Luka 8

8
İsa'yı İzleyen Kadınlar
1Bundan kısa bir süre sonra İsa on iki öğrencisiyle birlikte köy kent dolaşmaya başladı. Tanrı'nın Egemenliği'ni duyurup müjdeliyordu. 2-3 Kötü ruhlardan ve hastalıklardan kurtulan bazı kadınlar, içinden yedi cin çıkmış olan Mecdelli denilen Meryem, Hirodes'in kâhyası Kuza'nın karısı Yohanna, Suzanna ve daha birçokları İsa'yla birlikte dolaşıyordu. Bunlar, kendi olanaklarıyla İsa'ya ve öğrencilerine yardım ediyorlardı.
Tohum Benzetmesi
(Mat.13:1-23; Mar.4:1-20)
4-5Büyük bir kalabalığın toplandığı, insanların her kentten kendisine akın akın geldiği bir sırada İsa şu benzetmeyi anlattı: “Ekincinin biri tohum ekmeye çıktı. Ektiği tohumlardan kimi yol kenarına düştü, ayak altında çiğnenip gökteki kuşlara yem oldu. 6Kimi kayalık yere düştü, filizlenince susuzluktan kuruyup gitti. 7Kimi, dikenler arasına düştü. Filizlerle birlikte büyüyen dikenler filizleri boğdu. 8Kimi ise iyi toprağa düştü, büyüyünce yüz kat ürün verdi.” Bunları söyledikten sonra, “İşitecek kulağı olan işitsin!” diye seslendi.
9-10 İsa, bu benzetmenin anlamını kendisinden soran öğrencilerine, “Tanrı Egemenliği'nin sırlarını bilme ayrıcalığı size verildi” dedi. “Ama başkalarına benzetmelerle sesleniyorum. Öyle ki,
‘Gördükleri halde görmesinler,
Duydukları halde anlamasınlar.’
11“Benzetmenin anlamı şudur: Tohum Tanrı'nın sözüdür. 12Yol kenarındakiler sözü işiten kişilerdir. Ama sonra İblis gelir, inanıp kurtulmasınlar diye sözü yüreklerinden alır götürür. 13Kayalık yere düşenler, işittikleri sözü sevinçle kabul eden, ama kök salamadıkları için ancak bir süre inanan kişilerdir. Böyleleri denendikleri zaman imandan dönerler. 14Dikenler arasına düşenler, sözü işiten ama zamanla yaşamın kaygıları, zenginlikleri ve zevkleri içinde boğulan, dolayısıyla olgun ürün vermeyenlerdir. 15İyi toprağa düşenler ise, sözü işitince onu iyi ve sağlam bir yürekte saklayanlardır. Bunlar sabırla dayanarak ürün verirler.”
Her Şey Işığa Çıkacak
(Mar.4:21-25)
16 “Hiç kimse kandil yakıp bunu bir kapla örtmez, ya da yatağın altına koymaz. Tersine, içeri girenler ışığı görsünler diye onu kandilliğe koyar. 17 Çünkü açığa çıkarılmayacak gizli hiçbir şey yok; bilinmeyecek, aydınlığa çıkmayacak saklı hiçbir şey yoktur. 18 Bunun için, nasıl dinlediğinize dikkat edin. Kimde varsa, ona daha çok verilecek. Ama kimde yoksa, kendisinde var sandığı bile elinden alınacak.”
İsa'nın Yakınları
(Mat.12:46-50; Mar.3:31-35)
19İsa'nın annesiyle kardeşleri O'na geldiler, ama kalabalıktan ötürü kendisine yaklaşamadılar. 20İsa'ya, “Annenle kardeşlerin dışarıda duruyor, seni görmek istiyorlar” diye haber verildi.
21İsa haberi getirenlere şöyle karşılık verdi: “Annemle kardeşlerim, Tanrı'nın sözünü duyup yerine getirenlerdir.”
İsa Fırtınayı Dindiriyor
(Mat.8:23-27; Mar.4:35-41)
22Bir gün İsa öğrencileriyle birlikte bir tekneye binerek onlara, “Gölün karşı yakasına geçelim” dedi. Böylece kıyıdan açıldılar. 23Teknede giderlerken İsa uykuya daldı. O sırada gölde fırtına koptu. Tekne su almaya başlayınca tehlikeli bir duruma düştüler. 24Gidip İsa'yı uyandırarak, “Efendimiz, Efendimiz, öleceğiz!” dediler. İsa kalkıp rüzgarı ve kabaran dalgaları azarladı. Fırtına dindi ve ortalık sütliman oldu.
25İsa öğrencilerine, “Nerede imanınız?” dedi.
Onlar korku ve şaşkınlık içindeydiler. Birbirlerine, “Bu adam kim ki, rüzgara, suya bile buyruk veriyor, onlar da sözünü dinliyor!” dediler.
Cinli Bir Adamın İyileştirilmesi
(Mat.8:28-34; Mar.5:1-20)
26Celile'nin karşısında bulunan Gerasalılar'ın memleketine vardılar. 27İsa karaya çıkınca kentten bir adam O'nu karşıladı. Cinli ve uzun zamandan beri giysi giymeyen bu adam evde değil, mezarlık mağaralarda yaşıyordu. 28Adam İsa'yı görünce çığlık atıp önünde yere kapandı. Yüksek sesle, “Ey İsa, yüce Tanrı'nın Oğlu, benden ne istiyorsun?” dedi. “Sana yalvarırım, bana işkence etme!” 29Çünkü İsa, kötü ruha adamın içinden çıkmasını buyurmuştu. Kötü ruh adamı sık sık etkisi altına alıyordu. Adam zincir ve kösteklerle bağlanıp başına nöbetçi konulduğu halde bağlarını paralıyor ve cin tarafından ıssız yerlere sürülüyordu.
30İsa ona, “Adın ne?” diye sordu.
O da, “Tümen” diye yanıtladı. Çünkü onun içine bir sürü cin girmişti. 31Cinler, dipsiz derinliklere gitmelerini buyurmasın diye İsa'ya yalvarıp durdular.
32Orada, dağın yamacında otlayan büyük bir domuz sürüsü vardı. Cinler, domuzların içine girmelerine izin vermesi için İsa'ya yalvardılar. O da onlara izin verdi. 33Adamdan çıkan cinler domuzların içine girdiler. Sürü dik yamaçtan aşağı koşuşarak göle atlayıp boğuldu.
34Domuzları güdenler olup biteni görünce kaçtılar, kentte ve köylerde olayın haberini yaydılar. 35Bunun üzerine halk olup biteni görmeye çıktı. İsa'nın yanına geldikleri zaman, cinlerden kurtulan adamı giyinmiş ve aklı başına gelmiş olarak İsa'nın ayakları dibinde oturmuş buldular ve korktular. 36Olayı görenler, cinli adamın nasıl kurtulduğunu halka anlattılar. 37O zaman Gerasa yöresinden gelen bütün kalabalık büyük bir korkuya kapılarak İsa'nın yanlarından ayrılmasını rica ettiler. O da geri dönmek üzere tekneye bindi.
38-39Cinlerden kurtulan adam İsa'nın yanında kalmak için O'na yalvardı. Ama İsa, “Evine dön, Tanrı'nın senin için neler yaptığını anlat” diyerek onu salıverdi. Adam da gitti, İsa'nın kendisi için neler yaptığını bütün kentte duyurdu.
Dirilen Kız, İyileşen Kadın
(Mat.9:18-26; Mar.5:21-43)
40Karşı yakaya dönen İsa'yı halk karşıladı. Çünkü herkes O'nu bekliyordu. 41O sırada, havra yöneticisi olan Yair adında bir adam gelip İsa'nın ayaklarına kapandı, evine gelmesi için yalvardı. 42Çünkü on iki yaşlarındaki biricik kızı ölmek üzereydi.
İsa oraya giderken kalabalık O'nu her yandan sıkıştırıyordu. 43On iki yıldır kanaması olan bir kadın da oradaydı. Varını yoğunu hekimlere harcamıştı; ama hiçbiri onu iyileştirememişti. 44İsa'nın arkasından yetişip giysisinin eteğine dokundu ve o anda kanaması kesildi.
45İsa, “Bana kim dokundu?” dedi.
Herkes inkâr ederken Petrus[a], “Efendimiz, kalabalık seni çepeçevre sarmış sıkıştırıyor” dedi.
46Ama İsa, “Birisi bana dokundu” dedi. “İçimden bir gücün akıp gittiğini hissettim.”
47Yaptığını gizleyemeyeceğini anlayan kadın titreyerek geldi, İsa'nın ayaklarına kapandı. Bütün halkın önünde, O'na neden dokunduğunu ve o anda nasıl iyileştiğini anlattı. 48İsa ona, “Kızım” dedi, “İmanın seni kurtardı. Esenlikle git.”
49İsa daha konuşurken havra yöneticisinin evinden biri geldi. Yöneticiye, “Kızın öldü” dedi, “Artık öğretmeni rahatsız etme.”
50İsa bunu duyunca havra yöneticisine şöyle dedi: “Korkma, yalnız iman et, kızın kurtulacak.”
51İsa adamın evine gelince Petrus, Yuhanna, Yakup ve kızın annesi babası dışında hiç kimsenin kendisiyle birlikte içeri girmesine izin vermedi. 52Herkes kız için ağlıyor, dövünüyordu. İsa, “Ağlamayın” dedi, “Kız ölmedi, uyuyor.”
53Kızın öldüğünü bildikleri için İsa'yla alay ettiler. 54O ise kızın elini tutarak, “Kızım, kalk!” diye seslendi. 55Ruhu yeniden bedenine dönen kız hemen ayağa kalktı. İsa, kıza yemek verilmesini buyurdu. 56Kızın annesiyle babası şaşkınlık içindeydi. İsa, olanları hiç kimseye anlatmamaları için onları uyardı.
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

8:1 İsa... dolaşmaya başladı İsa’nın Kefarnahum’dan yürüttüğü hizmet, havralarda verdiği öğretişlerle sürüyordu.Artık Celile’nin kırsal bölgelerine yönelik ikinci geziye başlamaktaydı (bkz. üçüncü gezi, Luk.9:1-6’ya ait not; ilk gezi, Mat.4:23-25; Mar.1:38-39). Tanrı’nın Egemenliği Bkz. Bilgi Kutusu:Tanrı’nın Egemenliği, s. 1383.
8:2-3 Mecdelli denilen Meryem Bkz. Mat.15:39’a ait not. Önceden günahkâr olarak tanınan Beytanyalı Meryem değildir (Yu.11:1). yardım ediyorlardı İsa ve öğrencilerinin geçimleri, böyle kadınlar gibi onlara minnettarlıklarını gösteren insanlar tarafından sağlanıyordu.
8:4-5 benzetme Bkz. Bilgi Kutusu: İsa Mesih’in Anlattığı Benzetmeler, s. 1511 ; Tablo: s.1510. Buradan itibaren İsa, öğretişlerinde daha çok benzetme kullanmaya başlar (bkz. Giriş; Mat.13:3). tohum ekmeye Bölge halkı önce tohumu eker, ardından tarlayı sürerdi. Tarlaların içinden geçen yolların ve patikaların sıklıkla kullanılması, bu tarlaların yüzeyini tohumun köklenmesine engel olacak kadar sert hale getirirdi.
8:6 kayalık Üstü ince bir toprak tabakasıyla örtülü sert kayalıklardan söz ediliyor. Böyle yerlere düşen su çok geçmeden buharlaştığından, filizlenmekte olan tohum kurur ve ölürdü.
8:9-10 öğrencilerine Sadece Onikiler’i değil, öbür izleyicileri de (Mar.4:10) içeren topluluk. Tanrı’nın Egemenliği’nin sırları Yalnızca Tanrı açıkladığında öğrenilebilen gerçekler (krş. Ef.3:3 ve ilgili not; 1Pe.1:10-12; bkz. Mar.4:11 ; Mar.14:3’e ait not). Gördükleri halde görmesinler İsa’nın bildirisini kabul etmek istemeyenlerin, gerçeğin kendilerinden gizlendiğini göreceklerini ifade eder (krş. Mat.13:14-15; bkz. Mar.4:12). İsa, Yşa.6:9-10’dan alıntı yaparak öğretisini benzetmelerle aktarmasını, Yeşaya’nın insanların Tanrı’yla ilgili gerçek tutumunu açığa çıkaran hizmetine benzetiyor. Bu ifade Yeni Antlaşma’da özellikle Yahudiler’in müjdeye karşı gelişinden söz ederken kullanılır.
8:13 bir süre inanan Böyle inanç yüzeyseldir, Tanrı’nın kurtarışı nı sağlamaz.
8:16 İsa Mesih öğretilerini benzetmeler yaparak aktardı, ancak öğrencilerinden gerçekleri mümkün olduğu kadar net şekilde öğretmelerini istedi (bkz. Luk.11:33’e ait not).
8:16-17 Gerçek, er ya da geç ortaya çıkar (krş. Luk.12:2 ve ilgili not). Öğrenciler, tüm dünyaya yayılacak kurtuluş müjdesini duyurmaya başlayacaklardı.
8:18 Bkz. Luk.19:26’ya ait not. nasıl dinlediğinize dikkat edin Öğrenciler yalnızca kendileri için değil, hizmet edecekleri insanlar için de öğreniyordu (bkz. Mar.4:24; krş. Yak.1:19-22). Anlaşılmayan ve uygulanmayan bilgiler unutulur, uygulananlarsa köklenip gelişir (bkz. Luk.19:26; Flp.3:16 ve ilgili notlar).
8:19 İsa’nın annesiyle kardeşleri Krş. Yu.7:5; Yu.7:4’e ait not. Yusuf ve Meryem’in öbür oğulları, İsa’dan sonra dünyaya gelen kardeşleridir (krş. Mar.6:3); bazıları bunların ya Yusuf’un önceki evliliğinden oğulları veya İsa’nın kuzenleri olduğuna inanır. Burada Yusuf’tan söz edilmemesi, onun ölmüş olduğunu düşündürür.
8:21 Buradan İsa’nın öz ailesini reddettiği gibi bir yorum çıkarılamaz. İsa, imanlılarla arasındaki ruhsal ilişkinin daha öncelikli olduğunu vurgulamaktadır (bkz. Luk.11:27-28).
8:22 Göl Bkz. Luk.5:1 ve ilgili not.
8:23 fırtına Bkz. Mar.4:37’ye ait not.
8:26 Gerasalılar’ın memleketine Bkz. Mar.5:1’e ait not.
8:27 cinli... adam Bkz. Luk.4:33-34’e ait not. Matta ( Luk.1:28) iki cinli adamdan söz eder, ancak Markos (Luk.5:2) ve Luka muhtemelen öbür adamı göz ardı edip sadece konuşmayı yapan adamı anlatır. mezarlık mağaralarda Bkz. Mar.5:3’e ait not.
8:28 yüce Tanrı’nın Oğlu Krş. Luk.1:32 ve ilgili not; Luk.1:33-34.
8:30 Adın ne? İsa adama adını sordu, ancak yanıt veren cinlerdi. Adamın kendi denetimlerinde olduğunu göstermeyi amaçlıyorlardı. Tümen Bkz. Mar.5:9-10’a ait not.
8:31 dipsiz derinliklere Kötü ruhlar ve Şeytan için belirlenen hapis yeri (bkz. Va.9:1’e ait not).
8:32 Burası ağırlıklı olarak Yahudi olmayanların yaşadığı bir bölge olan Dekapolis’ti (bkz. Mar.5:1’e ait not).
8:38-39 Evine dön... anlat Bkz. Mar.5:19’a ait not.
8:41 havra yöneticisi Bkz. Mar.5:22-23’e ait not.
8:43 kanaması Bkz. Mar.5:25 ve ilgili not.
8:45 Bana kim dokundu? İsa, hem kadının yararı için hem de kalabalığa bir belirti olsun diye mucizenin herkes tarafından öğrenilmesini istedi. Petrus Birçok Grekçe elyazmasında, “Petrus ve yanındakiler” diye geçer.
8:48 Kızım Bkz. Mar.1:32-34’e ait not. Esenlikle git Krş. Luk.7:50 ve ilgili not.
8:50 kurtulacak Bkz. Mar.1:32-34’e ait not.
8:52 ağlıyor, dövünüyordu Bkz. Mar.5:38’e ait not. uyuyor Bkz. Mar.5:39’a ait not.
8:56 anlatmamaları için onları uyardı Bkz. Mat.8:4 ve Mar.5:43’e ait notlar.

Videolar

Luka Girişi

Kitabın Amacı: Luka, daha kitabın başında amacının, İsa'nın yaşamını doğru ve ayrıntılı bir biçimde anlatmak olduğunu açıkça ortaya koyuyor (1:1-4). Luka, Elçilerin İşleri Kitabı'nda da Müjde'nin o çağda bilinen dünyanın merkezi durumundaki Roma'ya kadar nasıl yayıldığını anlatır. O devirde yazarların, yapıtlarını ileri gelen kişilere adamaları bir gelenek haline gelmişti. Nitekim Luka da her iki kitabı, adı Teofilos -«Tanrı'yı seven» anlamında- olan bir kişiye hitaben kaleme almıştır. Kuşkusuz Luka bu adamın kişiliğinde geniş bir kitleye seslenmeyi amaçlamıştır.

Kitabın İçeriği: Kitap, «Rab'bin yolunu hazırlamaya» gelen Vaftizci Yahya'nın1 ve İsa'nın doğumuna ilişkin bilgileri vererek başlıyor. Bundan sonra İsa'nın Müjde'yi duyurduğu, öğretisini yayıp mucizeler yaptığı döneme geçiyor. Daha sonra İsa'nın, giderek artan baskılara rağmen Yeruşalim'e, bile bile ölüme gidişi anlatılıyor. Bunu, İsa'nın dirilişi ve göğe alınışını anlatan bölümler izliyor.

Luka, peygamberlik sözlerini yerine getiren Tanrı'nın, bir kurtarıcı göndermekle insanlık tarihini nasıl yönlendirdiğini vurgular2. Tanrı'nın bu etkinliği, meleklerin gönderilmesi olayında3; Tanrı'nın gökten seslenişinde4; ve özellikle birçok inanlının Kutsal Ruh'la dolması olayında5 açıkça görülüyor. Tanrı'nın gücü, İsa'nın yaptığı mucizelerde de gözle görülür bir şekilde etkindi6. On altı ayrı olayda, belirli hastalıklara yakalanmış kişilerin mucizevi şekilde iyileştirildiğinden söz ediliyor. Bunun yanısıra, İsa'nın bir arada bulunan çok sayıda hastayı iyileştirdiği, kitabın beş ayrı yerinde belirtiliyor.

Luka'nın yaklaşık yüzde kırkı İsa'nın öğretisinden oluşuyor. İsa öğretisinde birçok benzetme kullandı; Luka'da 26 benzetme var. Bunların 16'sı İncil'in öbür kısımlarında yer almaz. İsa'nın bütün öğretisini kısaca özetlemek oldukça güçtür. Şu kadarını söyleyelim ki, İsa Tanrı'nın Egemenliği'ni duyuruyor7. Sözü edilen egemenlik, değer yargıları yönünden tümüyle farklı, insanın yüreğinde etkin olan tanrısal egemenliktir8. İsa'nın kendisi, egemenliği günden güne büyüyen, ikinci gelişinde de bu egemenliği tümüyle gerçekleşecek olan Kral olarak çıkar karşımıza9.

Kitapta bireye iletilmek istenen bildiri, günahların bağışlanmasıyla gerçekleşen kurtuluş müjdesidir10. Dünya malına kökten değişik bir yaklaşım içinde olan İsa11, bu müjdeyle özellikle yoksullara, hastalara ve ezilmişlere sesleniyor12. Bildirisinin o çağda hor görülen kadınlara ve Yahudi olmayan uluslara da yönelik olduğunu vurguluyor13. Nitekim, «Kaybolmuş olanı arayıp kurtarmaya geldim» diyordu14. Ama kişinin kurtulmaya istekli olması gerekir. Bu nedenle önce Yahya, sonra İsa, daha sonra da İsa'nın öğrencileri insanları tövbeye çağırdılar15. İsa'yı izleyecek olanlar bütün varlıklarıyla adanmış birer öğrenci olmaya16 ve sürekli bir dua yaşamı sürmeye çağrılmışlardır17.

Ana Hatlar:

1:1-4 Giriş
1:5-2:52 Vaftizci Yahya ile İsa'nın doğum ve çocuklukları
3:1-20 Vaftizci Yahya'nın görevi
3:21-4:13 İsa'nın vaftiz olması ve denenmesi
4:14-9:50 İsa'nın Celile ve çevresindeki etkinlikleri
9:51-19:27 İsa Yeruşalim yolunda
19:28-22:46 İsa'nın Yeruşalim'deki son günleri
22:47-23:56 İsa'nın tutuklanması, yargılanması ve çarmıha gerilmesi
24:1-52 İsa'nın dirilmesi ve göğe yükselmesi

Kaynak Ayetler: Bkz. s. 24

  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş