Luka 20

20
İsa'nın Yetkisi
(Mat.21:23-27; Mar.11:27-33)
1O günlerden birinde, İsa tapınakta halka öğretip Müjde'yi duyururken, başkâhinler ve din bilginleri, ileri gelenlerle birlikte çıkageldiler. 2O'na, “Söyle bize, bunları hangi yetkiyle yapıyorsun? Bu yetkiyi sana kim verdi?” diye sordular.
3-4İsa onlara şu karşılığı verdi: “Ben de size bir soru soracağım. Söyleyin bana, Yahya'nın vaftiz etme yetkisi Tanrı'dan[a] mıydı, insanlardan mı?”
5Bunu aralarında şöyle tartıştılar: “ ‘Tanrı'dan’ dersek, ‘Ona niçin inanmadınız?’ diyecek. 6Yok eğer ‘İnsanlardan’ dersek, bütün halk bizi taşa tutacak. Çünkü Yahya'nın peygamber olduğuna inanmışlardır.”
7Sonunda, “Nereden olduğunu bilmiyoruz” yanıtını verdiler.
8İsa da onlara, “Ben de size bunları hangi yetkiyle yaptığımı söylemeyeceğim” dedi.
Bağ Kiracıları Benzetmesi
(Mat.21:33-46; Mar.12:1-12)
9 İsa sözüne devam ederek halka şu benzetmeyi anlattı: “Adamın biri bağ dikti, bunu bağcılara kiralayıp uzun süre yolculuğa çıktı. 10Mevsimi gelince, bağın ürününden payına düşeni vermeleri için bağcılara bir köle yolladı. Ama bağcılar köleyi dövüp eli boş gönderdiler. 11Bağ sahibi başka bir köle daha yolladı. Bağcılar onu da dövdüler, aşağılayıp eli boş gönderdiler. 12Adam bir üçüncüsünü yolladı, bağcılar onu da yaralayıp kovdular.
13“Bağın sahibi, ‘Ne yapacağım?’ dedi. ‘Sevgili oğlumu göndereyim. Belki onu sayarlar.’
14“Ama bağcılar onu görünce aralarında şöyle konuştular: ‘Mirasçı budur; onu öldürelim de miras bize kalsın.’ 15Böylece, onu bağdan dışarı atıp öldürdüler.
“Bu durumda bağın sahibi onlara ne yapacak? 16Gelip o bağcıları yok edecek, bağı da başkalarına verecek.”
Halk bunu duyunca, “Tanrı korusun!” dedi.
17 İsa gözlerinin içine bakarak şöyle dedi: “Öyleyse Kutsal Yazılar'daki şu sözün anlamı nedir?
‘Yapıcıların reddettiği taş,
İşte köşenin baş taşı oldu.’
18O taşın üzerine düşen herkes paramparça olacak, taş da kimin üzerine düşerse onu ezip toz edecek.”
19İsa'nın bu benzetmeyi kendilerine karşı anlattığını farkeden din bilginleriyle başkâhinler O'nu o anda yakalamak istediler, ama halkın tepkisinden korktular.
Sezar'ın Hakkı Sezar'a
(Mat.22:15-22; Mar.12:13-17)
20İsa'yı dikkatle gözlüyorlardı. O'na, kendilerine dürüst süsü veren muhbirler gönderdiler. O'nu, söyleyeceği bir sözle tuzağa düşürmek ve böylelikle valinin yetki ve yargısına teslim etmek istiyorlardı. 21-22Muhbirler O'na, “Öğretmenimiz, senin doğru olanı söyleyip öğrettiğini, insanlar arasında ayrım yapmaksızın Tanrı yolunu dürüstçe öğrettiğini biliyoruz. Sezar'a vergi vermemiz Kutsal Yasa'ya uygun mu, değil mi?” diye sordular.
23-24Onların hilesini anlayan İsa, “Bana bir dinar gösterin” dedi. “Üzerindeki resim ve yazı kimin?”
“Sezar'ın” dediler.
25O da, “Öyleyse Sezar'ın hakkını Sezar'a, Tanrı'nın hakkını Tanrı'ya verin” dedi.
26İsa'yı, halkın önünde söylediği sözlerle tuzağa düşüremediler. Verdiği yanıta şaşarak susup kaldılar.
Dirilişle İlgili Soru
(Mat.22:23-33; Mar.12:18-27)
27-28 Ölümden sonra dirilişi yadsıyan Sadukiler'den bazıları İsa'ya gelip şunu sordular: “Öğretmenimiz, Musa yazılarında bize şöyle buyurmuştur: ‘Eğer bir adamın evli kardeşi çocuksuz ölürse, adam ölenin karısını alıp soyunu sürdürsün.’ 29Yedi kardeş vardı. Birincisi kendine bir eş aldı, ama çocuksuz öldü. 30-31İkincisi de, üçüncüsü de kadını aldı; böylece kardeşlerin yedisi de çocuk bırakmadan öldü. 32Son olarak kadın da öldü. 33Buna göre, diriliş günü kadın bunlardan hangisinin karısı olacak? Çünkü yedisi de onunla evlendi.”
34İsa onlara şöyle dedi: “Bu çağın insanları evlenip evlendirilirler. 35Ama gelecek çağa ve ölülerin dirilişine erişmeye layık görülenler ne evlenir, ne evlendirilir. 36Bir daha ölmeleri de söz konusu değildir. Çünkü meleklere benzerler ve dirilişin çocukları olarak Tanrı'nın çocuklarıdırlar. 37 Musa bile alevlenen çalıyla ilgili bölümde Rab için, ‘İbrahim'in Tanrısı, İshak'ın Tanrısı ve Yakup'un Tanrısı’ deyimini kullanarak ölülerin dirileceğine işaret etmişti. 38Tanrı ölülerin değil, dirilerin Tanrısı'dır. Çünkü O'na göre bütün insanlar diridir.”
39-40Artık O'na başka soru sormaya cesaret edemeyen din bilginlerinden bazıları, “Öğretmenimiz, güzel konuştun” dediler.
Mesih Kimin Oğlu?
(Mat.22:41-46; Mar.12:35-37)
41İsa onlara şöyle dedi: “Nasıl oluyor da, ‘Mesih Davut'un Oğlu'dur’ diyorlar? 42-43 Çünkü Davut'un kendisi Mezmurlar Kitabı'nda şöyle diyor:
‘Rab Rabbim'e dedi ki,
Ben düşmanlarını
Ayaklarının altına serinceye dek[b]
Sağımda otur.’
44Davut O'ndan ‘Rab’ diye söz ettiğine göre, O nasıl Davut'un Oğlu olur?”
45-46Bütün halk dinlerken İsa öğrencilerine şöyle dedi: “Uzun kaftanlar içinde dolaşmaktan hoşlanan, meydanlarda selamlanmaya, havralarda en seçkin yerlere, şölenlerde başköşelere kurulmaya bayılan din bilginlerinden sakının. 47Dul kadınların malını mülkünü sömüren, gösteriş için uzun uzun dua eden bu kişilerin cezası daha ağır olacaktır.”
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

20:1 O günlerden birinde Markos’taki anlatıdan (Mar.11:19-20,Mar.11:27-33), İsa’nın pazar günü Yeruşalim’e girdiği, ertesi gün tapınağı arındırdığını, sonraki gün yani salı günü bu ayette söz edilenlerin gerçekleştiği anlaşılmaktadır (bkz. Tablo: İsa Mesih’in Son Haftası, s. 1466). din bilginleri Bkz. Luk.5:17’ye ait not; Luk.5:30. ilerigelenler Bkz. Luk.22:66; Mar.8:31’e ait not.
20:2 Bu yetkiyi sana kim verdi? Bu soruyu hem Yahya’ya (Yu.1:19-25), hem de hizmetinin başlangıcında İsa’ya (Yu.2:18-22) sormuşlardı. Yüksek Kurul, İsa Mesih’in resmi dinsel bir konuma sahip olmadan resmi görünen bir eylemi neden gerçekleştirdiğini soruyordu. Burada söz konusu olan, İsa’nın, hem Yahudi önderlerin yetkisine meydan okuması anlamına gelen hem de onları maddi yönden zarara uğratan, tapınağı arındırması olayıydı (ayrıca bkz. Luk.20:20’ye ait not).
20:3-4 Yahya’nın vaftiz etme yetkisi Tanrı’dan Grekçe’den birebir çevirisi: “Yahya’nın vaftizi gökten”. 5. ayette de “Tanrı’dan” diye çevrilen sözcük, Grekçe’de “gökten” diye geçer (bkz. Mar.11:30’a ait not).
20:10 bağın ürününden payına düşeni vermeleri Mahsul paylaşımıyla ilgili töreye göre, toprak sahibine üründen belirli bir miktar verilmesi gerekirdi. bir köle Tanrı’nın, Oğlu İsa’dan önce yolladığı reddedilen peygamberleri simgeler (bkz. Neh.9:26; Yer.7:25 ve ilgili not; Yer.25:4-7; Mat.23:34; Elç.7:52-53; İbr.11:36-38).
20:13 Sevgili oğlumu İsa Mesih’i simgeler (bkz. Luk.3:21-22; Mat.17:5 ve ilgili notlar).
20:14 miras bize kalsın Bkz. Mar.12:7’ye ait not.
20:16 bağı da başkalarına verecek Bkz. Mat.21:41’e ait not.
20:17 köşenin baş taşı Bkz. Elç.4:11; 1Pe.2:7-8; ayrıca bkz. Mez.118:22’ye ait not.
20:18 paramparça olacak Mesih İsa’yı reddedenler korkunç bir sona mahkûmdur (bkz. Yşa.8:14 ve 1Pe.2:6’ya ait not; krş. Luk.2:34 ve Dan.2:34-35; ayrıca bkz. Makale: Yargı, s.260).
20:19 din bilginleriyle başkâhinler Bkz. Yu.11:47’ye ait not; krş. Luk.5:17 ve ilgili not; Luk.5:30; Luk.19:47-48; Luk.22:2; Luk.23:10.
20:20 Kendi başlarına harekete geçmekten korkan Yahudi din önderleri, Romalı yetkililerin tepkisini uyandırabilecek bir söz söylemesi için İsa’yı kışkırtmayı ve halkla ilişkisini bozmayı umuyorlardı.
20:21-22 Sezar’a vergi vermemiz Bkz. Mat.12:14 ve Mat.22:15-17 ve ilgili not.
20:23-24 dinar Bkz. Mat.22:19’a ait not.
20:25 Tanrı’nın hakkını Tanrı’ya Krş. Mar.12:17; bkz. Mat.22:21 ve ilgili not.
20:27-28 Sadukiler Bkz. Mar.12:18-19’a ait not; Makale: Antlaşmalar Arası Dönem, s. 1361 ; Tablo: Yahudi Mezhepleri, s. 1418. adam ölenin karısını alıp Krş. Yar.38:8 ve ilgili not.
20:34-35 bu çağın... gelecek çağa Bkz. Mar:Luk.10:29-30’a ait not.
20:36 meleklere benzerler Dirilişten sonraki düzenin nasıl olacağı, dünyanın şimdiki düzenine bakılarak değerlendirilemez. Kutsal Kitap, dirilişten sonra örneğin evlilik, çocuk yapma ve ölüm olmayacağını bildirir (bkz. Mar.12:25’e ait not). dirilişin çocukları İmanlılar.
20:37 çalıyla ilgili bölümde Mesih’in döneminde Kutsal Yazılar henüz bölümler ve ayetler şeklinde numaralandırılmadığından söz konusu anlatı bu şekilde belirtilmiştir (bkz. Çık.3:2-6 ve ilgili notlar).
20:39-40 Öğretmenimiz, güzel konuştun Din bilginleri (Ferisi olanları), İsa’ya düşman olmalarına rağmen, diriliş konusunda tam tersi görüşe sahip olan Sadukiler’e karşı İsa’nın tarafını tuttular.
20:42-43 Ayaklarının altına serinceye dek Grekçe’den birebir çevirisi: “Ayaklarına tabure yapıncaya dek”.
20:44 Davut O’ndan ‘Rab’ diye söz ettiğine göre İsa, Yeni Antlaşma’da en çok alıntı yapılan Eski Antlaşma bölümü olan Mez.110’dan yararlanarak iddiasını destekler (bkz. Mez.110; Luk.110:1’e ait notlar) ve bu mezmurun yazarının Davut olduğunu onaylar. İsa’nın karşıtları Mesih’in Tanrı Oğlu olduğunu kabul etmedikçe İsa’nın ortaya koyduğu çarpıcı soruyu (Luk.20:41) yanıtlayamayacaktır (bkz. Luk.20:1-21:36; Mez.110:1; Mat.22:44 ve Mar.12:36-37’ye ait notlar).
20:45-46 Uzun kaftanlar... en seçkin yerlere Bkz. Mar.12:38-39’a ait notlar.
20:47 Dul kadınların... sömüren Bazı din önderleri böyle savunmasız insanlardan çeşitli hile ve düzenlerle kazanç sağlıyorlardı. cezası daha ağır olacaktır Krş. Luk.12:45-48. İnsanın saygınlığı ölçüsünce başkalarına adil davranma yükümlülüğü vardır; ikiyüzlülüğü ölçüsünce de (Mat.23:1-36) suçlu sayılır.
20:1-21:36 Bu konuşmalarda İsa, gerek Eski Antlaşma’da yer alan ayetler yoluyla gerekse benzetmeler yaparak karşıtlarına düşüncelerinin yanlış olduğunu gösterecek sorular sormuş ve aynı üslupla sorularını yanıtlamıştır.

Videolar

Luka Girişi

Kitabın Amacı: Luka, daha kitabın başında amacının, İsa'nın yaşamını doğru ve ayrıntılı bir biçimde anlatmak olduğunu açıkça ortaya koyuyor (1:1-4). Luka, Elçilerin İşleri Kitabı'nda da Müjde'nin o çağda bilinen dünyanın merkezi durumundaki Roma'ya kadar nasıl yayıldığını anlatır. O devirde yazarların, yapıtlarını ileri gelen kişilere adamaları bir gelenek haline gelmişti. Nitekim Luka da her iki kitabı, adı Teofilos -«Tanrı'yı seven» anlamında- olan bir kişiye hitaben kaleme almıştır. Kuşkusuz Luka bu adamın kişiliğinde geniş bir kitleye seslenmeyi amaçlamıştır.

Kitabın İçeriği: Kitap, «Rab'bin yolunu hazırlamaya» gelen Vaftizci Yahya'nın1 ve İsa'nın doğumuna ilişkin bilgileri vererek başlıyor. Bundan sonra İsa'nın Müjde'yi duyurduğu, öğretisini yayıp mucizeler yaptığı döneme geçiyor. Daha sonra İsa'nın, giderek artan baskılara rağmen Yeruşalim'e, bile bile ölüme gidişi anlatılıyor. Bunu, İsa'nın dirilişi ve göğe alınışını anlatan bölümler izliyor.

Luka, peygamberlik sözlerini yerine getiren Tanrı'nın, bir kurtarıcı göndermekle insanlık tarihini nasıl yönlendirdiğini vurgular2. Tanrı'nın bu etkinliği, meleklerin gönderilmesi olayında3; Tanrı'nın gökten seslenişinde4; ve özellikle birçok inanlının Kutsal Ruh'la dolması olayında5 açıkça görülüyor. Tanrı'nın gücü, İsa'nın yaptığı mucizelerde de gözle görülür bir şekilde etkindi6. On altı ayrı olayda, belirli hastalıklara yakalanmış kişilerin mucizevi şekilde iyileştirildiğinden söz ediliyor. Bunun yanısıra, İsa'nın bir arada bulunan çok sayıda hastayı iyileştirdiği, kitabın beş ayrı yerinde belirtiliyor.

Luka'nın yaklaşık yüzde kırkı İsa'nın öğretisinden oluşuyor. İsa öğretisinde birçok benzetme kullandı; Luka'da 26 benzetme var. Bunların 16'sı İncil'in öbür kısımlarında yer almaz. İsa'nın bütün öğretisini kısaca özetlemek oldukça güçtür. Şu kadarını söyleyelim ki, İsa Tanrı'nın Egemenliği'ni duyuruyor7. Sözü edilen egemenlik, değer yargıları yönünden tümüyle farklı, insanın yüreğinde etkin olan tanrısal egemenliktir8. İsa'nın kendisi, egemenliği günden güne büyüyen, ikinci gelişinde de bu egemenliği tümüyle gerçekleşecek olan Kral olarak çıkar karşımıza9.

Kitapta bireye iletilmek istenen bildiri, günahların bağışlanmasıyla gerçekleşen kurtuluş müjdesidir10. Dünya malına kökten değişik bir yaklaşım içinde olan İsa11, bu müjdeyle özellikle yoksullara, hastalara ve ezilmişlere sesleniyor12. Bildirisinin o çağda hor görülen kadınlara ve Yahudi olmayan uluslara da yönelik olduğunu vurguluyor13. Nitekim, «Kaybolmuş olanı arayıp kurtarmaya geldim» diyordu14. Ama kişinin kurtulmaya istekli olması gerekir. Bu nedenle önce Yahya, sonra İsa, daha sonra da İsa'nın öğrencileri insanları tövbeye çağırdılar15. İsa'yı izleyecek olanlar bütün varlıklarıyla adanmış birer öğrenci olmaya16 ve sürekli bir dua yaşamı sürmeye çağrılmışlardır17.

Ana Hatlar:

1:1-4 Giriş
1:5-2:52 Vaftizci Yahya ile İsa'nın doğum ve çocuklukları
3:1-20 Vaftizci Yahya'nın görevi
3:21-4:13 İsa'nın vaftiz olması ve denenmesi
4:14-9:50 İsa'nın Celile ve çevresindeki etkinlikleri
9:51-19:27 İsa Yeruşalim yolunda
19:28-22:46 İsa'nın Yeruşalim'deki son günleri
22:47-23:56 İsa'nın tutuklanması, yargılanması ve çarmıha gerilmesi
24:1-52 İsa'nın dirilmesi ve göğe yükselmesi

Kaynak Ayetler: Bkz. s. 24

  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş