Yaratılış 18:16-19:29

16Adamlar oradan ayrılırken Sodom'a doğru baktılar. İbrahim onları yolcu etmek için yanlarında yürüyordu. 17RAB, “Yapacağım şeyi İbrahim'den mi gizleyeceğim?” dedi, 18“Kuşkusuz İbrahim'den büyük ve güçlü bir ulus türeyecek, yeryüzündeki bütün uluslar onun aracılığıyla kutsanacak. 19Doğru ve adil olanı yaparak yolumda yürümeyi oğullarına ve soyuna buyursun diye İbrahim'i seçtim. Öyle ki, ona verdiğim sözü yerine getireyim.”
20Sonra İbrahim'e, “Sodom ve Gomora büyük suçlama altında” dedi, “Günahları çok ağır. 21Onun için inip bakacağım. Duyduğum suçlamalar doğru mu, değil mi göreceğim. Bunları yapıp yapmadıklarını anlayacağım.”
22Adamlar oradan ayrılıp Sodom'a doğru gittiler. Ama İbrahim RAB'bin huzurunda kaldı[a]. 23RAB'be yaklaşarak, “Haksızla birlikte haklıyı da mı yok edeceksin?” diye sordu, 24“Kentte elli doğru kişi var diyelim. Orayı gerçekten yok edecek misin? İçindeki elli doğru kişinin hatırı için kenti bağışlamayacak mısın? 25Senden uzak olsun bu. Haklıyı, haksızı aynı kefeye koyarak haksızın yanında haklıyı da öldürmek senden uzak olsun. Bütün dünyayı yargılayan adil olmalı.”
26RAB, “Eğer Sodom'da elli doğru kişi bulursam, onların hatırına bütün kenti bağışlayacağım” diye karşılık verdi.
27İbrahim, “Ben toz ve külüm, bir hiçim” dedi, “Ama seninle konuşma yürekliliğini göstereceğim. 28Kırk beş doğru kişi var diyelim, beş kişi için bütün kenti yok mu edeceksin?”
RAB, “Eğer kentte kırk beş doğru kişi bulursam, orayı yok etmeyeceğim” dedi.
29İbrahim yine sordu: “Ya kırk kişi bulursan?”
RAB, “O kırk kişinin hatırı için hiçbir şey yapmayacağım” diye yanıtladı.
30İbrahim, “Ya Rab, öfkelenme ama, otuz kişi var diyelim?” dedi.
RAB, “Otuz kişi bulursam, kente dokunmayacağım” diye yanıtladı.
31İbrahim, “Ya Rab, lütfen konuşma yürekliliğimi bağışla” dedi, “Eğer yirmi kişi bulursan?”
RAB, “Yirmi kişinin hatırı için kenti yok etmeyeceğim” diye yanıtladı.
32İbrahim, “Ya Rab, öfkelenme ama, bir kez daha konuşacağım” dedi, “Eğer on kişi bulursan?”
RAB, “On kişinin hatırı için kenti yok etmeyeceğim” diye yanıtladı.
33RAB İbrahim'le konuşmasını bitirince oradan ayrıldı, İbrahim de çadırına döndü.
19
Sodom ve Gomora'nın Yıkılışı
1İki melek akşamleyin Sodom'a vardılar. Lut kentin kapısında oturuyordu. Onları görür görmez karşılamak için ayağa kalktı. Yere kapanarak, 2“Efendilerim” dedi, “Kulunuzun evine buyurun. Ayaklarınızı yıkayın, geceyi bizde geçirin. Sonra erkenden kalkıp yolunuza devam edersiniz.”
Melekler, “Olmaz” dediler, “Geceyi kent meydanında geçireceğiz.”
3Ama Lut çok diretti. Sonunda onunla birlikte evine gittiler. Lut onlara yemek hazırladı, mayasız ekmek pişirdi. Yediler.
4Onlar yatmadan, kentin erkekleri –Sodom'un her mahallesinden genç yaşlı bütün erkekler– evi sardı. 5Lut'a seslenerek, “Bu gece sana gelen adamlar nerede?” diye sordular, “Getir onları da yatalım.”
6Lut dışarı çıktı, arkasından kapıyı kapadı. 7“Kardeşler, lütfen bu kötülüğü yapmayın” dedi, 8“Erkek yüzü görmemiş iki kızım var. Size onları getireyim, ne isterseniz yapın. Yeter ki, bu adamlara dokunmayın. Çünkü onlar konuğumdur, çatımın altına geldiler.”
9Adamlar, “Çekil önümüzden!” diye karşılık verdiler, “Adam buraya dışardan geldi, şimdi yargıçlık taslıyor! Sana daha beterini yaparız.” Lut'u ite kaka kapıyı kırmaya davrandılar. 10Ama içerdeki adamlar uzanıp Lut'u evin içine, yanlarına aldılar ve kapıyı kapadılar. 11Kapıya dayanan adamları, büyük küçük hepsini kör ettiler. Öyle ki, adamlar kapıyı bulamaz oldu.
12İçerdeki iki adam Lut'a, “Senin burada başka kimin var?” diye sordular, “Oğullarını, kızlarını, damatlarını, kentte sana ait kim varsa hepsini dışarı çıkar. 13Çünkü burayı yok edeceğiz. RAB bu halk hakkında birçok kötü suçlama duydu, kenti yok etmek için bizi gönderdi.”
14Lut dışarı çıktı ve kızlarıyla evlenecek olan adamlara, “Hemen buradan uzaklaşın!” dedi, “Çünkü RAB bu kenti yok etmek üzere.” Ne var ki damat adayları onun şaka yaptığını sandılar.
15Tan ağarırken melekler Lut'a, “Karınla iki kızını al, hemen buradan uzaklaş” diye üstelediler, “Yoksa kent cezasını bulurken sen de canından olursun.” 16 Lut ağır davrandı, ama RAB ona acıdı. Adamlar Lut'la karısının ve iki kızının elinden tutup onları kentin dışına çıkardılar. 17Kent dışına çıkınca, adamlardan biri Lut'a, “Kaç, canını kurtar, arkana bakma” dedi, “Bu ovanın hiçbir yerinde durma. Dağa kaç, yoksa ölür gidersin.”
18Lut, “Aman, efendim!” diye karşılık verdi, 19“Ben kulunuzdan hoşnut kaldınız, canımı kurtarmakla bana büyük iyilik yaptınız. Ama dağa kaçamam. Çünkü felaket bana yetişir, ölürüm. 20İşte, şurada kaçabileceğim yakın bir kent var, küçücük bir kent. İzin verin, oraya kaçıp canımı kurtarayım. Zaten küçücük bir kent.”
21Adamlardan biri, “Peki, dileğini kabul ediyorum” dedi, “O kenti yıkmayacağım. 22Çabuk ol, hemen kaç! Çünkü sen oraya varmadan bir şey yapamam.” Bu yüzden o kente Soar[b] adı verildi.
23Lut Soar'a vardığında güneş doğmuştu. 24 RAB Sodom ve Gomora'nın üzerine gökten ateşli kükürt yağdırdı. 25Bu kentleri, bütün ovayı, oradaki insanların hepsini ve bütün bitkileri yok etti. 26 Ancak Lut'un peşisıra gelen karısı dönüp geriye bakınca tuz kesildi.
27İbrahim sabah erkenden kalkıp önceki gün RAB'bin huzurunda durduğu yere gitti. 28Sodom ve Gomora'ya ve bütün ovaya baktı. Yerden, tüten bir ocak gibi duman yükseliyordu.
29Tanrı ovadaki kentleri yok ederken İbrahim'i anımsamış ve Lut'un yaşadığı kentleri yok ederken Lut'u bu felaketin dışına çıkarmıştı.
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

11:27-25:11 Tanrı’nınAvram’ı çağırmasıyla, Tanrı ile insan arasındaki ilişkinin odağı belirli bir kişi ve halka yönelir ; böylelikle Tanrı’nın insanı günahtan kurtarma sürecinin ilk adımları atılır. Bu süreç, “İbrahim oğlu” (Luk.3:34; ayrıca bkz. Mat.1:1-17; Gal.3:16) İsa Mesih’le gerçekleşecektir. Tanrı günahı sadece (tufan gibi) cezalandırmakla veya (Babil’deki gibi) engellemekle kalmayacak, Mesih’in kefareti sayesinde Mesih’e iman edenlerin günahını bağış layacak ve günahın onların üzerindeki egemenliğini ortadan kaldıracaktır. Tanrı ile Avram arasındaki ilişki, Tanrı ile İsrail halkı arasındaki ilişkiyi yansıtır.
18:16 Sodom’a Bkz. Yar.10:19 ve Yar.13:10’a ait notlar.
18:17 İbrahim, Tanrı’nın dostu olarak tanımlanır (bkz. Yar.18:19; 2Ta.20:7; Yak.2:23; Yşa.41:8). Tanrı hem onunla (Yşa.18:10) hem de vadideki kötü halkla (Yşa.18:20-21) ilgili yapacaklarını açıklayarak İbrahim’e, Sodom ve Gomora’daki doğru kişiler için aracılık etme fırsatını verir. Böylece İbrahim, antlaşma kutsamalarından birini gerçekleştirmiş olur (bkz. Yar.12:2-3’e ait not).
18:18 büyük ve güçlü bir ulus... onun aracılığıyla kutsanacak Bkz. Yar.12:2-3’e ait not.
18:20 büyük suçlama İbranice’den, “Sodom ve Gomora haykırış dolu” diye de çevrilebilir. İşlenen günahların büyüklüğünden kentlerin bile “haykırdığı” ifade edilir (krş. Habil’in kanı, Yar.4:10 ve ilgili not). Gomora Bkz. Yar.10:19 ve Yar.13:10’a ait notlar.
18:21 Bu ayet mecazi dille her şeyden üstün RAB’bin dünyadakilerle ne kadar ilgilendiğini, bu dünyada etkin olmak istediğini gösteriyor. Burada söz edilen ‘yukarıdan inme’ ifadesi, Kutsal Kitap boyunca Tanrı’nın verdiği vahye, sergilediği güce ve vereceği cezalara dikkat çekmek için kullanılır. Nihai olarak bu hareket Tanrı Oğlu’nun yeryüzüne gelişiyle görülür (bkz. Mik.1:12; 1Kr.18:38; Çık.3:8; Yu.3:14-38).
18:22 İbrahim RAB’bin huzurunda kaldı Bazı eski İbrani din bilginlerine göre bu ifade, “RAB İbrahim’in önünde kaldı” diye çevrilmelidir.
18:23 İbrahim, ikinci kez Sodom ve oradaki akrabaları için aracılık ediyor (bkz. Yar.14:14-16).
18:25 Bütün dünyayı yargılayan İbrahim, Tanrı’nın adaletine güvenerek yalvarışta bulunur (bkz. Yas.32:4).
18:27 İbrahim, duası boyunca (Yar.18:30-32) O’na ‘Rab’ (Adonay) diye hitap etti. ‘Bütün dünyanın hâkimi’ olan Tanrı’ya yalvarıyordu. Toz ve külüm Bkz. Eyü.30:19; Eyü.42:6.
18:32 bir kez daha İbrahim’in Yar.18:23-32’deki soruları, pazarlık etme gayreti gibi görünse de, akrabalarına olan sevgisinden ve Tanrı’nın lütufkar olduğuna duyduğu güvenden kaynaklanıyordu. On kişinin İbrahim’in Sodom’da olduğunu umduğu doğru kişilerin sayısı ; Lut, eşi, iki oğlu (bkz. Yar.19:12), evli olan iki kızı ve eşleri (bkz. Yar.19:14) ve evli olmayan iki kızı (bkz. Yar.19:8).
18:33 çadırına Mamre’ye (bkz. Yar.18:1). Ertesi sabah İbrahim, neler olduğunu görmek için Tanrı’yla konuştuğu bu yere tekrar gelecektir (bkz. Yar.19:27).
19:1-3 Bkz. Yar.18:2’ye ait not.
19:1 İki melek Bkz. Yar.16:7 ve Yar.18:2’ye ait notlar. Lut kentin kapısında oturuyordu Lut büyük olasılıkla Sodom’daki ihtiyar heyetinin bir üyesiydi, çünkü kent kapısı yasal konuların konuşulup karara bağlandığı idari ve adli merkez işlevini görüyordu (bkz. Rut.4:1-12 ve ilgili notlar).
19:4-9 Bkz. Hak.19:22-25.
19:5 yatalım Sodom’da eşcinsel ilişkiler oldukça yaygın ve göz önündeydi (bkz. Yah.7).
19:8 çatımın altına geldiler Eski Ortadoğu geleneğine göre, ev sahibinin ne pahasına olursa olsun konuğunu koruması gerekirdi (krş. Hak.4:18; bkz. 2Pe.2:7’ye ait not).
19:9 Adam buraya dışarıdan geldi, şimdi yargıçlık taslıyor! Yüzyıllar sonra Musa da yabancı muamelesi görüp bu şekilde davranmakla suçlanacaktı (bkz. Çık.2:14; Elç.7:27).
19:13 burayı yok edeceğiz Bkz. Yşa.3:9; Yer.23:24; Ağı.4:6; Sef.2:8-9; 2Pe.2:6; Yah.7.
19:16 ağır davrandı Muhtemelen mallarını ve oradaki rahat yaş amı terk etmekte tereddüt ediyordu (krş. Yar.12:1-4). RAB ona acıdı Kurtuluşa kavuşmak insanların doğruluğuna değil, Tanrı’nın merhametine bağlıdır (krş. Tit.3:5). Lut’la karısının ve iki kızının elinden tutup Sodom’u kurtarmak için gerekli olan ‘doğru’ kişi sayısı ondu (bkz. Yar.18:32), ancak sadece dört ‘doğru’ kişi vardı.
19:22 Soar ‘Küçük’ anlamına gelir.
19:26 Lut’un karısının bu tereddüdü ve itaatsizliği (bkz. Yar.19:17) sonraki nesillerde özdeyiş olarak anılır oldu (bkz. Luk.17:32).
19:29 Tanrı... İbrahim’i anımsamış Bkz. Yar.8:1’e ait not; krş. Yar.18:23-32.

Videolar

Yaratılış Girişi

Yaratılış Kitabı bize evrenin ve insanın yaratılışını, günahın ve dünyada çekilen acıların başlangıcını, Tanrı'nın insanlığa yaklaşım biçimini anlatmaktadır. Yaratılış Kitabı'nı iki ana bölüme ayırabiliriz:

1. 1-11 bölümleri, dünyanın yaratılışı ve ilk insanların öyküsüdür. Adem'le Havva'nın, Kayin'le Habil'in, Nuh'un, Tufan'ın, Babil Kulesi'nin öyküsünü içerir.
2. 12-50 bölümleri, İsrailliler'in ilk atalarının öyküsüdür. Önce imanı ve Tanrı'ya itaatiyle bilinen İbrahim'den söz eder. Bunu İbrahim'in oğlu İshak'ın, torunu Yakup'un ve Yakup'un on iki oğlunun öyküsü izler. Bunlardan Yusuf'un öyküsüyle, Yakup ve oğullarını Mısır'da yaşamaya sürükleyen olayların öyküsü özel bir yer tutar.

Kitap insanın öyküsünü anlatmakla birlikte konunun odağında Tanrı vardır. Her şeyi yaratan, günahlıyı yargılayıp cezalandıran, halkına yardım ve öncülük eden hep O'dur. Kitap Tanrı'ya iman eden kişilerin öyküsünü kayda geçirmek ve sonraki kuşakların aynı imanı sürdürmelerini sağlamak için yazıldı.

Geleneksel kanıya göre Yaratılış, Mısır'dan Çıkış, Levililer, Çölde Sayım ve Yasanın Tekrarı kitaplarının yazarı Musa'dır. Bu beş kitap İbranice "Tora" diye bilinir. Türkçe Tevrat sözcüğü de Tora'dan geliyor.

Ana Hatlar:

1:1-2:25 Evrenin ve insanın yaratılışı
3:1-24 Günahın ve acı çekmenin başlangıcı
4:1-5:32 Adem'den Nuh'a
6:1-10:32 Nuh ve Tufan
11:1-9 Babil Kulesi
11:10-32 Sam'dan İbrahim'e
12:1-35:29 İlk atalar: İbrahim, İshak, Yakup
36:1-43 Esav'ın soyu
37:1-45:28 Yusuf'la kardeşleri
46:1-50:26 İsrailliler Mısır'da
  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş