımın yanına gideceksin.”
5Uşak, “Ya kız benimle bu ülkeye gelmek istemezse?” diye sordu, “O zaman oğlunu geldiğin ülkeye götüreyim mi?”
6İbrahim, “Sakın oğlumu oraya götürme!” dedi, 7“Beni baba ocağından, doğduğum ülkeden getiren, ‘Bu toprakları senin soyuna vereceğim’ diyerek ant içen Göklerin Tanrısı RAB senin önünden meleğini gönderecek. Böylece oradan oğluma bir kız alabileceksin. 8Eğer kız seninle gelmek istemezse, içtiğin ant seni bağlamaz. Yalnız, oğlumu oraya götürme.” 9Bunun üzerine uşak elini efendisi İbrahim'in uyluğunun altına koyarak bu konuda ant içti.
10Sonra efendisinden on deve alarak en iyi eşyalarla birlikte yola çıktı; Aram-Naharayim'e, Nahor'un yaşadığı kente gitti. 11Develerini kentin dışındaki kuyunun yanına çöktürdü. Akşamüzeriydi, kadınların su almak için dışarı çıkacakları zamandı.
12Uşak, “Ya RAB, efendim İbrahim'in Tanrısı, yalvarırım bugün beni başarılı kıl” diye dua etti, “Efendim İbrahim'e iyilik et. 13İşte, pınarın başında bekliyorum. Kentin kızları su almaya geliyorlar. 14Birine, ‘Lütfen testini indir, biraz su içeyim’ diyeceğim. O da, ‘Sen iç, ben de develerine içireyim’ derse, bileceğim ki o kız kulun İshak için seçtiğin kızdır. Böylece efendime iyilik ettiğini anlayacağım.”
15O duasını bitirmeden, İbrahim'in kardeşi Nahor'la karısı Milka'nın oğlu Betuel'in kızı Rebeka, omuzunda su testisiyle dışarı çıktı. 16Çok güzel bir genç kızdı. Ona erkek eli değmemişti. Pınara gitti, testisini doldurup geri döndü. 17Uşak onu karşılamaya koştu, “Lütfen testinden biraz su ver, içeyim” dedi.
18Rebeka, “İç, efendim” diyerek hemen testisini indirdi, içmesi için ona uzattı.
19Ona su verdikten sonra, “Develerin için de su çekeyim” dedi, “Kanıncaya kadar içsinler.” 20Çabucak suyu hayvanların teknesine boşalttı, yine su çekmek için kuyuya koştu. Adamın bütün develeri için su çekti. 21Adam RAB'bin yolunu açıp açmadığını anlamak için sessizce genç kızı süzüyordu.
22Develer su içtikten sonra, adam bir beka[b] ağırlığında altın bir burun halkasıyla on şekel[c] ağırlığında iki altın bilezik çıkardı. 23“Lütfen söyle, kimin kızısın sen?” diye sordu, “Babanın evinde geceyi geçirebileceğimiz bir yer var mı?”
24Kız, “Milka'yla Nahor'un oğlu Betuel'in kızıyım” diye karşılık verdi, 25“Bizde saman ve yem bol, geceyi geçirebileceğiniz yer de var.”
26Adam eğilip RAB'be tapındı. 27“Efendim İbrahim'in Tanrısı RAB'be övgüler olsun” dedi, “Sevgisini, sadakatini efendimden esirgemedi. Efendimin akrabalarının evine giden yolu bana gösterdi.”
28Kız annesinin evine koşup olanları anlattı. 29Rebeka'nın Lavan adında bir kardeşi vardı. Lavan pınarın başındaki adama doğru koştu. 30Kızkardeşinin burnundaki halkayı, kollarındaki bilezikleri görmüştü. Rebeka adamın kendisine söylediklerini de anlatınca, Lavan adamın yanına gitti. Adam pınarın başında, develerinin yanında duruyordu. 31Lavan, “Eve buyur, ey RAB'bin kutsadığı adam” dedi, “Niçin dışarıda bekliyorsun? Senin için oda, develerin için yer hazırladım.”
32Böylece adam eve girdi. Lavan develerin kolanlarını çözdü, onlara saman ve yem verdi. Adamla yanındakilere ayaklarını yıkamaları için su getirdi. 33Önüne yemek konulunca, adam, “Niçin geldiğimi anlatmadan yemek yemeyeceğim” dedi.
Lavan, “Öyleyse anlat” diye karşılık verdi.
34Adam, “Ben İbrahim'in uşağıyım” dedi, 35“RAB efendimi alabildiğine kutsadı. Onu zengin etti. Ona davar, sığır, altın, gümüş, erkek ve kadın köleler, develer, eşekler verdi. 36Karısı Sara ileri yaşta efendime bir oğul doğurdu. Efendim sahip olduğu her şeyi oğluna verdi. 37-38‘Ülkelerinde yaşadığım Kenanlılar'dan oğluma kız almayacaksın. Oğluma kız almak için babamın ailesine, akrabalarımın yanına gideceksin’ diyerek bana ant içirdi.
39“Efendime, ‘Ya kız benimle gelmezse?’ diye sordum.
40“Efendim, ‘Yolunda yürüdüğüm RAB meleğini seninle gönderecek, yolunu açacak’ dedi, ‘Akrabalarımdan, babamın ailesinden oğluma bir kız getireceksin. 41İçtiğin anttan ancak akrabalarımın yanına vardığında sana kızı vermezlerse, evet, ancak o zaman özgür olabilirsin.’
42“Bugün pınarın başına geldiğimde şöyle dua ettim: ‘Ya RAB, efendim İbrahim'in Tanrısı, yalvarırım yolumu aç. 43İşte pınarın başında bekliyorum. Su almaya gelen kızlardan birine, lütfen testinden bana biraz su ver, içeyim, diyeceğim. 44O da, sen iç, develerin için de su çekeyim derse, anlayacağım ki efendimin oğlu için RAB'bin seçtiği kız odur.’
45“Ben içimden dua ederken, Rebeka omuzunda su testisiyle dışarı çıktı. Pınar başına gidip su aldı. Ona, ‘Lütfen, biraz su ver, içeyim’ dedim.
46“Rebeka hemen testisini omuzundan indirdi, ‘İç efendim’ dedi, ‘Ben de develerine içireyim.’ Ben içtim. Develere de su verdi.
47“Ona, ‘Kimin kızısın sen?’ diye sordum.
“ ‘Milka'yla Nahor'un oğlu Betuel'in kızıyım’ dedi.
“Bunun üzerine burnuna halka, kollarına bilezik taktım. 48Eğilip RAB'be tapındım. Efendimin oğluna kardeşinin torununu almak için bana doğru yolu gösteren efendim İbrahim'in Tanrısı RAB'be övgüler sundum. 49Şimdi efendime sevgi ve sadakat mı göstereceksiniz, yoksa olmaz mı diyeceksiniz, bana bildirin. Öyle ki, ben de ne yapacağıma karar vereyim.”
50Lavan'la Betuel, “Bu RAB'bin işi” diye karşılık verdiler, “Biz sana ne iyi, ne kötü diyebiliriz. 51İşte Rebeka burada. Al götür. RAB'bin buyurduğu gibi efendinin oğluna karı olsun.”
52İbrahim'in uşağı bu sözleri duyunca, yere kapanarak RAB'be tapındı. 53Rebeka'ya altın, gümüş takımlar, giysiler, kardeşiyle annesine de değerli eşyalar çıkarıp verdi. 54Sonra yanındakilerle birlikte yedi, içti. Geceyi orada geçirdiler.
Sabah kalkınca İbrahim'in uşağı, “Beni yolcu edin, efendime döneyim” dedi.
55Rebeka'nın kardeşiyle annesi, “Bırak kız on gün kadar bizimle kalsın, sonra gidersin” diye karşılık verdiler.
56Adam, “Madem RAB yolumu açtı, beni geciktirmeyin” dedi, “İzin verin, efendime döneyim.”
57“Kızı çağırıp ona soralım” dediler. 58Rebeka'yı çağırıp, “Bu adamla gitmek istiyor musun?” diye sordular.
Rebeka, “İstiyorum” dedi.
59Böylece Rebeka'yla dadısını, İbrahim'in uşağıyla adamlarını uğurlamaya çıktılar. 60Rebeka'yı şöyle kutsadılar:
“Ey kızkardeşimiz,
Binlerce, on binlerce kişiye analık et,
Soyun düşmanlarının kentlerini mülk edinsin.”
61Rebeka'yla genç hizmetçileri hazırlanıp develere binerek İbrahim'in uşağını izlediler. Uşak Rebeka'yı alıp oradan ayrıldı.
62İshak Beer-Lahay-Roi'den gelmişti. Çünkü Negev bölgesinde yaşıyordu. 63Akşamüzeri düşünmek için tarlaya gitti. Başını kaldırdığında develerin yaklaştığını gördü. 64Rebeka İshak'ı görünce deveden indi, 65İbrahim'in uşağına, “Tarladan bizi karşılamaya gelen şu adam kim?” diye sordu.
Uşak, “Efendim” diye karşılık verdi. Rebeka peçesini alıp yüzünü örttü.
66Uşak bütün yaptıklarını İshak'a anlattı. 67İshak Rebeka'yı annesi Sara'nın yaşamış olduğu çadıra götürüp onunla evlendi. Böylece Rebeka İshak'ın karısı oldu. İshak onu sevdi. Annesinin ölümünden sonra onunla avunç buldu.
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

11:27-25:11 Tanrı’nınAvram’ı çağırmasıyla, Tanrı ile insan arasındaki ilişkinin odağı belirli bir kişi ve halka yönelir ; böylelikle Tanrı’nın insanı günahtan kurtarma sürecinin ilk adımları atılır. Bu süreç, “İbrahim oğlu” (Luk.3:34; ayrıca bkz. Mat.1:1-17; Gal.3:16) İsa Mesih’le gerçekleşecektir. Tanrı günahı sadece (tufan gibi) cezalandırmakla veya (Babil’deki gibi) engellemekle kalmayacak, Mesih’in kefareti sayesinde Mesih’e iman edenlerin günahını bağış layacak ve günahın onların üzerindeki egemenliğini ortadan kaldıracaktır. Tanrı ile Avram arasındaki ilişki, Tanrı ile İsrail halkı arasındaki ilişkiyi yansıtır.
24:1-67 Toprakları miras alacak soya uygun bir “anne” sağlaması için kendisiyle antlaşma yapmış olan Tanrı’ya güvenen İbrahim, İshak’a uygun bir eş alır (bkz. Yar.23:6-7).
24:2 her şeyden sorumlu uşağına Muhtemelen Şamlı Eliezer (bkz. Yar.15:2’ye ait not). Elini uyluğumun altına koy Üreme organının yakınına. Bu davranış bir andın kesinlikle yerine getirileceğini ifade ediyordu. Uşak İbrahim’in vasiyetini sadakatle yerine getirmeli, İshak da İbrahim’in ve Tanrı’nın kararını kabul etmelidir (ayrıca bkz. Yar.47:29).
24:3 Yerin göğün Tanrısı RAB’bin Bkz. Yar.24:7; krş. Yar.14:22; ayrıca bkz. Yar.1:1’e ait not.
24:4 benim ülkeme Mezopotamya’ya (bkz. Yar.24:10’a ait not).
24:7 bu toprakları senin soyuna vereceğim Yar.12:7’deki vaat tekrarlanır. Meleğini Bkz. Yar.16:7’ye ait not.
24:10 deve Bkz. Yar.12:16’ya ait not. Aram-Naharayim Bkz. Yar.10:22’ye ait not. Aram-Naharayim, daha sonra Grekler’in ‘Mezopotamya’ adını verdiği bölgenin kuzeyindeydi. Nahor’un yaş adığı kente Bkz. Yar.24:15; Yar.11:26. Fırat kenarında eski bir kent olan Mari’de yapılan kazılarda bu kentten söz eden kil tabletler bulunmuştur. Nahor, Harran (bkz. Yar.11:31’e ait not) bölgesindeydi ve İÖ 18. yüzyılda Amorlu bir prens tarafından yönetiliyordu.
24:14 İyilik Muhtemelen Tanrı’nın İbrahim’le antlaşması kastediliyor; Tanrı İshak aracılığıyla büyük bir soy oluşturacağını vaat etmişti (bkz. Yar.17:19; Yar.21:12).
24:15 İbrahim’in kardeşi... oğlu Betuel’in kızı Rebeka Böylece İshak, babasının yeğeninin kızı ile evlenecektir (bkz. Yar.24:48).
24:32-33 Bkz. Yar.18:2’ye ait not.
24:34-49 Uşağın, her şeyi özetleyen anlatımı, eski çağda görülen öykü anlatma sanatının iyi bir örneğidir. Bu anlatımlarla öykünün ayrıntıları dinleyicinin hafızasına iyi bir şekilde yerleşirdi.
24:40 yolunda yürüdüğüm Bkz. Yar.5:22; Yar.6:8-9; Yar.17:1’e ait notlar.
24:53 Rebeka ve ailesine verilen değerli armağanlar, gelin olarak gideceği ailenin zenginliğini gösteriyordu.
24:60 Bkz. Yar.22:17 ve ilgili not.
24:62 Beer-Lahay-Roi’den Bkz. Yar.16:14’e ait not. Negev Bkz. Yar.12:9’a ait not.
24:65 peçesini alıp yüzünü örttü Evli olmadığının göstergesidir (Yar.38:14,Yar.38:19).
24:67 Sara’nın yaşamış olduğu çadıra Damadın annesinin çadırı, genellikle gelin çadırı olurdu (bkz. Mez.19:4-5).

Videolar

Yaratılış Girişi

Yaratılış Kitabı bize evrenin ve insanın yaratılışını, günahın ve dünyada çekilen acıların başlangıcını, Tanrı'nın insanlığa yaklaşım biçimini anlatmaktadır. Yaratılış Kitabı'nı iki ana bölüme ayırabiliriz:

1. 1-11 bölümleri, dünyanın yaratılışı ve ilk insanların öyküsüdür. Adem'le Havva'nın, Kayin'le Habil'in, Nuh'un, Tufan'ın, Babil Kulesi'nin öyküsünü içerir.
2. 12-50 bölümleri, İsrailliler'in ilk atalarının öyküsüdür. Önce imanı ve Tanrı'ya itaatiyle bilinen İbrahim'den söz eder. Bunu İbrahim'in oğlu İshak'ın, torunu Yakup'un ve Yakup'un on iki oğlunun öyküsü izler. Bunlardan Yusuf'un öyküsüyle, Yakup ve oğullarını Mısır'da yaşamaya sürükleyen olayların öyküsü özel bir yer tutar.

Kitap insanın öyküsünü anlatmakla birlikte konunun odağında Tanrı vardır. Her şeyi yaratan, günahlıyı yargılayıp cezalandıran, halkına yardım ve öncülük eden hep O'dur. Kitap Tanrı'ya iman eden kişilerin öyküsünü kayda geçirmek ve sonraki kuşakların aynı imanı sürdürmelerini sağlamak için yazıldı.

Geleneksel kanıya göre Yaratılış, Mısır'dan Çıkış, Levililer, Çölde Sayım ve Yasanın Tekrarı kitaplarının yazarı Musa'dır. Bu beş kitap İbranice "Tora" diye bilinir. Türkçe Tevrat sözcüğü de Tora'dan geliyor.

Ana Hatlar:

1:1-2:25 Evrenin ve insanın yaratılışı
3:1-24 Günahın ve acı çekmenin başlangıcı
4:1-5:32 Adem'den Nuh'a
6:1-10:32 Nuh ve Tufan
11:1-9 Babil Kulesi
11:10-32 Sam'dan İbrahim'e
12:1-35:29 İlk atalar: İbrahim, İshak, Yakup
36:1-43 Esav'ın soyu
37:1-45:28 Yusuf'la kardeşleri
46:1-50:26 İsrailliler Mısır'da
  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş