Luka 11

11
Nasıl Dua Etmeli
(Mat.6:9-13; 7:7-11)
1İsa bir yerde dua ediyordu. Duasını bitirince öğrencilerinden biri, “Ya Rab” dedi, “Yahya'nın kendi öğrencilerine öğrettiği gibi sen de bize dua etmesini öğret.”
2İsa onlara, “Dua ederken şöyle söyleyin” dedi:
“Baba, adın kutsal kılınsın.
Egemenliğin gelsin.
3Her gün bize gündelik ekmeğimizi ver.
4Günahlarımızı bağışla.
Çünkü biz de bize karşı suç işleyen herkesi bağışlıyoruz.
Ayartılmamıza izin verme.”
5-7Sonra şöyle dedi: “Sizlerden birinin bir arkadaşı olur da gece yarısı ona gidip, ‘Arkadaş, bana üç ekmek ödünç ver. Bir arkadaşım yoldan geldi, önüne koyacak bir şeyim yok’ derse, öbürü içerden, ‘Beni rahatsız etme! Kapı kilitli, çocuklarım da yanımda yatıyor. Kalkıp sana bir şey veremem’ der mi hiç? 8Size şunu söyleyeyim, arkadaşlık gereği kalkıp ona istediğini vermese bile, adamın yüzsüzlüğünden ötürü kalkar, ihtiyacı neyse ona verir.
9“Ben size şunu söyleyeyim: Dileyin, size verilecek; arayın, bulacaksınız; kapıyı çalın, size açılacaktır. 10Çünkü her dileyen alır, arayan bulur, kapı çalana açılır.
11“Aranızda hangi baba, ekmek isteyen oğluna taş verir? Ya da balık isterse balık yerine yılan verir? 12Ya da yumurta isterse ona akrep verir? 13Sizler kötü yürekli olduğunuz halde çocuklarınıza güzel armağanlar vermeyi biliyorsanız, gökteki Baba'nın, kendisinden dileyenlere Kutsal Ruh'u vereceği çok daha kesin değil mi?”
İsa ve Baalzevul
(Mat.12:22-30; Mar.3:20-27)
14İsa adamın birinden dilsiz bir cini kovuyordu. Cin çıkınca adamın dili çözüldü. Halk hayret içinde kaldı. 15 Ama içlerinden bazıları, “Cinleri, cinlerin önderi Baalzevul'un gücüyle kovuyor” dediler. 16 Bazıları ise O'nu denemek amacıyla gökten bir belirti göstermesini istediler.
17Onların ne düşündüğünü bilen İsa şöyle dedi: “Kendi içinde bölünen ülke yıkılır, kendi içinde bölünen ev çöker. 18Şeytan da kendi içinde bölünmüşse, onun egemenliği nasıl ayakta kalabilir? Siz, benim Baalzevul'un gücüyle cinleri kovduğumu söylüyorsunuz. 19Eğer ben cinleri Baalzevul'un gücüyle kovuyorsam, sizin adamlarınız kimin gücüyle kovuyor? Sizi bu durumda kendi adamlarınız yargılayacak. 20Ama ben cinleri Tanrı'nın eliyle kovuyorsam, Tanrı'nın Egemenliği üzerinize gelmiş demektir.
21“Tepeden tırnağa silahlanmış güçlü bir adam kendi evini koruduğu sürece, malları güvenlik içinde olur. 22Ne var ki, ondan daha güçlü biri saldırıp onu alt ettiğinde güvendiği bütün silahları elinden alır ve mallarını yağmalayarak bölüştürür. 23 Benden yana olmayan bana karşıdır, benimle birlikte toplamayan dağıtıyor demektir.
24“Kötü ruh insandan çıkınca kurak yerlerde dolanıp huzur arar. Bulamayınca da, ‘Çıktığım eve, kendi evime döneyim’ der. 25Eve gelince orayı süpürülmüş, düzeltilmiş bulur. 26Bunun üzerine gider, kendisinden kötü yedi ruh daha alır ve eve girip yerleşirler. Böylece o kişinin son durumu ilkinden beter olur.”
27İsa bu sözleri söylerken kalabalığın içinden bir kadın O'na, “Ne mutlu seni taşımış olan rahme, emzirmiş olan memelere!” diye seslendi.
28İsa, “Daha doğrusu, ne mutlu Tanrı'nın sözünü dinleyip uygulayanlara!” dedi.
Yunus'un Belirtisi
(Mat.12:38-42)
29 Çevredeki kalabalık büyürken İsa konuşmaya başladı. “Şimdiki kuşak kötü bir kuşaktır” dedi. “Doğaüstü bir belirti istiyor, ama ona Yunus'un belirtisinden başka bir belirti gösterilmeyecek. 30 Yunus nasıl Ninova halkına bir belirti olduysa, İnsanoğlu da bu kuşak için öyle olacaktır. 31 Güney Kraliçesi, yargı günü bu kuşağın adamlarıyla birlikte kalkıp onları yargılayacak. Çünkü kraliçe, Süleyman'ın bilgece sözlerini dinlemek için dünyanın ta öbür ucundan gelmişti. Bakın, Süleyman'dan daha üstün olan buradadır. 32 Ninova halkı, yargı günü bu kuşakla birlikte kalkıp bu kuşağı yargılayacak. Çünkü Ninovalılar, Yunus'un çağrısı üzerine tövbe ettiler. Bakın, Yunus'tan daha üstün olan buradadır.”
Bedenin Işığı
(Mat.5:15; 6:22-23)
33 “Hiç kimse kandil yakıp onu gizli yere ya da tahıl ölçeğinin altına koymaz. Tersine, içeri girenler ışığı görsünler diye onu kandilliğe koyar. 34Bedenin ışığı gözdür. Gözün sağlamsa, bütün bedenin de aydınlık olur. Gözün bozuksa, bedenin de karanlık olur. 35Öyleyse dikkat et, sendeki ‘ışık’ karanlık olmasın. 36Eğer bütün bedenin aydınlık olur ve hiçbir yanı karanlık kalmazsa, kandilin seni ışınlarıyla aydınlattığı zamanki gibi, bedenin tümden aydınlık olur.”
Vay Halinize, Ferisiler!
(Mat.23:1-36; 12:38-40)
37İsa konuşmasını bitirince bir Ferisi O'nu evine yemeğe çağırdı. O da içeri girerek sofraya oturdu. 38İsa'nın yemekten önce yıkanmadığını gören Ferisi şaştı.
39Rab ona şöyle dedi: “Siz Ferisiler, bardağın ve tabağın dışını temizlersiniz, ama içiniz açgözlülük ve kötülükle doludur. 40Ey akılsızlar! Dışı yapanla içi yapan aynı değil mi? 41Siz kaplarınızın içindekini[a] sadaka olarak verin, o zaman sizin için her şey temiz olur.
42 “Ama vay halinize, ey Ferisiler! Siz nanenin, sedefotunun ve her tür sebzenin ondalığını verirsiniz de, adaleti ve Tanrı sevgisini ihmal edersiniz. Ondalık vermeyi ihmal etmeden esas bunları yerine getirmeniz gerekirdi. 43Vay halinize, ey Ferisiler! Havralarda en seçkin yerlere kurulmaya, meydanlarda selamlanmaya bayılırsınız. 44Vay halinize! İnsanların, farkında olmadan üzerlerinde gezindiği belirsiz mezarlara benziyorsunuz.”
45Kutsal Yasa uzmanlarından biri söz alıp İsa'ya, “Öğretmenim, bunları söylemekle bize de hakaret etmiş oluyorsun” dedi.
46İsa, “Sizin de vay halinize, ey Yasa uzmanları!” dedi. “İnsanlara taşınması güç yükler yüklersiniz, kendiniz ise bu yükleri kaldırmak için parmağınızı bile kıpırdatmazsınız. 47Vay halinize! Peygamberlerin anıtlarını yaparsınız, oysa onları sizin atalarınız öldürmüştür. 48Böylelikle atalarınızın yaptıklarına tanıklık ederek bunları onaylamış oluyorsunuz. Çünkü onlar peygamberleri öldürdüler, siz de anıtlarını yapıyorsunuz. 49İşte bunun için Tanrı'nın Bilgeliği şöyle demiştir: ‘Ben onlara peygamberler ve elçiler göndereceğim, bunlardan kimini öldürecek, kimine zulmedecekler.’ 50-51 Böylece bu kuşak, Habil'in kanından tutun da, sunakla tapınak arasında öldürülen Zekeriya'nın kanına değin, dünyanın kuruluşundan beri akıtılan bütün peygamberlerin kanından sorumlu tutulacaktır. Evet, size söylüyorum, bu kuşak sorumlu tutulacaktır. 52Vay halinize, ey Yasa uzmanları! Bilgi kapısının anahtarını alıp götürdünüz. Kendiniz bu kapıdan girmediniz, girmek isteyenlere de engel oldunuz.”
53İsa oradan ayrılınca, din bilginleriyle Ferisiler O'nu şiddetle sıkıştırarak birçok konuda ağzını aramaya başladılar. 54Ağzından çıkacak bir sözle O'nu tuzağa düşürmek için fırsat kolluyorlardı.
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

11:1-4 İsa sadece özel durumlar için değil (örn. vaftiz, Luk.3:21-22 ; Onikiler’in seçilmesi, Luk.6:12; Getsemani, Luk.22:41-42), düzenli olarak dua ediyordu (Luk.5:16; Mat.14:23; Mar.1:35; bkz. Giriş). bize dua etmesini öğret Bu dua, Mat.6:9-13’tekiyle benzerdir.
11:4 Günahlarımızı bağışla Bkz. Mat.18:35 ; Mar.11:25-26; krş. Ef.4:32 ve ilgili not.
11:5-13 İsa burada imanlıları dua etmekten vazgeçmemeleri için teşvik eder ( Luk.11:5-8) ve Tanrı’nın duayı yanıtlayacağına dair güvence verir ( Luk.11:9-13).
11:13 Kutsal Ruh’u vereceği Krş. Mat.7:11; bkz. Bilgi Kutusu: Kutsal Ruh, s.1664.
11:14 dilsiz bir cini Bkz. Luk.4:33-34’e ait not. Matta’da adamın kör olduğu da belirtilir (Mat.12:22-30; ayrıca bkz. Mar.3:20-27).
11:15 cinlerin önderi Baalzevul Şeytan ( Luk.11:18; bkz. 2Kr.1:2 ve Mat.10:25’e ait notlar).
11:16 gökten bir belirti İsa bir belirti olarak dilsizi iyileştirmişti, ancak onlar bunu kabul etmek istemediler.
11:19 sizin adamlarınız Yahudi cin kovucular. kimin gücüyle İsa, Ferisiler’in öğrencilerinin cinleri gerçekten kovup kovamadıklarından söz etmez (bkz. Mat.12:43-45). Ferisiler cinleri Tanrı’nın gücüyle kovduklarını iddia ediyorlardı. İddia ettikleri gibi İsa cinleri Şeytan’ın gücüyle kovuyorsa, Yahudi cin kovucularını da aynı gerekçeyle suçlamak mümkündü. Bu yüzden İsa’yı bunu yaparken Şeytan’ın gücünü kullanmakla suçlamaları, mantıken kendi öğrencilerini de suçlamaları anlamına gelirdi.
11:20 Tanrı’nın Egemenliği üzerinize gelmiş ‘Yüce Kral aranızda (bkz. Luk.4:43 ve Luk.17:21’e ait notlar), kötülüğün güçleri alt edildi’ anlamında.
11:22 ondan daha güçlü biri saldırıp Şeytan’dan daha güçlü olan İsa Mesih cinleri kovmakla onu yendi ve silahlarını elinden aldı ; bu yüzden İsa’nın cinleri Şeytan’ın gücüyle kovduğunu ileri sürmek mantık dışıdır.
11:23 Krş. Luk.9:49-50; bkz. Mat.12:30’a ait not.
11:24 Kötü ruh insandan çıkınca Bkz. Mat.12:43-45.
11:25 orayı süpürülmüş... bulur Tanrı’nın lütfunu kabul etmiş ama ondan sonra gördüğü lütfa göre yaşamamış biri, yeniden Şeytan’ın (veya kötülüğün) etkisi altına girme tehlikesine açıktır.
11:29 Doğaüstü bir belirti istiyor Yahudiler zaman zaman doğaüstü belirtiler istemiş (bkz. Luk.11:16 ve Mat.12:38), ancak niyetleri kötü olduğu için İsa bu isteklerini reddetmiştir.
11:30 Yunus nasıl... bir belirti olduysa Krş. Mat.12:40’a ait not. Burada Matta’dan farklı olarak Luka, İsa’nın dirilişini değil, O’nun Tanrı’nın sözünü bildirme hizmetini vurgular. Ninovalılar Yunus’un uyarısını dikkate alıp tövbe etmişti, oysa İsa’nın kuşağı, Yunus’tan daha büyük birinden duyduğu bu daha önemli kurtuluş mesajını reddetti.
11:31 Güney Kraliçesi Saba Kraliçesi (bkz. 1Kr.10:1-10 ve ilgili notlar). Güney Kraliçesi Süleyman’ın sözlerini, Ninovalılar da Yunus’un uyarısını Tanrı’nın mesajı olarak kabul ettiler. Üstelik kraliçe bu mesajı dinlemek için çok uzaktan gelmişti. Oysa İsa’nın dönemindeki İsrail halkı, Süleyman’dan çok daha yüce bir kralın sözlerini reddettiler.
11:31-32 Saba Kraliçesi Süleyman’ın bilgeliğine hayran kalmış, Ninova halkı da Yunus’un öğretişine olumlu karşılık vermişti. Buna göre, Süleyman ve Yunus’tan çok daha yüce olan İsa’nın çağrısına olumlu bir karşılık verilmesi gerektiği çok daha kesindir.
11:33 Bkz. Mat.5:14-15’e ait not.
11:34 Matta’da da geçen bu sözler burada farklı bir konudan söz edilirken geçer, dolayısıyla farklı bağlamda kullanılmıştır (krş. Mat.6:22-23’ye ait not). Belirti isteyenlerin daha fazla ışığa değil, var olan ışığı görebilmelerini mümkün kılacak sağlam gözlere ihtiyaçları vardır.
11:38 yemekten önce yıkanmadığını Dinsel açıdan temizlikle ilgili bu uygulama, Kutsal Yasa’da yer almaz ancak Ferisiler’in yazılı kaynaklarına eklenmiştir (krş. Mat.15:9; Yu.2:6’ya ait not).
11:39 dışını temizlersiniz İsa, bedenin yıkanarak dinsel açıdan temizlenmesini betimliyor. açgözlülük ve kötülük Ferisiler ahlâklı olmaktan daha çok töreleri yerine getirmeye önem veriyordu (krş. Mar.7:20 ve ilgili not).
11:41 Bu ayette, yürek (iç) temizliğinin, bedensel (dış) temizlikten daha önemli olduğu anlatılıyor. kaplarınızın 39. ayetteki mecazi ifadeden gelir. her şey temiz olur Sahip olduklarını ihtiyaç duyanlara verenin yüreği açgözlülük ve kötülüğün ( Luk.11:39) tutsaklığından kurtulur.
11:42 ondalığını Kutsal Yasa’ya göre tarım ürünlerinin de ondalığı verilmeliydi (bkz. Yas.14:22-29 ve ilgili not).
11:43 Havralarda en seçkin yerlere Bkz. Mar.11:38-39 ve ilgili not.
11:44 belirsiz mezarlara Krş. Mat.23:27 ve ilgili not. Mezara dokunmanın dinsel açıdan kirli sayılmaya neden olması gibi, yanlış yola sapmış din bilginlerinden etkilenmek de ahlâksal kirliliğe yol açar.
11:45 Kutsal Yasa uzmanlarından Bkz. Luk.7:30’a ait not.
11:46 Ferisiler, Kutsal Yasa’ya kendilerinden kurallar ve düzenlemeler ekliyor, başkalarının bunları yerine getirmesine yardım etmiyor ama kendilerini bu kurallardan kurtaracak yollar uyduruyorlardı.
11:47 Peygamberlerin anıtlarını Bu Kutsal Yasa uzmanları (Luk.11:46) peygamberler için anıtlar dikerek onları onurlandırıyor gibi görünüyorlardı; oysa bu peygamberler tarafından gelişi ilan edilen Mesih’i reddederek, atalarının yapmış olduğu gibi, anıtlarını diktikleri peygamberlerin öğretişlerini reddetmiş oldular.
11:49 Tanrı’nın Bilgeliği Eski Antlaşma ya da bilinen başka bir kitaptan yapılmış bir alıntı değildir. İsa, ya kendisi aracılığıyla konuşan Tanrı’dan veya Tanrı’nın, insanların onları reddedeceğini bilmesine rağmen peygamberler ve elçiler göndermeye karar vermesinden söz ediyor olabilir.
11:50-51 Habil’in kanından... Zekeriya’nın Bkz. Mat.23:35’e ait not.
11:42-52 Bkz. Mat.23:13-32’ye ait notlar.
11:52 Bilgi kapısının anahtarını İnsanların Kutsal Yasa’yı anlamasına yardım etmekle yükümlü bu kişiler, aslında hatalı yorumlar ve Tanrı’yla ilgili yanlış öğretiler vererek onların anlayışlarını karartıyorlardı (krş. Mat.23:13-14).
11:54 tuzağa... kolluyorlardı Bkz. Luk.6:11; Luk.19:47-48; Luk.20:19-20; Luk.22:2.

Videolar

Luka Girişi

Kitabın Amacı: Luka, daha kitabın başında amacının, İsa'nın yaşamını doğru ve ayrıntılı bir biçimde anlatmak olduğunu açıkça ortaya koyuyor (1:1-4). Luka, Elçilerin İşleri Kitabı'nda da Müjde'nin o çağda bilinen dünyanın merkezi durumundaki Roma'ya kadar nasıl yayıldığını anlatır. O devirde yazarların, yapıtlarını ileri gelen kişilere adamaları bir gelenek haline gelmişti. Nitekim Luka da her iki kitabı, adı Teofilos -«Tanrı'yı seven» anlamında- olan bir kişiye hitaben kaleme almıştır. Kuşkusuz Luka bu adamın kişiliğinde geniş bir kitleye seslenmeyi amaçlamıştır.

Kitabın İçeriği: Kitap, «Rab'bin yolunu hazırlamaya» gelen Vaftizci Yahya'nın1 ve İsa'nın doğumuna ilişkin bilgileri vererek başlıyor. Bundan sonra İsa'nın Müjde'yi duyurduğu, öğretisini yayıp mucizeler yaptığı döneme geçiyor. Daha sonra İsa'nın, giderek artan baskılara rağmen Yeruşalim'e, bile bile ölüme gidişi anlatılıyor. Bunu, İsa'nın dirilişi ve göğe alınışını anlatan bölümler izliyor.

Luka, peygamberlik sözlerini yerine getiren Tanrı'nın, bir kurtarıcı göndermekle insanlık tarihini nasıl yönlendirdiğini vurgular2. Tanrı'nın bu etkinliği, meleklerin gönderilmesi olayında3; Tanrı'nın gökten seslenişinde4; ve özellikle birçok inanlının Kutsal Ruh'la dolması olayında5 açıkça görülüyor. Tanrı'nın gücü, İsa'nın yaptığı mucizelerde de gözle görülür bir şekilde etkindi6. On altı ayrı olayda, belirli hastalıklara yakalanmış kişilerin mucizevi şekilde iyileştirildiğinden söz ediliyor. Bunun yanısıra, İsa'nın bir arada bulunan çok sayıda hastayı iyileştirdiği, kitabın beş ayrı yerinde belirtiliyor.

Luka'nın yaklaşık yüzde kırkı İsa'nın öğretisinden oluşuyor. İsa öğretisinde birçok benzetme kullandı; Luka'da 26 benzetme var. Bunların 16'sı İncil'in öbür kısımlarında yer almaz. İsa'nın bütün öğretisini kısaca özetlemek oldukça güçtür. Şu kadarını söyleyelim ki, İsa Tanrı'nın Egemenliği'ni duyuruyor7. Sözü edilen egemenlik, değer yargıları yönünden tümüyle farklı, insanın yüreğinde etkin olan tanrısal egemenliktir8. İsa'nın kendisi, egemenliği günden güne büyüyen, ikinci gelişinde de bu egemenliği tümüyle gerçekleşecek olan Kral olarak çıkar karşımıza9.

Kitapta bireye iletilmek istenen bildiri, günahların bağışlanmasıyla gerçekleşen kurtuluş müjdesidir10. Dünya malına kökten değişik bir yaklaşım içinde olan İsa11, bu müjdeyle özellikle yoksullara, hastalara ve ezilmişlere sesleniyor12. Bildirisinin o çağda hor görülen kadınlara ve Yahudi olmayan uluslara da yönelik olduğunu vurguluyor13. Nitekim, «Kaybolmuş olanı arayıp kurtarmaya geldim» diyordu14. Ama kişinin kurtulmaya istekli olması gerekir. Bu nedenle önce Yahya, sonra İsa, daha sonra da İsa'nın öğrencileri insanları tövbeye çağırdılar15. İsa'yı izleyecek olanlar bütün varlıklarıyla adanmış birer öğrenci olmaya16 ve sürekli bir dua yaşamı sürmeye çağrılmışlardır17.

Ana Hatlar:

1:1-4 Giriş
1:5-2:52 Vaftizci Yahya ile İsa'nın doğum ve çocuklukları
3:1-20 Vaftizci Yahya'nın görevi
3:21-4:13 İsa'nın vaftiz olması ve denenmesi
4:14-9:50 İsa'nın Celile ve çevresindeki etkinlikleri
9:51-19:27 İsa Yeruşalim yolunda
19:28-22:46 İsa'nın Yeruşalim'deki son günleri
22:47-23:56 İsa'nın tutuklanması, yargılanması ve çarmıha gerilmesi
24:1-52 İsa'nın dirilmesi ve göğe yükselmesi

Kaynak Ayetler: Bkz. s. 24

  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş