Notlar
10:1-36:23 Krallar kitaplarıyla karşılaştırıldığında Tarihler kitaplarında bölünmüş krallıklardan daha az söz edilir (krş. 1Kr.12-2Kr.25. bölümler). Tarihler kitaplarında daha çok Yahuda Krallığı anlatılır. Yahuda Krallığı ile aynı tarihlere denk gelen dönemler hariç kuzeydeki krallıktan (İsrail Krallığı’ndan) söz edilmez. Böylelikle Davut soyunun İsrail tahtında kesintisiz hüküm süreceğine ilişkin Tanrı’nın vaadi ön plana çıkarılır ve Babil’den dönen sürgünlerin aslında bütün İsrailliler’i temsil ettiği ima edilir (bkz. 1. Tarihler: Giriş; krş.
2Ta.12:1;
2Ta.15:17;
2Ta.11:8;
2Ta.21:2,
2Ta.21:4;
2Ta.23:2;
2Ta.28:19,
2Ta.28:27;
2Ta.35:18).
29:1-32:33 2. Krallar kitabında, Süleyman’dan sonraki krallar arasında en üstünü Yoşiya sayılır (2Kr.22-23; krş.
1Kr.13:2). Hizkiya’dan ise özellikle Asur Kralı Sanherib’e karşı çıkışı ile ilgili söz edilir. 2. Tarihler Kitabı’nda ise, Hizkiya’ya Süleyman’dan sonraki kralların tümünden daha fazla önem verilir (krş. 2Kr.18-20. bölümler). Hizkiya’nın özellikle dinsel alanda getirdiği yenilikler ile törenlere ve dini uygulamalara verdiği önem vurgulanır. Bu bölümlerde yer alan, Hizkiya’nın Fısıh Bayramı’na verdiği önem (
1Kr.30:2,
1Kr.30:5,
1Kr.30:23,
1Kr.30:25-26), tapınma için yaptığı hazırlıklar (
1Kr.29:7, 18,35;
1Kr.31:2-3), zenginliği (
1Kr.32:27-29), öbür ulusların gözündeki itibarı (
1Kr.32:27) ve hâkimiyetinin genişliği (
1Kr.30:25) ile ilgili anlatılar nedeniyle, Hizkiya’nın “ikinci Süleyman” olarak görüldüğü anlaşılmaktadır.
29:3-30:27 Bu kısım Krallar kitaplarında yer almaz (bkz. 1. Krallar: Giriş).
30:2 ikinci ay Krallığın bölünmesinden sonra Yarovam, kuzeydeki krallığın dini takviminde (muhtemelen kuzeyde yaşayanların Yeruşalim’e olan bağlılıklarını azaltmak amacıyla) bir aylık bir kaydırma yapmıştı (
1Kr.12:32). Fısıh Bayramı kutlamalarını bir ay geciktiren Hizkiya, hem kâhinlerin kendilerini adamaları (
1Kr.30:3) ve halkın toplanması (
1Kr.30:3,
1Kr.30:13) için yeterli zaman vermiş, hem de yaklaşık iki yüzyıl önce bölünen krallık arasında Fısıh Bayramı’nın zamanı konusunda ilk kez uzlaşma sağlamış oldu. Bayram tarihinde erteleme yapması, Hizkiya’nın “bütün İsrail”i bir araya getirme arzusunun göstergesidir. Süleyman’dan beri ilk defa, tüm halk Fısıh Bayramı’nı birlikte kutlamıştır; böylelikle Hizkiya bir kere daha ikinci Süleyman olarak tasvir edilmiş olur. Fısıh Bayramı, Kutsal Yasa’ya göre ilk ayın on dördüncü gününde kutlanmalıydı (
Çık.12:1-2,
Çık.12:6;
Yas.16:1-8), ama tapınak dinsel açıdan kullanılmaya (arındırılmaya devam etmesine rağmen) uygun olmadığı için bayramı o tarihte kutlayamamışlardır (
Yas.29:3,
Yas.29:17; bkz.
Ezr.6:16-22).