Levililer 1-7

1
Yakmalık Sunu
1RAB Musa'yı çağırıp Buluşma Çadırı'ndan[a] ona şöyle seslendi: 2“İsrail halkıyla konuş, onlara de ki, ‘İçinizden biri RAB'be sunu olarak bir hayvan sunacağı zaman, sığır ya da davar sunmalı.
3“ ‘Eğer yakmalık sunu sığırsa, kusursuz ve erkek olmalı. RAB'bin sunuyu[b] kabul etmesi için onu Buluşma Çadırı'nın giriş bölümünde sunmalı. 4Elini yakmalık sununun başına koymalı. Sunu kişinin günahlarının bağışlanması için kabul edilecektir. 5Boğayı RAB'bin önünde kesmeli. Harun soyundan gelen kâhinler[c] boğanın kanını getirip Buluşma Çadırı'nın giriş bölümündeki sunağın her yanına dökecekler. 6Sonra kişi yakmalık sunuyu yüzüp parçalara ayırmalı. 7Kâhin Harun'un oğulları sunakta ateş yakıp üzerine odun dizecekler. 8Hayvanın başını, iç yağını, parçalarını sunakta yanan odunların üzerine yerleştirecekler. 9Kişi hayvanın işkembesini, bağırsaklarını ve ayaklarını yıkayacak. Kâhin de hepsini yakmalık sunu, yakılan sunu ve RAB'bi hoşnut eden koku olarak sunağın üzerinde yakacaktır.
10“ ‘Eğer kişi yakmalık sunu olarak davar, yani koyun ya da keçi sunmak istiyorsa, sunusu kusursuz ve erkek olmalı. 11Onu sunağın kuzeyinde, RAB'bin önünde kesmeli. Harun soyundan gelen kâhinler kanı sunağın her yanına dökecekler. 12Kişi başını, iç yağını kesip hayvanı parçalara ayırmalı. Kâhin bunları sunakta yanan odunların üzerine yerleştirecek. 13Kişi hayvanın işkembesini, bağırsaklarını, ayaklarını yıkamalı. Kâhin bunları sunak üzerinde yakarak sunmalı. Bu yakmalık sunu, yakılan sunu ve RAB'bi hoşnut eden kokudur.
14“ ‘Eğer kişi yakmalık sunu olarak RAB'be kuş sunmak istiyorsa, kumru ya da güvercin sunmalı. 15Kâhin sunuyu sunağa getirecek, başını ayırıp sunağın üzerinde yakacak. Kuşun kanı sunağın yan tarafından akıtılacak. 16Kâhin kuşun kursağını pisliğiyle birlikte çıkarıp sunağın doğusundaki küllüğe atacak. 17Kanatlarını tutarak kuşu ikiye bölecek, ama tümüyle ayırmayacak. Sonra kuşu sunakta yanan odunların üstünde yakmalı. Bu yakmalık sunu, yakılan sunu ve RAB'bi hoşnut eden kokudur.’ ”
2
Tahıl Sunusu
1“ ‘Biri RAB'be tahıl sunusu getirdiği zaman, sunusu ince undan olmalı. Üzerine zeytinyağı dökerek ve günnük koyarak 2sunuyu Harun soyundan gelen kâhinlere götürmeli. Kâhin avuç dolusu ince un, zeytinyağı ve bütün günnüğü alıp sunağın üzerinde anma payı olarak yakacak. Bu yakılan sunu ve RAB'bi hoşnut eden kokudur. 3Tahıl sunusundan artakalan Harun'la oğullarına bırakılmalı. RAB için yakılan bir sunu olduğundan çok kutsaldır.
4“ ‘Eğer fırında pişirilmiş tahıl sunusu sunuyorsan, zeytinyağıyla yoğrulmuş ince undan yapılmış mayasız pideler ya da üzerine yağ sürülmüş mayasız yufkalar olmalı. 5Eğer sunu sacda pişirilmiş tahıl sunusu ise, zeytinyağıyla yoğrulmuş mayasız ince undan yapılmalı. 6Onu sunarken parçalara ayırıp üzerine zeytinyağı dökeceksin. Bu tahıl sunusudur. 7Eğer sunu tavada pişirilmiş tahıl sunusu ise, ince un ve zeytinyağıyla yoğrulmuş olmalı. 8Böyle yapılmış tahıl sunusunu RAB'be sunmak için getirip kâhine vereceksin. Kâhin de onu sunağa götürecek. 9Anma payı olarak tahıl sunusundan bir parça alıp yakılan sunu ve RAB'bi hoşnut eden koku olarak sunak üzerinde yakacak. 10Tahıl sunusundan artakalan Harun'la oğullarına bırakılmalı. RAB için yakılan bir sunu olduğundan çok kutsaldır.
11“ ‘RAB'be sunacağınız tahıl sunularının hiçbirine maya katılmamalı. Çünkü RAB için yakılan sunu içinde hiçbir zaman maya ya da bal yakılmamalı. 12Bunları ilk ürünlerinizin sunusu olarak RAB'be sunabilirsiniz. Ancak RAB'bi hoşnut eden koku olarak sunak üzerinde sunulmamaları gerekir. 13Bütün tahıl sunularını tuzlayacaksınız. Tanrı'nın sizinle yaptığı antlaşmayı simgeleyen tuzu tahıl sunularından hiç eksik etmeyeceksiniz. Bütün sunulara tuz katacaksınız.
14“ ‘Eğer RAB'be ilk ürünlerin tahıl sunusunu getiriyorsan, kavrulup dövülmüş, taze devşirilmiş buğday başakları sunacaksın. 15Üzerine zeytinyağı ve günnük koyacaksın. Tahıl sunusudur bu. 16Kâhin biraz dövülmüş buğday ve zeytinyağı alıp günnüğün tümüyle birlikte anma payı olarak yakacak. RAB için yakılan sunudur bu.’ ”
3
Esenlik Sunusu
1“ ‘Eğer biri esenlik kurbanı olarak sığır sunmak istiyorsa, RAB'be erkek ya da dişi, kusursuz bir hayvan sunmalı. 2Elini sununun başına koyup onu Buluşma Çadırı'nın giriş bölümünde kesmeli. Harun soyundan gelen kâhinler kanı sunağın her yanına dökecekler. 3Kişi esenlik sunusunun bazı parçalarını RAB için yakılan sunu olarak sunmalı. Sununun bağırsak ve işkembe yağlarını, 4böbreklerini, böbrek üstü yağlarını, karaciğerden böbreklere uzanan perdeyi ayıracak. 5Harun'un oğulları sunakta yanan odunların üzerinde duran yakmalık sununun üzerinde bunları yakacak. Yakılan sunu, RAB'bi hoşnut eden kokudur.
6“ ‘Eğer kişi esenlik kurbanı olarak RAB'be davar sunmak istiyorsa, erkek ya da dişi, sunusu kusursuz olmalı. 7Eğer kuzu sunmak istiyorsa, RAB'bin önünde sunmalı. 8Elini sununun başına koyup onu Buluşma Çadırı'nın önünde kesmeli. Harun'un oğulları kanı sunağın her yanına dökecekler. 9Kişi esenlik kurbanının bazı parçalarını RAB için yakılan sunu olarak sunmalı. Yağını almalı, kuyruk sokumunun dibinden bütün kuyruk yağını kesmeli, bağırsak ve işkembe yağlarını, 10böbreklerini, böbrek üstü yağlarını, karaciğerden böbreklere uzanan perdeyi ayırmalı. 11Kâhin bunları sunağın üzerinde yakacak. RAB için yakılan yiyecek sunusudur bu.
12“ ‘Eğer sunusu keçi ise, onu RAB'bin önünde sunmalı. 13Elini sununun başına koyup onu Buluşma Çadırı'nın önünde kesmeli. Harun'un oğulları kanı sunağın her yanına dökecekler. 14-15RAB için yakılan sunu olarak sunudan şunları ayırıp sunmalı: Bağırsak ve işkembe yağlarını, böbrekleri, böbrek üstü yağlarını, karaciğerden böbreklere uzanan perdeyi. 16Kâhin bütün bunları sunağın üzerinde yakacak. Yakılan yiyecek sunusudur bu. Kokusu RAB'bi hoşnut eder. Yağın tümü RAB'be aittir. 17Hayvan yağı ve kan yemeyeceksiniz. Yaşadığınız her yerde kuşaklar boyunca bu kural hep geçerli olacak.’ ”
4
Günah Sunusu
1RAB Musa'ya şöyle dedi: 2“İsrail halkına söyle: ‘Biri buyruklarımdan birinde yasakladığım bir şeyi yapar, bilmeden günah işlerse; 3meshedilmiş kâhin günah işleyerek halkını da suçlu kılarsa, işlediği günahtan ötürü RAB'be günah sunusu olarak kusursuz bir boğa sunmalı. 4Boğayı Buluşma Çadırı'nın giriş bölümüne, RAB'bin önüne getirip elini onun başına koymalı ve RAB'bin huzurunda onu kesmeli. 5Meshedilmiş kâhin boğa kanının birazını Buluşma Çadırı'na götürecek. 6Parmağını kana batırıp En Kutsal Yer'in perdesi önünde, RAB'bin huzurunda yedi kez serpecek. 7 Sonra çadırda, RAB'bin huzurunda, buhur sunağının boynuzlarına sürecek. Boğanın artakalan kanını çadırın giriş bölümündeki yakmalık sunu sunağının dibine dökecek. 8Günah sunusu olarak adanan boğanın bütün yağını alacak. Bağırsak ve işkembe yağlarını, 9böbrekleri, böbrek üstü yağlarını, karaciğerden böbreklere uzanan perdeyi, 10esenlik kurbanı olarak sunulan sığırda olduğu gibi ayıracak. Bunları yakmalık sunu sunağı üzerinde yakacak. 11-12Boğanın artakalan parçalarını; derisini, etinin tümünü, başını, ayaklarını, işkembesini, bağırsaklarını, gübresini ordugahın dışında küllerin döküldüğü temiz bir yere götürecek; küllerin üzerinde odun ateşiyle yakacak.
13“ ‘Eğer bütün İsrail topluluğu bilmeden günah işler, RAB'bin buyruklarından birinde yasaklanmış olanı yaparsa durum gözden kaçsa bile suçlu sayılır. 14İşlediği günah açığa çıkınca, topluluk günah sunusu olarak bir boğa sunmalı, onu Buluşma Çadırı'nın önüne getirmeli. 15RAB'bin huzurunda topluluğun ileri gelenleri ellerini boğanın başına koyacak ve boğa RAB'bin huzurunda kesilecek. 16Meshedilmiş kâhin boğanın kanını Buluşma Çadırı'na götürecek. 17Parmağını kana batırıp RAB'bin huzurunda, perdenin önünde yedi kez serpecek. 18Sonra çadırda RAB'bin huzurunda bulunan sunağın boynuzlarına sürecek. Boğanın artakalan kanını çadırın giriş bölümündeki yakmalık sunu sunağının dibine dökecek. 19Boğanın bütün yağını alıp sunağın üzerinde yakacak. 20Günah sunusu olarak sunulan boğaya yaptığının aynısını yapacak. Böylece kâhin halkın günahlarını bağışlatacak ve halk bağışlanacak. 21İlk boğayı yaktığı gibi bunu da ordugahın dışına çıkarıp yakacak. Topluluğun günah sunusudur bu.
22“ ‘Önderlerden biri günah işler, bilmeden Tanrısı RAB'bin buyruklarından birinde yasak olanı yaparsa, suçlu sayılır. 23İşlediği günah kendisine açıklanırsa, sunu olarak kusursuz bir teke getirmeli. 24Elini tekenin başına koymalı ve yakmalık sunuların kesildiği yerde RAB'bin huzurunda onu kesmeli. Bu bir günah sunusudur. 25Kâhin günah sunusunun kanına parmağını batırıp yakmalık sunu sunağının boynuzlarına sürecek. Artakalan kanı yakmalık sunu sunağının dibine dökecek. 26Tekenin bütün yağını esenlik kurbanının yağı gibi sunak üzerinde yakacak. Kâhin kişinin günahını bağışlatacak ve kişi bağışlanacak.
27“ ‘Eğer halktan biri RAB'bin buyruklarından birinde yasak olanı yapar, bilmeden günah işlerse, suçlu sayılır. 28İşlediği günah kendisine açıklanırsa, günahından ötürü sunu olarak kusursuz bir dişi keçi getirmeli. 29Elini günah sunusunun başına koymalı ve yakmalık sunuların kesildiği yerde onu kesmeli. 30Kâhin sununun kanına parmağını batırıp yakmalık sunu sunağının boynuzlarına sürecek. Artakalan kanı sunağın dibine dökecek. 31Kişi keçinin bütün yağını, esenlik kurbanında olduğu gibi ayıracak. Kâhin RAB'bi hoşnut eden koku olarak onu sunakta yakacak, kişinin günahını bağışlatacak ve kişi bağışlanacak.
32“ ‘Eğer biri günah sunusu olarak bir kuzu getirirse, kuzu dişi ve kusursuz olmalı. 33Elini günah sunusunun başına koyacak ve yakmalık sunuların kesildiği yerde onu günah sunusu olarak kesecek. 34Kâhin sununun kanına parmağını batırıp yakmalık sunu sunağının boynuzlarına sürecek. Artakalan kanı sunağın dibine dökecek. 35Esenlik kurbanı kuzusunda olduğu gibi kişi sununun bütün yağını ayırmalı. Kâhin RAB için yakılan sunuların üzerinde hepsini sunakta yakacak. Kâhin kişinin günahını bağışlatacak ve kişi bağışlanacak.
5
1“ ‘Lanetleneceğini bile bile gördüğüne ya da bildiğine tanıklık etmeyen kişi günah işlemiş olur ve suçunun cezasını çekecektir.
2“ ‘Biri bilmeden kirli sayılan herhangi bir şeye, yabanıl, evcil ya da küçük bir hayvan leşine dokunursa, kirlenmiş olur ve suçlu sayılır.
3“ ‘Biri bilmeden kirli sayılan bir insana ya da insandan kaynaklanan kendisini kirletecek herhangi bir şeye dokunursa, ne yaptığını anladığı an suçlu sayılacaktır.
4“ ‘Biri hangi konuda olursa olsun, kötülük ya da iyilik yapmak için, düşünmeden ve ne yaptığını bilmeden ant içerse, bunu anladığı an suçlu sayılacaktır.
5“ ‘Kişi bu suçlardan birini işlediği zaman, günahını itiraf etmeli. 6Günahının bedeli olarak RAB'be bir suç sunusu getirmeli. Bu sunu küçükbaş hayvanlardan olmalı. Dişi bir kuzu ya da keçi olabilir. Kâhin kişinin günahını bağışlatacaktır.
7“ ‘Eğer kuzu alacak gücü yoksa, suçuna karşılık biri günah sunusu, öbürü yakmalık sunu olmak üzere RAB'be iki kumru ya da iki güvercin sunmalı. 8Bunları kâhine getirmeli. Kâhin önce günah sunusunu sunacak. Kuşun boynunu kırmalı, ama başını koparmamalı. 9Sununun kanından birazını sunağın yan yüzüne serpmeli. Artakalan kan sunağın dibine akıtılmalı. Bu günah sunusudur. 10Kâhin bundan sonra ikinci kuşu yakmalık sunu olarak kurallara göre sunacak. Kâhin kişinin günahını bağışlatacak ve kişi bağışlanacak.
11“ ‘Eğer iki kumru ya da iki güvercin alacak gücü yoksa, günahına karşılık günah sunusu olarak onda bir efa[ç] ince un getirmeli. Üzerine zeytinyağı dökmemeli, günnük de koymamalı; çünkü bu günah sunusudur. 12Onu kâhine vermeli. Kâhin anma payı olarak bir avuç dolusu alıp sunakta, RAB için yakılan sunuların üzerinde yakacak. Bu günah sunusudur. 13Kâhin kişinin günahını bağışlatacak ve kişi bağışlanacak. Tahıl sunusunda olduğu gibi, artakalan un kâhinin olacaktır.’ ”
Suç Sunusu
14RAB Musa'ya şöyle dedi: 15“Eğer biri RAB'be adanmış nesnelere el uzatır, bilmeden günah işlerse, suç sunusu olarak RAB'be küçükbaş hayvanlardan kusursuz bir koç getirmeli. Değeri gümüş şekelle, kutsal yerin şekeliyle[d] ölçülmeli. 16Adanmış nesneler konusunda işlediği günahın karşılığını ödemeli ve beşte birini üzerine ekleyip kâhine vermeli. Kâhin suç sunusu olan koçla kişinin günahını bağışlatacak ve kişi bağışlanacak.
17“Eğer biri günah işler, RAB'bin buyruklarından birinde yasak olanı yaparsa, bilmeden yapsa bile, suç işlemiş olur; suçunun cezasını çekecektir. 18Kâhine suç sunusu olarak küçükbaş hayvanlardan belli değeri olan kusursuz bir koç getirmeli. Kâhin kişinin bilmeden işlediği günahı bağışlatacak ve kişi bağışlanacak. 19Bu suç sunusudur. Kişi gerçekten RAB'be karşı suç işlemiştir.”
6
1 RAB Musa'ya şöyle dedi: 2“Eğer biri günah işler, RAB'be ihanet eder, kendisine emanet edilen, rehin bırakılan ya da çalıntı bir mal konusunda komşusunu aldatır ya da ona haksızlık ederse, 3kayıp bir eşya bulup yalan söylerse, yalan yere ant içerse, yani insanların işleyebileceği bu suçlardan birini işlerse, 4günah işlemiş olur ve suçlu sayılır. Çaldığı ya da haksızlıkla ele geçirdiği şeyi, kendisine emanet edilen ya da bulduğu kayıp eşyayı, 5ya da hakkında yalan yere ant içtiği şeyi, üzerine beşte birini de ekleyerek, suç sunusunu getirdiği gün sahibine geri vermeli. 6RAB'be suç sunusu olarak kâhine belli değeri olan kusursuz bir koç getirmeli. 7Kâhin RAB'bin huzurunda onun günahını bağışlatacak; işlediği suç ne olursa olsun kişi bağışlanacak.”
Kâhinlerin Sunu Sunma Kuralları
a) Yakmalık Sunu
8RAB Musa'ya şöyle dedi: 9“Harun'la oğullarına buyruk ver: ‘Yakmalık sunu yasası şudur: Yakmalık sunu bütün gece, sabaha kadar sunaktaki ateşin üzerinde kalacak. Sunağın üzerindeki ateş sönmeyecek. 10Kâhin keten giysisini, donunu giyecek. Sunağın üzerindeki yakmalık sunudan kalan külü toplayıp sunağın yanına koyacak. 11Giysilerini değiştirdikten sonra külü ordugahın dışında temiz bir yere götürecek. 12Sunağın üzerindeki ateş sürekli yanacak, hiç sönmeyecek. Kâhin her sabah ateşe odun atacak, yakmalık sununun parçalarını odunların üzerine dizecek, onun üzerinde de esenlik sunularının yağını yakacak. 13Sunağın üzerindeki ateş sürekli yanacak, hiç sönmeyecek.’ ”
b) Tahıl Sunusu
14“ ‘Tahıl sunusu yasası şudur: Harun'un oğulları onu sunağın önünde RAB'be sunacaklar. 15Kâhin üzerindeki günnükle birlikte tahıl sunusunun ince unundan ve zeytinyağından bir avuç alıp anma payı ve RAB'bi hoşnut eden koku olarak sunakta yakacak. 16Artakalanı Harun'la oğulları yiyecekler. Onu kutsal bir yerde, Buluşma Çadırı'nın avlusunda mayasız ekmek olarak yemeliler. 17Mayayla pişirilmemeli. Bunu yakılan sunulardan, kâhinlerin payı olarak verdim. Suç sunusu, günah sunusu gibi bu da çok kutsaldır. 18Harun soyundan gelen her erkek ondan yiyebilir. RAB için yakılan sunularda onların kuşaklar boyunca sonsuza dek payları olacak. Sunulara her dokunan kutsal sayılacak.’ ”
19RAB Musa'ya şöyle dedi: 20“Harun kâhin olarak meshedildiği gün, Harun'la oğulları tahıl sunusu olarak RAB'be yarısı sabah, yarısı akşam olmak üzere, onda bir efa[e] ince un sunacaklar. Bu sürekli bir sunu olacak. 21Zeytinyağıyla iyice yoğrulup sacda pişirilecek. Tahıl sunusunu getirip RAB'bi hoşnut eden koku olarak pişmiş parçalar halinde sunacaklar. 22Bunu Harun soyundan gelen meshedilmiş kâhin RAB'be sunacak. Sürekli bir kural olacak bu. Sununun tümü yakılacak. 23Kâhinin sunduğu her tahıl sunusu tümüyle yakılmalı, hiç yenmemeli.”
c) Günah Sunusu
24RAB Musa'ya şöyle dedi: 25“Harun'la oğullarına de ki, ‘Günah sunusu yasası şudur: Günah sunusu yakmalık sununun kesildiği yerde, RAB'bin huzurunda kesilecek. Çok kutsaldır. 26Hayvanı sunan kâhin onu kutsal bir yerde, Buluşma Çadırı'nın giriş bölümünde yiyecek. 27Sununun etine her dokunan kutsal sayılacak. Kanı birinin giysisine sıçrarsa, giysi kutsal bir yerde yıkanmalı. 28İçinde etin haşlandığı çömlek kırılmalı. Ancak tunç bir kapta haşlanmışsa, kap iyice ovulup suyla durulanmalı. 29Kâhinler soyundan gelen her erkek bu sunuyu yiyebilir. Çok kutsaldır. 30Ama kutsal yerde günah bağışlatmak için kanı Buluşma Çadırı'na getirilen günah sunusunun eti yenmeyecek, yakılacaktır.’ ”
7
ç) Suç Sunusu
1“ ‘Çok kutsal olan suç sunusunun yasası şudur: 2Suç sunusu yakmalık sununun kesildiği yerde kesilecek ve kanı sunağın her yanına dökülecek. 3-4Hayvanın bütün yağı alınacak, kuyruk yağı, bağırsak ve işkembe yağları, böbrekleri, böbrek üstü yağları, karaciğerden böbreklere uzanan perde ayrılacak. 5Kâhin bunların hepsini sunak üzerinde, RAB için yakılan sunu olarak yakacak. Bu suç sunusudur. 6Kâhinler soyundan gelen her erkek bu sunuyu yiyebilir. Sunu kutsal bir yerde yenecek, çünkü çok kutsaldır.
7“ ‘Suç ve günah sunuları için aynı yasa geçerlidir. Et, sunuyu sunarak günahı bağışlatan kâhinindir. 8Yakmalık sununun derisi de sunuyu sunan kâhinindir. 9Fırında, tavada ya da sacda pişirilen her tahıl sunusu onu sunan kâhinin olacak. 10Zeytinyağıyla yoğrulmuş ya da kuru tahıl sunuları da Harunoğulları'na aittir. Aralarında eşit olarak bölüşülecektir.’ ”
Esenlik Sunusu
11“ ‘RAB'be sunulacak esenlik kurbanının yasası şudur: 12Eğer adam sunusunu RAB'be şükretmek için sunuyorsa, sunusunun yanısıra zeytinyağıyla yoğrulmuş mayasız pideler, üzerine zeytinyağı sürülmüş mayasız yufkalar ve iyice karıştırılmış ince undan yağla yoğrulmuş mayasız pideler de sunacak. 13RAB'be şükretmek için, esenlik sunusunu mayalı ekmek pideleriyle birlikte sunacak. 14Her sunudan birini RAB'be bağış sunusu olarak sunacak ve o sunu esenlik sunusunun kanını sunağa döken kâhinin olacak. 15RAB'be şükretmek için sunulan esenlik kurbanının eti, sununun sunulduğu gün yenecek, sabaha bırakılmayacak.
16“ ‘Biri gönülden verilen bir sunu ya da dilediği adağı sunmak istiyorsa, kurbanın eti sununun sunulduğu gün yenecek, artakalırsa ertesi güne bırakılabilecek. 17Ancak üçüncü güne bırakılan kurban eti yakılacak. 18Esenlik kurbanının eti üçüncü gün yenirse sunu kabul edilmeyecek, geçerli sayılmayacak. Çünkü et kirlenmiş sayılır ve her yiyen suçunun cezasını çekecektir.
19“ ‘Kirli sayılan herhangi bir şeye dokunan et yenmemeli, yakılmalıdır. Öteki etlere gelince, temiz sayılan bir insan o etlerden yiyebilir. 20Ama biri kirli sayıldığı sürece RAB'be sunulan esenlik kurbanının etini yerse, halkın arasından atılacak. 21Ayrıca kirli sayılan herhangi bir şeye, insandan kaynaklanan bir kirliliğe, kirli bir hayvana ya da kirli ve iğrenç bir şeye dokunup da RAB'be sunulan esenlik kurbanının etinden yiyen biri halkın arasından atılacak.’ ”
Yağ ve Kan Yenmemeli
22RAB Musa'ya şöyle dedi: 23“İsrail halkına de ki, ‘İster sığır, ister koyun ya da keçi yağı olsun, hayvan yağı yemeyeceksiniz. 24Kendiliğinden ölen ya da yabanıl hayvanların parçaladığı bir hayvanın yağı başka şeyler için kullanılabilir, ama hiçbir zaman yenmemeli. 25Kim yakılan ve RAB'be sunulan hayvanlardan birinin yağını yerse, halkımın arasından atılacak. 26 Nerede yaşarsanız yaşayın, hiçbir kuşun ya da hayvanın kanını yemeyeceksiniz. 27Kan yiyen herkes halkımın arasından atılacak.’ ”
Kâhinlerin Payı
28RAB Musa'ya şöyle dedi: 29“İsrail halkına de ki, ‘RAB'be esenlik kurbanı sunmak isteyen biri, esenlik kurbanının bir parçasını RAB'be sunmalı. 30RAB için yakılan sunusunu kendi eliyle getirmeli. Hayvanın yağını döşüyle birlikte getirecek ve döş RAB'bin huzurunda sallamalık bir sunu olarak sallanacak. 31Kâhin yağı sunağın üzerinde yakacak, ama döş Harun'la oğullarının olacak. 32Esenlik kurbanlarınızın sağ budunu bağış olarak kâhine vereceksiniz. 33Harunoğulları arasında esenlik sunusunun kanını ve yağını kim sunuyorsa, sağ but onun payı olacak. 34İsrail halkının sunduğu esenlik kurbanlarından sallamalık döşü ve bağış olarak sunulan budu aldım. İsrail halkının payı olarak bunları sonsuza dek Kâhin Harun'la oğullarına verdim.’ ”
35Harun'la oğulları kâhin atandıkları gün RAB için yakılan sunulardan paylarına bu düştü. 36RAB onları meshettiği gün İsrail halkına buyruk vermişti. Adağın bu parçaları gelecek kuşaklar boyunca onların payı olacaktı.
37Yakmalık, tahıl, suç, günah, atanma sunularının ve esenlik kurbanlarının yasası budur. 38RAB, bu buyruğu çölde, Sina Dağı'nda İsrail halkından kendisine sunu sunmalarını istediği gün Musa'ya vermişti.
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

1:1-7:38 Bu bölümlerde başlıca beş sunuyla (yakmalık sunu, tahıl, esenlik, günah ve suç sunularıyla) ilgili düzenlemeler bulunur. İsrailliler’in sunuları, tapınak, kâhinliğe dayalı olan tapınma düzeni, RAB’le aralarındaki (RAB’bin kendileriyle yaptığı antlaşmalara dayanan) ilişkiyi koruyup sürdürmek amacını taşıyordu. Sunular, bireylerin veya toplu halde halkın günahlardan arınmasını, RAB’be adanmayı ve kutsanmayı sağlıyordu; kutlama, şükran ve tapınma amacıyla da sunulurdu. RAB’bin sunularla ilgili buyurduğu bu düzen, Mesih’in kurban olarak öleceğine de işaret ediyordu. Bireylerin günahları İsrail halkını bir toplum olarak etkilediği için sunulan sunuların işlevlerinden biri toplumsal arınma sağlamaktı. Günah işleyen bir İsrailli’nin topluma bir daha katılabilmesi ve Tanrı’nın kutsamasını elde edebilmesi için arındırma sağlayan sunular sunması gerekirdi. Sunuların işlevlerinden biri tapınmaydı. Tanrı’ya yaklaşmak isteyen imanlı Tanrı’nın buyurduğu şekilde yaklaşmalıdır. İsrail halkının ordugâhının yapısı, Buluşma Çadırı’nın mimarisi imanlının Tanrı’ya yaklaşmasının ancak ve ancak kâhinlerin sunduğu sunularla sağlandığını gösteriyordu. Ancak imanla sunulan sunular etkindi. İsrail halkı, RAB’bin sağladığı günah ve suç sunularıyla günah yüzünden bozulan ilişkisinin onarılacağına, ayrıca yakmalık, tahıl ve esenlik sunularıyla Tanrı’ya tapınabileceğine güvenmeliydi. Bu yolla saygısını da göstermiş olurdu. EskiAntlaşma’daki sunu, kurban ve kâhin sistemi öteki uluslarınkinden nispeten daha basit olsa da çok ayrıntılı bir şekilde hem halka hem de kâhinlere açıklanması, kâhinlerin görevini suiistimal etmesini engelleyecekti. İsrail halkının kurban kanıyla ilgili uygulamaları ve anlayışı öteki uluslardan farklıydı. Bazı yorumcular kanın Buluşma Çadırı’nın ne kadar içine götürüldüğünün, günahın ne kadar ciddi olduğunu gösterdiğini savunur. Örneğin, kâhinin kendisinin veya topyekun halkın işlediği günahlar söz konusu olduğunda kurban kanı Kutsal Yer’in önündeki sunağa kadar götürülürdü ; çünkü halkı temsil eden kâhinin günlük hizmetini yerine getirdiği yer Kutsal Yer’di ve söz konusu durumda Kutsal Yer’e kadar olan bölgenin arındırılması gerekirdi. Önderin veya halktan birinin günah işlemesi durumunda kan sadece ilk sunağın üzerine serpilirdi.
1:1 Levililer Kitabı’nda yazılanlar, Musa’ya Tanrı tarafından Sina Dağı’nda vahyedilmiştir (krş. Lev.27:34). Elliden fazla ayette RAB’bin Musa’yla doğrudan konuştuğu ifade edilir (bkz. Giriş). Buluşma Çadırı’ndan Bkz. Çık.27:21’e ait not; Çık.33:7-10.
1:3 yakmalık sunu Tahıl ve esenlik sunularıyla birlikte İsrailliler’in sunu düzeninin temelini oluşturmaktadır (bkz. kâhinlik düzeni, Lev.6:8-13). Sabah ve akşam olmak üzere günde iki kez tüm İsrailliler için yakmalık sunu sunulurdu (Çık.29:39-42). Şabat günleri, bunlara ek olarak iki yakmalık sunu daha (Say.28:9-10) ve bayram günleri fazladan yakmalık sunular sunulurdu (Say.28-29. bölümler). Ayrıca herhangi bir kimse RAB’be adanma ifadesi olarak yakmalık sunu sunabilirdi. kusursuz Krş. Mal.1:8. Kusuru olmayan bir kurban, günahlı bir insan yaşamının yerine kusursuz bir yaşamın geçtiğini simgeler. Günah için verilen asıl ve son kusursuz kurban, çarmıha gerilmiş Mesih’tir (İbr.9:13-14; 1Pe.1:19). erkek Gücü ve verimliliği simgeleyen erkek hayvan, damızlık olarak kullanıldığı ve yenilebildiği için daha değerliydi. RAB’be adanmışlığın göstergesi olan yakmalık sunu, anlam olarak en kapsamlı sunuydu. Yakmalık sunular ayrıca, belirli bir ihtiyaç için dilekte bulunmak, yakarmak üzere Tanrı’ya yaklaşmak amacını taşıyordu. sunuyu İbranice’den birebir çevirisi: “onu”. ‘Kişiyi’ anlamına da gelebilir. RAB’bin sunuyu kabul etmesi Bkz. Rom.12:1; Flp.4:18. Buluşma Çadırı’nın giriş bölümünde Yakmalık sunular için kullanılan sunak bu bölümdeydi (bkz. Çık.40:29).
1:4 Bkz. Lev.1:3 ve Çık.29:10’a ait notlar. Sunuyu sunan kişinin ellerini hayvanın başına koyması, kendini kurbanla özdeşleştirdiğini ifade eder (Çık.16:21); hayvan, günahlı insan yerine kurban edilir. günahlarının bağışlanması Bkz. Lev.16:20-22; Lev.17:11 ve Çık.25:17’ye ait notlar. Kurban kanı akıtılarak gerçekleşen sunu, günah ve suç sunularından farklıydı. Yakmalık sunu ile gerçekleşen bağışlanma, daha çok sununun tamamen Tanrı’ya adanmasından ileri gelir. Bağışlanmak, paklanmakla ilgilidir ve halkın pak kalmasıyla Tanrı’nın konutunun (önceleri Buluşma Çadırı, sonraları tapınak) kutsallığı korunmaktadır.
1:5 Boğa sunuyu sunan kişi tarafından kesilirdi. kâhinler Bkz. Çık.19:6’ya ait not. boğanın kanını Bkz. Lev.17:11 ve İbr.9:18’e ait notlar. İsrailliler’in günahlarından arınmak için kurban kanı kullanmaları, o çağda benzeri olmayan bir uygulamadır. sunağın her yanına dökecekler Bkz. Çık.24:6; İbr.9:19-21.
1:6 Kâhine verilen deri dışında, hayvan tümüyle yakılırdı (Lev.7:8).
1:9,13,17 RAB’bi hoşnut eden koku RAB’bi asıl hoşnut eden, kişinin O’nun isteğini imanla yerine getirmesidir. Eski Antlaşma dönemindeki kurbanlar, kendisini RAB’be güzel kokulu bir sunu ve kurban olarak sunmuş olan ebedi kurban Mesih’in habercisidir (krş. Ef.5:2; Flp.4:18; İbr.13:16).
1:14 Yoksulların kurbanlık olarak kuş sunmasına izin verilirdi (bkz. Lev.5:7; Lev.12:8; Luk.2:24).
2:1 tahıl sunusu Bkz. kâhinlik düzeni, Lev.6:14-23; Lev.7:9-10. Kan akıtılmayan tek sunu olan tahıl sunusu, yakmalık sunu (bkz. Say.28:3-6), günah sunusu (bkz. Say.6:14-15) ve esenlik sunusuyla (bkz. Lev.9:4; Say.6:17) birlikte sunulurdu (bkz. sunuyla ilgili belirli ayrıntılar, Say.6:14-23; Say.28:12-13). Bu sunular, kişinin Tanrı’ya saygısının ve minnettarlığının göstergesi olan armağanlardı (bkz. Lev.2:2). ince undan Öğütülüp elekten geçirilen tahıl sunusu değerliydi; böyle bir unla hazırlanan yiyecekler, önemli konuklara ve krallara sunulurdu (bkz. Yar.18:6; 1Kr.4:22). zeytinyağı Tanrı’nın sağladığı ürünler arasında yeni şarap ve tahıl da sıkça anılır (bkz. Yas.7:13). günnük Buhur için en çokAfrika’dan veArabistan’dan getirilen bu baharat kullanılırdı (bkz. Çık.30:34-35).
2:2,9,16 anma payı Tapınan kişiye her iyi şeyi RAB’bin sağladığını anımsatmak için (krş. Yak.1:17) veya RAB’be sunuyu sunan kişiyi anımsatıp RAB’bin o kişiyi antlaşmada verdiği vaatlere göre kutsaması için ayrılırdı (krş. Yar.9:13-16); her ikisinin de olması mümkündür (ayrıca bkz. Lev.5:12; Lev.6:15; Lev.24:7).
2:3 çok kutsaldır Bu yüzden, kâhinlerin tahıl sunusundan arta kalanları Buluşma Çadırı’nın yakınında yemeleri ve aileleriyle paylaşmamaları gerekiyordu (Lev.6:16-18; ayrıca bkz. Lev.2:10 ; Çık.29:37 ve ilgili not).
2:4 mayasız pideler Bkz. Çık.12:8,Çık.12:15’e ait notlar.
2:11 bal yakılmamalı Bu buyruk, balın mayalanan bir madde olması ve Kenanlılar’ın putperest tapınmalarında kullanılmasından ötürü verilmiş olabilir.
2:13 antlaşmayı simgeleyen tuzu Bkz. Say.18:19’a ait not.
3:1 esenlik kurbanı Bkz. kâhinlik düzeni, Lev.7:11-21,Lev.7:28-34. Esenlik sunusu, sunan kişinin de yiyebileceği tek sunuydu. Esenlik sunusu sunan kişi, Tanrı’yla ve sunudan bir parça alan kâhinle (Lev.7:14-15,Lev.7:31-34) arasında esenlik ve huzur sağlamış olurdu. Krallık dönemi boyunca, halk tarafından sunulanların yanı sıra, genellikle bizzat kral tarafından da çok sayıda hayvan kurban edilecektir (krş. 1Kr.8:63-65).
3:2 Elini... koyup Bkz. Lev.1:4 ve Çık.29:10’a ait notlar.
3:11,16 yakılan yiyecek sunusu Bkz. Hez.16:20; krş. Mez.50:9-13. Sunulan kurbanlar, Tanrı’nın esenlik sofrasına kabul ettiği armağanlar anlamında, bazen buradaki gibi “yiyecek” olarak adlandırılırdı (bkz. Lev.21:6,Lev.21:8,Lev.21:17,Lev.21:21; Lev.22:25).
3:17 Bkz. Lev.17:11’e ait not.
4:2 bilmeden günah işlerse Bkz. Lev.5:15; krş. Say.15:30-31. Levililer Kitabı’nda bilmeden işlenen günahlarla ilgili dört kısım bulunur: Say.4:3-12; Say.4:13-21; Say.4:22-26 ve Say.4:27-35 (krş. İbr.9:7).
4:3 meshedilmiş kâhin Başkâhin (bkz. Lev.6:20,Lev.6:22). günah işleyerek Tüm başkâhinler arasında sadece Başkâhin İsa Mesih günahsızdır (İbr.5:1-3; İbr.7:26-28). halkını da İsrail halkını temsil eden kâhinlerle halk arasındaki bağ öylesine güçlüydü ki kâhinin günah işlemesi halkı da suçlu kılıyordu. günah sunusu Bkz. kâhinlik düzeni, Lev.6:24-30; Say.15:22-29. Bir İsrailli günah işlediğini fark eder etmez, RAB’be günah sunusu getirmeliydi; İsrail halkı (kâhinler dâhil) işlediği günahın farkına varmazsa, Günahları Bağışlatma Günü’nde bu günah telafi edilirdi. kusursuz Bkz. Lev.1:3’e ait not. sunmalı Yakmalık, tahıl ve esenlik sunuları isteğe bağlıyken, günah sunusu zorunluydu (bkz. Lev.4:14,Lev.4:23,Lev.4:28).
4:3-5:13 İki çeşit günah sunusu vardı. Bunlar, sunuların kim için sunulduğuna, sunulan hayvana, kurbandan arta kalanlara ve kanla ilgili işlemlere göre farklılaşırdı. Lev.4:3-21’de açıklanan birinci ve ikincisine göre nispeten önemli olan sunu, kâhinin kendisi için sunduğu ve kâhin veya ileri gelenler tarafından tüm topluluk için sunulan sunuydu. Kan, En Kutsal Yer’deki perdenin önünde veya Günahları Bağışlatma Günü’nde (16. bölüm) özel olarak bağışlanma kapağının üzerine ve önüne serpilirdi. Yağlar ve böbreklerle karaciğerleri kaplayan zar büyük sunak üzerinde, öbür kısımlar ise ordugâhın dışında yakılırdı (Lev.4:12). Kurban için genç bir boğa seçilirdi, ancak Günahları Bağışlatma Günü’nde teke sunulurdu (Lev.16:9). İkinci çeşit günah sunusu (Lev.4:22-5:13), topluluğun önderlerinden veya halktan biri için sunulan sunuydu. Kanın bir kısmı sunağın boynuzlarına sürülür, kalanı ise sunağın dibine dökülürdü. Yağ vs. sunakta yakılır, kalanı kutsal bir yerde yemeleri için kâ-hin ve onun soyundan gelen erkeklere verilirdi (Lev.6:29-30; bkz. Lev.10:16-20). Hayvan, dişi bir keçi veya kuzu olmalıydı; kişi yoksul ise kumru veya güvercin de kabul edilirdi (Lev.5:7-8; Lev.12:6,Lev.12:8; krş. Luk.2:24), bunları sunacak imkanı da yoksa iki ölçek ince un (Luk.5:11) yeterli olurdu. Sunu sunulurken günahın itiraf edilmesi (Luk.5:5) ve hayvanın başı üzerine el koyarak kişinin yerini aldığının kabul edilmesi (Luk.4:29; Luk.16:21) gerekiyordu. Günah işleyen bir Yahudi, bu sunu aracılığıyla Tanrı’yla arasındaki ilişkiyi onarmayı amaçlıyordu.
4:4 Bu ayette günahtan arınma için üç adımdan söz edilir: (1) kurbanın günahlının yerine geçmesi (“Boğayı... getirip”), (2) kurbanla özdeşleşme (“elini onun başına koymalı”) ve (3) kurbanın ölümü (“onu kesmeli”).
4:5 Bkz. Lev.17:11’e ait not.
4:6 Parmağını Bkz. Lev.14:16. perdesi önünde Bkz. Çık.26:33. yedikez Kan, Tanrı’nın bulunduğu En Kutsal Yer’e doğru serpilirdi; yedi kez serpilmesi, bütün Buluşma Çadırı’nın arındırılmasını simgeliyordu.
4:7,30 boynuzlarına Sunağın üzerinde bulunan dört boynuz arındırma gücünü simgeliyordu (krş. Çık.30:1-10; bkz. Çık.27:2 ve ilgili not).
4:8-10 Bkz. Lev.3:3-5.
4:11-12 ordugâhın dışında Bkz. Lev.13:45-46’ya ait not. Sununun bu kısımlarının ordugâhın dışında yakılması, günahın topluluktan uzaklaştırılması anlamını taşır. Yeni Antlaşma’da bu eylem, İsa Mesih’in kent dışında çarmıha gerilmesinin insanın günahlarını uzaklaştırmasıyla ilişkilendirilir (bkz. İbr.13:11-13 ve ilgili notlar). Temiz bir yere Söz konusu olan, dinsel açıdan temizliktir (bkz. 11-15. bölümler; bkz. Mar.7:1-4). Murdar hale gelen biri Tanrı’nın bulunduğu konutta tapınamazdı. Bu tür kirlilik simgesel olarak halkı Tanrı’dan ayırıyordu ; halk tekrar ibadet edebilecek hale gelmek için arınma sağlayacak sunu sunmalıydı. yakacak Günah sunusu olan boğa tamamen yok edilmeli, Lev.1:16’ta söz edilen küllüğe atılmamalıydı.
4:15 topluluğun ileri gelenleri Bkz. Çık.3:16’ya ait not.
4:18 sunağın Buhur sunağının (bkz. Lev.4:7).
4:20 Günah sunusu Kâhinin sunusu (bkz. Lev.4:3 ve ilgili not). bağış lanacak Lev.4:20-6:7 ayetlerinin temasıdır. Eski Antlaşma dönemindeki tapınma düzeninde kurbanlar gerçek bağışlanma sağlıyordu, ancak bu durum öznel ve geçiciydi (bu yüzden hep tekrarlanması gerekiyordu). Mesih’in ölümü ise bağışlamanın nesnel ve ebedi temeli olmuştur (bkz. Rom.3:21-28; İbr.10:1-5).
4:23 kusursuz bir teke Teke sunanlar, daha düşük bir konumda olanlar veya gücü bundan fazlasına yetmeyenlerdi. Başkâhin (Lev.4:3) ve topluluk (Lev.4:14) için bir boğa, topluluk önderi için bir teke (burada) ve sıradan bir İsrailli için dişi keçi (Lev.4:28) veya kuzu (Lev.4:32) sunmak gerekiyordu. Eğer kişi çok yoksulsa, kumru ve güvercin (Lev.5:7), hatta bir avuç dolusu ince un yeterli olurdu (bkz. Lev.5:11-12 ve ilgili not).
4:25 Kâhin Bkz. Bilgi Kutusu: Kâhinler, s.128.
4:29 Elini... koymalı Bkz. Lev.1:3 ve Çık.29:10’a ait notlar.
4:35 Esenlik kurbanı... yağını Bkz. Lev.3:3-5.
5:1-4 Günah sunusu gerektiren, bilmeden işlenen günahlara (bkz. Lev.4:2-3,Lev.4:13,Lev.4:22,Lev.4:27) dört örnek.
5:2 Bkz. Lev.4:12’ye ait not.
5:3 insandan kaynaklanan Bkz. 11-15. bölümler.
5:5 Sunu sunanların, bağışlanmak için günahlarını Tanrı’nın önünde itiraf etmeleri gerekiyordu.
5:11 ince un Bkz. Lev.2:1’e ait not. RAB için yakılan sunuların üzerinde sunuluyordu (Lev.5:12).
5:12 anma payı Bkz. Lev.2:2,Lev.2:9,Lev.2:16’ya ait not.
5:15 RAB’be adanmış nesnelere Bkz. Çık.3:5’e ait not. suç sunusu Bkz. kâhinlik düzeni, Lev.7:1-6; ayrıca bkz. Yşa.53:10. Günah sunusuna (krş. Lev.7:7) benzeyen suç sunusu, günahın yol açtığı zararların (beşte bir fazlasıyla) karşılanması gereken durumlarda sunulurdu (Lev.5:16; bkz. örn. Lev.6:2-5). Günah sunusu, zararın karşılanmasının mümkün olmadığı durumlar içindi; suç sunusu ise, adanmış olanın (insan veya eşya olabilir) murdar hale geldiği durumlarda onu tekrar kutsal kılmak amacıyla sunulurdu. Suç sunusu olarak kurban edilen hayvan mutlaka koç olmalıydı. bir kutsal yerin şekeliyle Bkz. Çık.30:13’e ait not.
6:3 kayıp bir eşya Bkz. Yas.22:1-3.
6:6 Kâhinler RAB’bin yetkili temsilcileriydi.
6:8-7:36 Bu ayetlerde, kâhinlere veya (esenlik sunusu ise) sunu getirene verilecek paylarla ilgili düzen anlatılır.
6:9 Yakmalık sunu Bkz. 1. bölüm; Say.15:1-16.
6:13 Sunakta sürekli yanan ateş, İsrailliler adına Tanrı’ya aralıksız adanmayı ve yakarışı temsil ediyordu.
6:14 Tahıl sunusu Bkz. 2. bölüm.
6:15 anma payı Bkz. Lev.2:2,Lev.2:9,Lev.2:16’ya ait not.
6:16 kutsal bir yerde Bkz. Çık.3:5’e ait not.
6:18 kutsal sayılacak Bkz. Çık.29:37 ve ilgili not.
6:25 Günah sunusu Bkz. Lev.4:1-5:13 ve ilgili notlar.
7:1 kutsal Bkz. Çık.3:5’e ait not.
7:2 Suç sunusu Bkz. Lev.5:14-6:7 ve ilgili notlar. Buluşma Çadırı’nın önündeki yakmalık sunu sunağının kuzeyinde kesilmeliydi (bkz. Lev.1:11).
7:7-10 Bkz. Say.18:8-20; 1Ko.9:13 ve ilgili notlar.
7:11-36 Bu ayetler, (1) üç tür esenlik sunusu (şükran, Lev.7:12-15; adak, Lev.7:16; gönülden, Lev.7:16), (2) yağ ve kan yeme yasağı (Lev.7:22-27) ve (3) kâhinlerin payıyla (Lev.7:28-36) ilgili düzenlemelerle 3. bölüme ek bilgiler sağlamaktadır.
7:12-15 Şükran sunuları hastalıktan, sıkıntıdan veya ölümden kurtuluşun ya da alınan bir bereketin ardından minnettarlık göstergesi olarak sunulurdu.
7:13 mayalı Burada söz edilen sunu sunakta yakılmadığı için, Lev.2:11 veya Çık.23:18’de belirtilen yasağa aykırı değildir.
7:15-18 Bkz. Lev.19:5-8. Etin tamamı çabucak yenmeliydi. Bozulmuş et, mükemmelliğini kaybettiği için murdar sayılırdı (Lev.7:18). Aynı durum Fısıh kuzusu için de geçerliydi (Çık.12:10).
7:16 Bkz. Lev.22:18-23.Adak, Tanrı’dan beklenen bir kurtarış veya bereket karşılığında Tanrı’ya armağan sunmak üzere verilen ciddi bir sözdü (bkz. Mez.7:17’ye ait not).
7:19 Kirli sayılan Bkz. Lev.4:12’ye ait not.
7:20 halkın arasından atılacak Bkz. Yar.17:14; krş. Lev.7:21,Lev.7:25,Lev.7:27; Lev.17:4,Lev.17:9-10,Lev.17:14; Lev.18:29; Lev.19:8; Lev.20:3,Lev.20:5-6,Lev.20:17-18; Lev.23:29. Bu bazen idam ederek (örn. Lev.20:2-3; Çık.31:14), bazen de topluluktan sürgün etme yoluyla gerçekleştirilirdi.
7:21 iğrenç Bkz. Lev.7:20’ye ait not; ayrıca bkz. Lev.18:29; Lev.20:13.
7:22-27 Bkz. Lev.17:11’e ait not.
7:23 Yağ yeme yasağı, en az kan yasağı kadar sertti, ancak farklı bir nedene dayanıyordu. Kurbanın en değerli ve lezzetli parçası olan yağ, RAB’be ait olduğu için sunak üzerinde yakılmalıydı (Lev.3:16).Av hayvanlarının yağlarını yeme konusunda açık bir yasak bulunmamakla birlikte büyük olasılıkla bunlar da yasağa dâhildi (bkz. Lev.3:17).
7:26 Bkz. Lev.17:11’e ait not; ayrıca bkz. Lev.3:17; Lev.19:26; Yar.9:4-6; Yas.12:15,Yas.12:25; Yas.15:23.
7:30-32 döş... sağ budunu Döş ve sağ but, ilk önce RAB’be sunulur. Böylece bunların O’na ait olduğu ve O’nun tarafından sağlandığı teyit edilir (Lev.7:34; bkz. Lev.8:25-29; Lev.9:21; Lev.10:14-15; Çık.29:26-27; Say.6:20; Say.18:11,Say.18:18).
7:37-38 1-7. bölümlerin özeti.
7:37 atanma sunularının Bkz. Lev.8:14-36; Çık.29:1-35.

Videolar

Levililer Girişi

Levililer Kitabı eski İsrail'deki tapınma düzeni ve bunu yöneten Levi oymağından gelen kâhinlerle ilgili kuralları içerir.

Kitap temel olarak Tanrı'nın kutsallığı ve İsrail halkının kutsal Tanrı'yla ilişkisini sürdürmek için nasıl yaşayıp tapınması gerektiği konusuna açıklık getirir. Kitabın en çok bilinen ayetlerinden biri, İsa'nın ikinci büyük buyruk olarak söylediği 19:18 ayetindeki "Komşunu kendin gibi seveceksin" sözleridir.

Ana Hatlar:

1:1-7:38 Sunu ve kurbanlarla ilgili yasalar
8:1-10:20 Harun'la oğullarının kâhin olarak atanması
11:1-15:33 Dinsel açıdan kirli ve temiz sayılmayla ilgili yasalar
16:1-34 Günahları Bağışlatma Günü
17:1-27:34 Kutsallık ve tapınmayla ilgili yasalar
  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş