Yaratılış 6-10

6
Tufan
1Yeryüzünde insanlar çoğalmaya başladı, kızlar doğdu. 2İlahi varlıklar[a] insan kızlarının güzelliğini görünce beğendikleriyle evlendiler. 3RAB, “Ruhum insanda sonsuza dek kalmayacak, çünkü o ölümlüdür” dedi, “İnsanın ömrü yüz yirmi yıl olacak.” 4İlahi varlıkların insan kızlarıyla evlenip çocuk sahibi oldukları günlerde ve daha sonra yeryüzünde Nefiller[b] vardı. Bunlar eski çağ kahramanları, ünlü kişilerdi.
5 RAB baktı, yeryüzünde insanın yaptığı kötülük çok, aklı fikri hep kötülükte. 6İnsanı yarattığına pişman oldu. Yüreği sızladı. 7“Yarattığım insanları, hayvanları, sürüngenleri, kuşları yeryüzünden silip atacağım” dedi, “Çünkü onları yarattığıma pişman oldum.” 8Ama Nuh RAB'bin gözünde lütuf buldu.
9 Nuh'un öyküsü şöyledir: Nuh doğru bir insandı. Çağdaşları arasında kusursuz biriydi. Tanrı yolunda yürüdü. 10Üç oğlu vardı: Sam, Ham, Yafet. 11Tanrı'nın gözünde yeryüzü bozulmuş, zorbalıkla dolmuştu. 12Tanrı yeryüzüne baktı ve her şeyin ne denli bozulduğunu gördü. Çünkü insanlar yoldan çıkmıştı.
13Tanrı Nuh'a, “İnsanlığa son vereceğim” dedi, “Çünkü onlar yüzünden yeryüzü zorbalıkla doldu. Onlarla birlikte yeryüzünü de yok edeceğim. 14Kendine gofer[c] ağacından bir gemi yap. İçini dışını ziftle, içeriye kamaralar yap. 15Gemiyi şöyle yapacaksın: Uzunluğu üç yüz[ç], genişliği elli[d], yüksekliği otuz arşın[e] olacak. 16Pencere de yap, boyu yukarıya doğru bir arşını[g] bulsun. Kapıyı geminin yan tarafına koy. Alt, orta ve üst güverteler yap. 17Yeryüzüne tufan göndereceğim. Göklerin altında soluk alan bütün canlıları yok edeceğim. Yeryüzündeki her canlı ölecek. 18Ama seninle bir antlaşma yapacağım. Oğulların, karın, gelinlerinle birlikte gemiye bin. 19Sağ kalabilmeleri için her canlı türünden bir erkek, bir dişi olmak üzere birer çifti gemiye al. 20Çeşit çeşit kuşlar, hayvanlar, sürüngenler sağ kalmak için çifter çifter sana gelecekler. 21Yanına hem kendin, hem onlar için yenebilecek ne varsa al, ilerde yemek üzere depola.”
22 Nuh Tanrı'nın bütün buyruklarını yerine getirdi.
7
1RAB Nuh'a, “Bütün ailenle birlikte gemiye bin” dedi, “Çünkü bu kuşak içinde yalnız seni doğru buldum. 2-3Yeryüzünde soyları tükenmesin diye, yanına temiz sayılan hayvanlardan erkek ve dişi olmak üzere yedişer çift, kirli sayılan hayvanlardan birer çift, kuşlardan yedişer çift al. 4Çünkü yedi gün sonra yeryüzüne kırk gün kırk gece yağmur yağdıracağım. Yarattığım her canlıyı yeryüzünden silip atacağım.” 5Nuh RAB'bin bütün buyruklarını yerine getirdi.
6Yeryüzünde tufan koptuğunda Nuh altı yüz yaşındaydı. 7 Nuh, oğulları, karısı, gelinleri tufandan kurtulmak için hep birlikte gemiye bindiler. 8-9Tanrı'nın Nuh'a buyurduğu gibi temiz ve kirli sayılan her tür hayvan, kuş ve sürüngenden erkek ve dişi olmak üzere birer çift Nuh'a gelip gemiye bindiler. 10Yedi gün sonra tufan koptu.
11 Nuh altı yüz yaşındayken, o yılın ikinci ayının on yedinci günü enginlerin bütün kaynakları fışkırdı, göklerin kapakları açıldı. 12Yeryüzüne kırk gün kırk gece yağmur yağdı.
13Nuh, oğulları Sam, Ham, Yafet, Nuh'un karısıyla üç gelini tam o gün gemiye bindiler. 14Onlarla birlikte her tür hayvan –evcil hayvanların, sürüngenlerin, kuşların, uçan yaratıkların her türü– gemiye bindi. 15Soluk alan her tür canlı çifter çifter Nuh'un yanına gelip gemiye bindi. 16Gemiye giren hayvanlar Tanrı'nın Nuh'a buyurduğu gibi erkek ve dişiydi. RAB Nuh'un ardından kapıyı kapadı.
17Tufan kırk gün sürdü. Çoğalan sular gemiyi yerden yukarı kaldırdı. 18Sular yükseldi, çoğaldıkça çoğaldı; gemi suyun üzerinde yüzmeye başladı. 19Sular öyle yükseldi ki, yeryüzündeki bütün yüksek dağlar su altında kaldı. 20Yükselen sular dağları on beş arşın[ğ] aştı. 21-22Yeryüzünde yaşayan bütün canlılar yok oldu; kuşlar, evcil ve yabanıl hayvanlar, sürüngenler, insanlar, soluk alan bütün canlılar öldü. 23RAB insanlardan evcil hayvanlara, sürüngenlerden kuşlara dek bütün canlıları yok etti, yeryüzündeki her şey silinip gitti. Yalnız Nuh'la gemidekiler kaldı. 24Sular yüz elli gün boyunca yeryüzünü kapladı.
8
Tufanın Sonu
1Sonra Tanrı Nuh'u ve gemideki evcil ve yabanıl hayvanları anımsadı. Yeryüzünde bir rüzgar estirdi, sular alçalmaya başladı. 2Enginlerin kaynakları, göklerin kapakları kapandı. Yağmur dindi. 3Sular yeryüzünden çekilmeye başladı. Yüz elli gün geçtikten sonra sular azaldı. 4Gemi yedinci ayın on yedinci günü Ararat dağlarına oturdu. 5Sular onuncu aya kadar sürekli azaldı. Onuncu ayın birinde dağların doruğu göründü.
6Kırk gün sonra Nuh yapmış olduğu geminin penceresini açtı. 7Kuzgunu dışarı gönderdi. Kuzgun sular kuruyuncaya kadar dönmedi, uçup durdu. 8Bunun üzerine Nuh suların yeryüzünden çekilip çekilmediğini anlamak için güvercini gönderdi. 9Güvercin konacak bir yer bulamadı, çünkü her yer suyla kaplıydı. Gemiye, Nuh'un yanına döndü. Nuh uzanıp güvercini tuttu ve gemiye, yanına aldı. 10Yedi gün daha bekledi, sonra güvercini yine dışarı saldı. 11Güvercin gagasında yeni kopmuş bir zeytin yaprağıyla akşamleyin geri döndü. O zaman Nuh suların yeryüzünden çekilmiş olduğunu anladı. 12Yedi gün daha bekledikten sonra güvercini yine gönderdi. Bu kez güvercin geri dönmedi.
13Nuh altı yüz bir yaşındayken, birinci ayın birinde yeryüzündeki sular kurudu. Nuh geminin üstündeki kapağı kaldırınca toprağın kurumuş olduğunu gördü. 14İkinci ayın yirmi yedinci günü toprak tümüyle kurumuştu.
15-16Tanrı Nuh'a, “Karın, oğulların ve gelinlerinle birlikte gemiden çık” dedi, 17“Kendinle birlikte bütün canlıları, kuşları, hayvanları, sürüngenleri de çıkar. Üresinler, verimli olsunlar, yeryüzünde çoğalsınlar.”
18Nuh karısı, oğulları ve gelinleriyle birlikte gemiden çıktı. 19Bütün hayvanlar, sürüngenler, kuşlar, yeryüzünde yaşayan her tür canlı da gemiyi terk etti.
20Nuh RAB'be bir sunak yaptı. Orada bütün temiz sayılan hayvanlarla kuşlardan yakmalık sunular sundu. 21Güzel kokudan hoşnut olan RAB içinden şöyle dedi: “İnsanlar yüzünden yeryüzünü bir daha lanetlemeyeceğim. Çünkü insan yüreğindeki eğilimler çocukluğundan beri kötüdür. Şimdi yaptığım gibi bütün canlıları bir daha yok etmeyeceğim.
22“Dünya durdukça
Ekin ekmek, biçmek,
Sıcak, soğuk,
Yaz, kış,
Gece, gündüz hep var olacaktır.”
9
Tanrı Nuh'la Antlaşma Yapıyor
1 Tanrı, Nuh'u ve oğullarını kutsayarak, “Verimli olun, çoğalıp yeryüzünü doldurun” dedi, 2“Yerdeki hayvanların, gökteki kuşların tümü sizden korkup ürkecek. Yeryüzündeki bütün canlılar, denizdeki bütün balıklar sizin yönetiminize verilmiştir. 3Bütün canlılar size yiyecek olacak. Yeşil bitkiler gibi, hepsini size veriyorum.
4 “Yalnız kanlı et yemeyeceksiniz, çünkü kan canı içerir. 5Sizin de kanınız dökülürse, hakkınızı kesinlikle arayacağım. Her hayvandan hesabını soracağım. Her insandan, kardeşinin canına kıyan herkesten hakkınızı arayacağım.
6 “Kim insan kanı dökerse,
Kendi kanı da insan tarafından dökülecektir.
Çünkü Tanrı insanı kendi suretinde yarattı.
7 Verimli olun, çoğalın.
Yeryüzünde üreyin, artın.”
8Tanrı Nuh'a ve oğullarına şöyle dedi: 9-10“Sizinle ve gelecek kuşaklarınızla, sizinle birlikteki bütün canlılarla –kuşlar, evcil ve yabanıl hayvanlar, gemiden çıkan bütün hayvanlarla– antlaşmamı sürdürmek istiyorum. 11Sizinle antlaşmamı sürdüreceğim: Bir daha tufanla bütün canlılar yok olmayacak. Yeryüzünü yok eden tufan bir daha olmayacak.”
12Tanrı şöyle sürdürdü konuşmasını: “Sizinle ve bütün canlılarla kuşaklar boyu sonsuza dek sürecek antlaşmamın belirtisi şu olacak: 13Yayımı bulutlara yerleştireceğim ve bu, yeryüzüyle aramdaki antlaşmanın belirtisi olacak. 14Yeryüzüne ne zaman bulut göndersem, yayım bulutların arasında ne zaman görünse, 15sizinle ve bütün canlı varlıklarla yaptığım antlaşmayı anımsayacağım: Canlıları yok edecek bir tufan bir daha olmayacak. 16Ne zaman bulutlarda yay görünse, ona bakıp yeryüzünde yaşayan bütün canlılarla yaptığım sonsuza dek geçerli antlaşmayı anımsayacağım.”
17Tanrı Nuh'a, “Kendimle yeryüzündeki bütün canlılar arasında sürdüreceğim antlaşmanın belirtisi budur” dedi.
Nuh'un Oğulları
18Gemiden çıkan Nuh'un oğulları Sam, Ham ve Yafet idi. Ham Kenan'ın babasıydı. 19Nuh'un üç oğlu bunlardı. Yeryüzüne yayılan bütün insanlar onlardan üredi.
20Nuh çiftçiydi, ilk bağı o dikti. 21Şarap içip sarhoş oldu, çadırının içinde çırılçıplak uzandı. 22Kenan'ın babası olan Ham babasının çıplak olduğunu görünce dışarı çıkıp iki kardeşine anlattı. 23Sam'la Yafet bir giysi alıp omuzlarına attılar, geri geri yürüyerek çıplak babalarını örttüler. Babalarını çıplak görmemek için yüzlerini öbür yana çevirdiler. 24Nuh ayılınca küçük oğlunun ne yaptığını anlayarak, 25şöyle dedi:
“Kenan'a lanet olsun,
Köleler kölesi olsun kardeşlerine.
26Övgüler olsun Sam'ın Tanrısı RAB'be,
Kenan Sam'a kul olsun.
27Tanrı Yafet'e[h] bolluk versin,
Sam'ın çadırlarında yaşasın,
Kenan Yafet'e kul olsun.”
28Nuh tufandan sonra üç yüz elli yıl daha yaşadı. 29Toplam dokuz yüz elli yıl yaşadıktan sonra öldü.
10
Nuh Oğullarının Soyu
(1Ta.1:5-23)
1Nuh'un oğulları Sam, Ham ve Yafet'in öyküsü şudur:
Tufandan sonra bunların birçok oğlu oldu.
2Yafet'in oğulları: Gomer, Magog, Meday, Yâvan, Tuval, Meşek, Tiras. 3Gomer'in oğulları: Aşkenaz, Rifat, Togarma. 4Yâvan'ın oğulları: Elişa, Tarşiş, Kittim, Rodanim. 5Kıyılarda yaşayan insanların ataları bunlardır. Ülkelerinde çeşitli dillere, uluslarında çeşitli boylara bölündüler.
6Ham'ın oğulları: Kûş, Misrayim, Pût, Kenan. 7Kûş'un oğulları: Seva, Havila, Savta, Raama, Savteka. Raama'nın oğulları: Şeva, Dedan. 8Kûş'un Nemrut adında bir oğlu oldu. Yiğitliğiyle yeryüzüne ün saldı. 9RAB'bin önünde yiğit bir avcıydı. “RAB'bin önünde Nemrut gibi yiğit avcı” sözü buradan gelir. 10İlkin Şinar topraklarında, Babil, Erek, Akat, Kalne kentlerinde krallık yaptı. 11-12Sonra Asur'a giderek Ninova, Rehovot-İr, Kalah kentlerini ve Ninova'yla önemli bir kent olan Kalah arasında Resen'i kurdu.
13-14Misrayim Ludlular'ın, Anamlılar'ın, Lehavlılar'ın, Naftuhlular'ın, Patruslular'ın, Filistliler'in ataları olan Kasluhlular'ın ve Kaftorlular'ın atasıydı.
15-18Kenan ilk oğlu olan Sidon'un[ı] babası ve Hititler'in, Yevuslular'ın, Amorlular'ın, Girgaşlılar'ın, Hivliler'in, Arklılar'ın, Sinliler'in, Arvatlılar'ın, Semarlılar'ın, Hamalılar'ın atasıydı. Kenan boyları daha sonra dağıldı. 19Kenan sınırı Sayda'dan Gerar, Gazze, Sodom, Gomora, Adma ve Sevoyim'e doğru Laşa'ya kadar uzanıyordu. 20Ülkelerinde ve uluslarında çeşitli boylara ve dillere bölünen Hamoğulları bunlardı.
21Yafet'in ağabeyi olan Sam'ın da çocukları oldu. Sam bütün Ever soyunun atasıydı.
22Sam'ın oğulları: Elam, Asur, Arpakşat, Lud, Aram. 23Aram'ın oğulları: Ûs, Hul, Geter, Maş. 24Arpakşat Şelah'ın babasıydı[i]. Şelah'tan Ever oldu. 25Ever'in iki oğlu oldu. Birinin adı Pelek'ti[j]; çünkü yeryüzündeki insanlar onun yaşadığı dönemde bölündü. Kardeşinin adı Yoktan'dı. 26-29Yoktan Almodat'ın, Şelef'in, Hasarmavet'in, Yerah'ın, Hadoram'ın, Uzal'ın, Dikla'nın, Oval'ın, Avimael'in, Şeva'nın, Ofir'in, Havila'nın, Yovav'ın atasıydı. Bunların hepsi Yoktan'ın soyundandı.
30Doğuda, Meşa'dan Sefar'a uzanan dağlık bölgede yaşarlardı. 31Ülkelerinde ve uluslarında çeşitli boylara ve dillere bölünen Samoğulları bunlardı.
32Tufandan sonra kayda geçen, ulus ulus, boy boy yeryüzüne yayılan bütün bu insanlar Nuh'un soyundan gelmedir.
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

4:1-11:32 Günahın ikinci nesilde kardeş katlinden, yedinci nesilde Tanrı’ya karşı küstahça bağımsızlık ilan etmeye kadar nasıl büyüdüğü görülmektedir.
6:1-8 İnsanlık tarihinin ilk döneminde yozlaşmışlık öylesine artmış ve geniş bir alana yayılmıştı ki, Tanrı yaratılışın tümünü tufan aracılığıyla yargılamayı gerekli gördü.
6:2,4 İlahi varlıklar İbranice’den birebir çevirisi: “Tanrı oğulları”. Bunların melek (krş. Eyü.1:6; Eyü.2:1; Mez.29:1) veya Şit’in soyundan Tanrı’ya sadık erkekler oldukları tahmin edilir. Bazı yorumcular, Yah.6-7’ye (ve çeşitli Yahudi kaynaklara) dayanarak bunların ‘düşmüş melekler’ olduğunu söyler. Bazı yorumcular ise, melekler ile insanlar arasında cinsel ilişki ve evlilik yaratılış düzenine aykırı olduğu için burada meleklerden söz edilmediğini savunur (1. bölüm; Mar.12:25). Bir başka yoruma göre ise, bu ifade kral ve kral soyundan gelenler (eski Ortadoğu’da krallar ilah olarak görülürdü) için kullanılır. Bazı ayetlerde de buna benzer tanımlamalar farklı bağlamlarda insanlar için kullanılmıştır (bkz. Yas.14:1; Yas.32:5; Mez.73:15; Yşa.43:6; Hoş.1:10; Hoş.11:1). insan kızlarını Kayin’in soyundan gelen kadınlar anlamına geliyor olabilir ; bu doğruysa 1-2. ayetler, 5. bölümdeki Şit’in soyundan olanların 4. bölümdeki Kayin’in soyundan olanlarla yaptıkları evliliklerin, iyi ve kötü soy arasındaki ayrımın bozulmasına yol açtığını gösterir.
6:3 İnsanın ömrü yüz yirmi yıl olacak İbranicesi göz önüne alındığında bu sözler, Tanrı’nın insanları tufanla cezalandıracağı zamana bu kadar kaldığını ifade ediyor da olabilir (krş. 1Pe.3:20).
6:4 Nefiller İbranice sözcük ‘düşmüş kişiler’anlamına gelir. Septuaginta’da “devler” diye geçer. Tanımlamaya göre iri ve güçlü insanlar olmalıdırlar (bkz. Say.13:31-33).
6:5 Kutsal Kitap’ta, günahın insanı nasıl her yönden etkilediğiyle ilgili yapılan en net tanımlardan biridir. İnsan doğası değişmediği için tufandan sonra da insan günahlı tutumunu sürdürür (Yar.8:21).
6:6 pişman oldu Tanrı’nın insanı yaratmakla hata yaptığının değil, lütfuna ve sabrına karşın tövbe etmeye yanaşmayan insanı yüce adaletinden ötürü yargılamak zorunda olması nedeniyle duyduğu derin kederin ifadesidir.
6:7 Hayvanları, sürüngenleri, kuşları Hayvanlar ahlâksal açıdan masum olsa da, insanların yozlaşmış egemenliği altında olduklarından yargı altındaydı (bkz. Rom.8:18-25).
6:8-9 Bkz. Yar.5:22’ye ait not. Nuh’un Tanrı’yı hoşnut eden yaşantısı, çağdaşlarının kötü yaşantılarıyla tezat oluşturuyordu (bkz. Yar.6:5 ve ilgili not; ayrıca bkz. Yar.6:12).
6:9-9:29 Eski Ortadoğu efsanelerinin birçoğunda büyük ilahlardan birinin, insanların çıkardığı gürültüden rahatsız olduğu için yeryüzünde büyük bir tufan başlattığı görülür. Yaratılış Kitabı’nda tanrılar ve insanlık hakkındaki bu yaygın putperest fikirlere karşı gelinir ve gerçek tamamen farklı bir tanrıbilim ışığında verilir. Bu öyküde Yaratan (tek Tanrı), kendi benzeyişinde yaratmış olduğu ve yaratılışının kâhyası ilan etmiş olduğu insanın içine düştüğü ahlâksızlıktan keder duymaktadır. İnsanlık öyle yozlaşmıştır ki bu sınır tanımayan kötülük yalnızca kökten bir yargıyla ortadan kaldırılabilecektir. Ancak Tanrı, insanlığın bağımlı olduğu yaratılışı keyfi bir şekilde yok etmeye hazır, insafsız bir tanrı değildir. Tufanı gönderen Tanrı, yaratılışı kayıracağını vaat eder ve bunun gökkuşağı ile simgelenmesini, böylelikle daima hatırlanmasını sağlar (bkz. Yar.9:8-17 ve ilgili notlar). 8-9. bölümde aktarılan olaylar ile 1. bölümdeki bazı olaylar arasında benzerlikler görülür. Sırasıyla Yar.8:2 ile Yar.1:7’yi, Yar.8:5 ile Yar.1:9’u, Yar.8:7 ile Yar.1:20’yi, Yar.8:17 ile Yar.1:25’i, Yar.9:1-2 ile Yar.1:28’i, Yar.9:3 ile Yar.1:30’u kıyaslayın. 1. bölümde her şeyin başlangıcı anlatılır, 8-9. bölümlerde ise tufan sonrası yeni bir başlangıç anlatılır.
6:9 öykü Bkz. Yar.2:4’e ait not. Doğru Bkz. Mez.1:5’e ait not.
6:14 gofer Selvi ağacı olduğu tahmin edilmektedir. gemi Bu sözcüğün İbranicesi, Kutsal Kitap’ta buradan başka sadece Musa’yı Nil’in sularında taşıyan sepeti tanımlarken kullanılmıştır (Çık.2:3,Çık.2:5). İçini dışını ziftle Krş. Çık.2:3.
6:17 yeryüzündeki her canlı ölecek Bazı yorumcular metinde yer alan terimlerden ötürü tufanın tüm yeryüzünü kapsadığını düşünür (bkz. Yar.6:7,Yar.6:12-13; Yar.7:4,Yar.7:19,Yar.7:21-23; Yar.8:21; Yar.9:11,Yar.9:15). Bazılarına göre ise tufanın etkili olduğu alanlardaki tüm canlılar ölmüştür, ancak bu sınırlı bir alandır ve sadece Musa’nın coğrafi bilgisi ile Nuh’un bakış açısından evrenseldir (bkz. Giriş).
6:18 antlaşma Bkz. Yar.9:9-10’a ait not ; Bilgi Kutusu: Antlaşma, s. 25. Nuh, Tanrı ile arasındaki antlaşmanın detaylarını sular çekildikten sonra öğrenecektir (bkz. Yar.9:8-17). Adem’e verilen sorumluluklar Nuh’a da verilir (bkz. Yar.9:2-7). Oğulların, karın, gelinlerinle birlikte Tanrı, Nuh’un bütün aile fertlerini kurtararak onlara olan sevgisini gösterir. Tanrı’nın bu yaklaşımı, ebeveynlerin çocuklarına karşı sorumluluklarını da vurgular (bkz. Yar.17:7-27; Yar.18:19; Yas.30:19; Mez.78:1-7; Mez.102:28; Mez.103:17, 18; Mez.112:1-2; Elç.2:38-39; Elç.16:31; 1Ko.7:14). Gemiye bin Nuh’un tufandan kurtulması, Tanrı’nın insanı kurtarmasının bir göstergesidir (bkz. İbr.11:7; 1Pe.2:5) ve vaftiz bu eylemle ilişkilendirilir (bkz. 1Pe.3:20-21).
6:20 çeşit Bkz. Yar.1:11’e ait not.
7:1 doğru Bkz. Yar.6:8-9’a ait not ; 2Pe.2:5; İbr.11:7.
7:2-3 Dinsel açıdan temiz sayılan hayvanlardan yakmalık sunu (bkz. Yar.8:20) ve yiyecek (bkz. Yar.9:3) olarak da yararlanacaktı ; kirli sayılan hayvanlar ise sadece çiftleşip çoğalmaları için alınmıştır.
7:13 Nuh, oğulları... karısıyla, üç gelini Krş. 1Pe.3:20; 2Pe.2:5.
7:14 Yar.1:21-25’te söz edilen beş hayvan türünün dördü burada sıralanır. Beşinci tür, yani denizdeki canlılar, yaşamını suda sürdürecektir.
7:20 dağları on beş arşın aştı Yaklaşık 7 m. Gemi 13,5 m yüksekliğindeydi (Yar.6:15), suların seviyesi geminin karaya oturmasını önleyecek düzeydeydi.
7:21-22 soluk alan... öldü Tanrı’nın yaratılışta verdiği armağan (bkz. Yar.1:30; Yar.2:7) günah yüzünden geri alınmıştı.
8:1 Tufan öyküsü bu noktaya kadar yargıyı, buradan itibaren ise kurtuluşu anlatır. Tanrı Nuh’u anımsadı Yüz elli günden beri Tanrı’nın sesi işitilmemişti (bkz. Yar.7:24). Kutsal Kitap’ta ‘anımsamak’ ifadesi, çoğunlukla birisi ile ilgilenmek, ona sevgi göstermek anlamında kullanılır (krş. “iyilikle”, Neh.5:19; Neh.13:31).
8:4 Ararat Bu yerin, Mezopotamya’nın kuzeyinin büyük kısmını ve bugünkü Türkiye’nin doğusunu kapsayan geniş ve dağlık bir krallık olan Asur Urartu’nun sınırları içinde kaldığı tahmin edilmektedir (bkz. Yşa.37:38; Yer.51:27). Çağdaş yorumcuların çoğu bunun Ağrı Dağı olduğuna inanır.
8:11 Güvercin gagasında... zeytin yaprağıyla... geri döndü Zeytin ağaçları yüksek yerlerde yetişmediği için bu taze yaprak Nuh için suların çekildiğine dair bir işaretti.
8:13 Nuh altı yüz bir yaşındayken, birinci ayın birinde Bu tarih, tufan sonrası insanlığın yeni başlangıcının tarihidir.
8:14 ikinci ayın yirmi yedinci günü Tufanın başladığı tarihten yaklaşık bir yıl sonrası (bkz. Yar.7:11).
8:17 üresinler, verimli olsunlar, yeryüzünde çoğalsınlar Bkz. Yar.1:22 ve ilgili not.
8:20 Yakmalık sunular Bkz. Lev.1:3-4 ve ilgili notlar.
8:21 Bu ayet, Tanrı’nın Nuh’la yapacağı antlaşmaya işaret eder (Yar.9:11-17). Güzel kokudan hoşnut Krş. Ef.5:2; Flp.4:18. İnsan yüreğindeki eğilimler... kötüdür Bkz. Yar.6:5 ve ilgili not. Doğru bir adam olan Nuh ve ailesi kurtulmuş olsa da doğalarında Adem’den miras aldıkları günah vardı. yeryüzünü bir daha lanetlemeyeceğim Bkz. Yar.9:11,Yar.9:15. Tanrı günah sorununu, insanlığı yok etmek yerine, Babil’de ilk işaretleri görülen (bkz. Yar.11:6-8 ve ilgili notlar) ve Avram’ın çağrılması (Yar.12:1) ile başlayarak Mesih İsa’yla tamamlanan kurtarış tasarısıyla çözümleyecektir. çocukluğundan beri Bu ifade Yar.6:5’teki “hep” sözcüğünün yerini alır ve insanın rahimde oluşmaya başladığı andan itibaren günahın etkisi altında olduğunu vurgular (bkz. Mez.51:5 ve ilgili not).
8:22 Bkz. Yar.1:14.
9:1-7 Tufandan sonraki yeni başlangıçta Tanrı ilk yaratılıştaki kutsamasını (Yar.1:28; krş. Yar.9:3; Yar.1:29-30) yeniliyor. Ancak ilk kutsamadan farklı olarak günahın dünyaya şiddet getirmiş olmasından ve artık hayvanların da yiyecek olduğunun bildirilmesinden ötürü (Yar.9:3), Tanrı insana yeni sınırlamalar getirir (Yar.9:4-6).
9:2 sizin yönetiminize verilmiştir Tanrı insanların yaratılış üzerindeki egemenliğini yeniden onaylar (bkz. Yar.1:26’ya ait not).Aden bahçesinde insana verilen egemenlik Tanrı’nın yetkisi altında sürdürülecekti, ancak artık bu egemenlik günahın etkisi altında devam edecektir (bkz. Yar.3:14-19; Mez.8; ancak bkz. Ef.2:1-3).
9:3 bütün canlılar size yiyecek olacak Krş. Yar.1:29-30 ve ilgili not.
9:4 kanlı et yemeyeceksiniz Lev.17:14’te kan ile yaşam arasındaki yakın ilişki açıklanır. Yaşam Tanrı’nın gizemli ve değerli armağanıdır (bkz. Vai.11:5). Tarih boyunca birçok putperest “kandaki yaşamı içerek” (krş. Lev.17:11) kendi yaşam güçlerini arttırmaya veya uzatmaya çalışmıştır.
9:5 hakkınızı... her hayvandan hesabını soracağım Tanrı insan yaşamının koruyucusudur (bkz. Yar.4:9-12; krş. Yar.1:26 ve ilgili not; ayrıca bkz. Çık.21:28-32).
9:6 Bkz. Çık.21:12-14; Say.35:16-32; ayrıca bkz. Rom.13:3-4; 1Pe.2:13-14. çünkü Tanrı insanı kendi suretinde yarattı Bkz. Yar.1:26 ve ilgili not; ayrıca bkz. Özd.14:31; Özd.17:5; Yak.3:9.
9:8-17 Tanrı’nın tufan sonrası yaratılışla ilk ve temel antlaşması. “Bir daha” (Yar.9:11,Yar.9:15), “kuşaklar boyunca” (Yar.9:12) ve “sonsuza dek” (Yar.9:16) ifadeleri bunun ebedi bir antlaşma olduğunu gösterir.
9:9-10 sizinle antlaşmamı sürdüreceğim Bkz. Tanrı’nın benzer vaatleri:Avram’la, Yar.15:18-20; Pinehas’la, Say.25:10-13; Davut’la, 2Sa.7.bölüm. Tanrı bu antlaşmada Nuh’a, soyuna (Nuh, insan soyunun yeni babasıdır, bkz. Yar.6:18) ve tüm yaratıklara, yaratılışla ilgili tasarıları tamamlanmadıkça dünyayı ve içindekileri yok etmeyeceğine söz verir (Yar.8:22).
9:13 Yayımı... antlaşmanın belirtisi Gökkuşağı bu antlaşmanın yükümlülüklerinin bir hatırlatması ve mührüydü. İbrahim’le yapılan antlaşmanın belirtisi sünnet (bkz. Yar.17:11) ve Sina Dağı’nda Musa’nın aracısı olduğu antlaşmanın belirtisi Şabat (bkz. Çık.31:16-17) olacaktı.
9:19 yayılan Bkz. 10. bölüm; Yar.11:8’e ait not.
9:20 çiftçiydi Babası Lemek gibi (bkz. Yar.5:29).
9:22 Kenan’ın Yani Kenanlılar’ın (bkz. Yar.9:25’e ait not; Yar.15:16’ya ait not).
9:25 Yeşu’nun Givonlular’ı hâkimiyetine almasıyla (Yşu.9:27) bu sözün yerine geldiği görülür (ayrıca bkz. Yşu.16:10; Hak.1:28, 30,33,35; 1Kr.9:20-21). Nuh’un laneti, tarihin bazı dönemlerinde yorumlanıp uygulandığı gibi siyahîleri köleleştirmek için kesinlikle dayanak olarak kabul edilemez, çünkü Ham’ın soyu ve Kenanlılar, Mısır’da keşfedilen duvar resimlerinde de görüldüğü gibi, beyaz ırktandır.
9:27 Yafet’e Bu ad ‘bolluk, genişlik’ anlamına gelir. Sam’ın çadırlarında yaşasın ‘Sam’a verilen kutsamaya ortak olsun’ anlamında.
9:29 sonra öldü Bkz. Yar.5:5’e ait not.
10:1-32 Bu bölümde söz edilen halklar arası bağ, sadece fiziksel akrabalığa değil, coğrafya, tarih ve dil ortaklığına da dayalı olabilir (bkz. Yar.10:5’e ait not; ayrıca bkz. 1. Tarihler: Giriş).
10:2 Yafet’in Kutsal Kitap’ta en az adı geçen Yafet’in soyu, Nuh’un oğullarının belki de en büyüğü (ama bkz. Yar.10:21) olarak ilk önce sıralanır. Seçilen soy olan Sam’ın soyu en son sıralanır (bkz. Yar.10:21-31; ayrıca bkz. Yar.11:10-26). Yafet oğulları çoğunlukla Kenan topraklarının kuzeyine ve batısına, Avrasya’ya yerleşir. Gomer Gomer’in soyu (Kimmerler) ve onunla akrabalığı olan uluslar (bkz. Yar.10:3) Karadeniz yakınlarına yerleşir. Magog Muhtemelen bir İskit oymağının atasıdır. Bu halk Kafkaslar’a ve Karadeniz’in güneydoğusu yakınlarındaki bölgelere yerleşir. Meday Medler’in atası. Yavan İyonya (Güney Yunanistan) ve Anadolu’nun batı bölgelerine yerleşir. Tuval, Meşek Sanılanın aksine bugünkü Rusya’daki Tobolsk ve Moskova ile ilişkili değildir. Daha sonraAsur yazıtlarında Magoglar’la birlikte adlarının geçtiği görülür (ayrıca bkz. Hez.38:2). Tuval’ın soyu muhtemelen Pontus’a, Meşek’in soyu da bugünkü Azebeycan’ın dağlık bölgesine yerleşmiştir. Anadolu’nun doğusundan kuzeye, Karadeniz’e doğru ilerlediler. Tiras Trakya adı bu kişiden geliyor olabilir.
10:3 Aşkenaz İskitler’in atası. Bu ayette söz edilen üç halk da yukarı Fırat bölgesine yerleşmiştir.
10:4 Elişa Ya Alaşiya (Kıbrıs’ın eski adı) ya da İtalya’nın güneyindeki Sicilya halkının atası. Tarşiş Muhtemelen İspanya’nın güneyine yerleşen halkın atası. Kittim Kıbrıslılar’ın atası. Rodanim Rodos Adası halkının atası olabilir.
10:6 Ham oğulları Asya’nın güneybatısına ve Afrika’nın kuzeydoğusuna yerleşmiştir. Kûş Etiyopyalılar’ın atası. Misrayim Mısırlılar’ın atasıdır; adı (‘iki Mısır’ anlamına gelir), Yukarı (güney) veAşağı (kuzey) Mısır’ı tanımlar. Put Ya Libya (bkz. Yar.10:13-14’e ait not) ya da Mısırlılar’ın Punt diye adlandırdıkları toprakların halkının, yani bugünkü Somalililer’in atası. Kenan ‘Mor toprak’ anlamına geliyor olabilir (aynı yörenin Grekçe adı olan ‘Fenike’ bu anlama gelir). Kenan, soyluların giyiminde ve eşyalarında kullanılan mor boyanın başlıca üreticisi ve ihracat bölgesiydi.
10:7 Burada söz edilen yedi oğlun soyundan gelen halklarArabistan’a yerleşmiştir. Şeva ve Dedan’dan İbrahim’in torunları olarak da söz edilir (bkz. Yar.25:3; krş. “Saba”, Hez.27:20-22).
10:8 Kûş’un 6. ayette geçen Kûş ile aynı yer olmadığı tahmin edilmektedir. Mezopotamya’da yaşamış Kassiler ile akrabalıkları olabilir. Nemrut Akatlar’ın erken dönem hükümdarlarından biri olan I. Sargon, İbranice’de bu şekilde geçiyor olabilir (bkz. Yar.10:10).
10:10 Erek Eski Mezopotamya’nın önemli kentlerinden biriydi. Uruk (bugünkü Irak’ta Varka) adının İbranicesi’dir.
10:11-12 önemli bir kent Ya Kalah (Resen de olabilir) ya da daha büyük olasılıkla Ninova (bkz. Yu.1:2; Yu.3:2; Yu.4:11). İfade, kent civarını da kapsıyor olabilir.
10:13-14 Ludlular’ın MuhtemelenAnadolu’daki Lidyalılar (bkz. Yar.10:22’ye ait not). Anamlılar’ın KuzeyAfrika’da, Mısır’ın batısında Kirene’ye yakın bölgede yaşayan halk. Lehavlılar Libyalı çöl kabileleri olabilir (bkz. Yar.10:6’ya ait not). Naftuhlular Aşağı (kuzey) Mısır halkı. Patruslular Yukarı (güney) Mısır halkı (bkz. Yar.10:6’ya ait not). Kaftorlular Eski zamanlarda Kaftor diye bilinen Girit’te bir süreliğine çeşitli Filistli gruplar da yerleşik olarak yaşamışlardı (bkz. Yer.47:4; Amo.9:7). Filistliler, İÖ 12. yüzyılda Mısır’ı istila eden kuvvetli bir Hint Avrupa denizci halkıydı. Oradan kovulduktan sonra büyük kısmı Kenan topraklarının güneybatısına göç etti ve zamanla tüm bölgeyi etkileri altına aldı. İsrailliler’in atalarının zamanında (bkz. Yar.21:32,Yar.21:34; Yar.26:1,Yar.26:8,Yar.26:14-15,Yar.26:18) Filistliler, Kenan topraklarına daha küçük gruplar halinde ve daha barışçıl bir şekilde yerleşmişti.
10:15-18 Sidon’un Saydalılar’ın atası. Hititliler’in İÖ üçüncü bin yılın sonlarında Güneydoğu Avrupa’dan Anadolu’ya göç eden, HintAvrupa dil ailesinden olan halk. İÖ ikinci bin yılın ortalarında Kuzey ve OrtaAnadolu’yu hâkimiyetleri altına aldılar ve yerli Hatti halkının adını alarak kendilerine Hititler dediler. İmparatorluk zaman zaman hem Babil hem de Mısır’a meydan okuyacak kadar güçlendi. Bu halk ile Kutsal Kitap’ta söz edilen Kenanlı Hititler arasındaki ilişkinin derecesi belirtilmez (ancak bkz. Hez.16:3 ve ilgili not). Yevuslular’ın İsrail’in Kenan’ı fethi sırasında Yeruş alim’de yaşayan halk. Yeruşalim bir dönem Yevus olarak da biliniyordu (bkz. Hak.19:10-11; 1Ta.11:4). Amorlular’ın İsrailliler’in Kenan’ı fethettiği dönemde Amorlular Kenan’ın dağlık bölgelerinde yaşıyordu. Girgaşlılar ile birlikte (Yar.10:16) Kenan’daki bu gruplar genellikle küçük kent devletlerde yaşıyorlardı.
10:19 Sodom, Gomora, Adma ve Sevoyim’e Bkz. Yar.14:2,Yar.14:8. Bu kentler muhtemelen Lut Gölü’nün doğu veya güneydoğusunda bulunuyordu.
10:21 Sam’ın Samiler’in atasıdır. Ever Sam’ın birkaç kuşak sonraki torunlarından olsa da (bkz. Yar.10:24-25; Yar.11:14-17), Ever’in İbraniler’in atası (“İbrani” sözcüğünün kökeni “Ever”dir) olarak özel bir öneme sahip olduğu anlaşılır.
10:22 Elam Mezopotamya’nın doğusunda yaşayan Elamlılar’ın atası. Asur Kuzey Mezopotamya’daki Asurlular’ın atası (bkz. Yar.2:14). Arpakşat Ayrıca bkz. Yar.11:10-13. Güney Mezopotamya’daki Kildaniler’in atası olabilir. Lud Muhtemelen Anadolu’daki Lidyalılar’ın atası (bkz. Yar.10:13-14’e ait not). Aram Kenan’ın kuzeydoğusu civarında bulunan bölge (günümüzdeki Suriye) halkının atası.
10:24 Şelah’ın Bkz. Yar.11:12-15. Arpakşat Şelah’ın babasıydı Masoretik metinde bu şekilde geçerken, Septuaginta’da “Arpakşat Kenan’ın babasıydı, Kenan Şelah’ın babasıydı” diye geçer.
10:25 Pelek’ti Bu ad ‘bölünme’ anlamına gelir (bkz. Yar.11:16-19). Yeryüzündeki insanlar... bölündü Muhtemelen Yar.11:1-9’da aktarılanlar kastediliyor.
10:26-29 Yoktan GüneyArabistan krallıklarının atası. Şeva’nın Yemen bölgesi civarına yerleşen halkın atası. İÖ 10. yüzyılda Şeva’dan bir kraliçe Kral Süleyman’ı ziyaret edecektir (krş. 1Kr.10:1-13). Ofir’in Afrika’da veya Güney Arabistan’da bir yerin adı olduğu tahmin edilir (ancak bkz. 1Kr.9:28’e ait not). Kral Süleyman’ın sahip olduğu altının çoğu burada çıkarılırdı (bkz. 1Kr.9:28; 1Kr.10:11).

Videolar

Yaratılış Girişi

Yaratılış Kitabı bize evrenin ve insanın yaratılışını, günahın ve dünyada çekilen acıların başlangıcını, Tanrı'nın insanlığa yaklaşım biçimini anlatmaktadır. Yaratılış Kitabı'nı iki ana bölüme ayırabiliriz:

1. 1-11 bölümleri, dünyanın yaratılışı ve ilk insanların öyküsüdür. Adem'le Havva'nın, Kayin'le Habil'in, Nuh'un, Tufan'ın, Babil Kulesi'nin öyküsünü içerir.
2. 12-50 bölümleri, İsrailliler'in ilk atalarının öyküsüdür. Önce imanı ve Tanrı'ya itaatiyle bilinen İbrahim'den söz eder. Bunu İbrahim'in oğlu İshak'ın, torunu Yakup'un ve Yakup'un on iki oğlunun öyküsü izler. Bunlardan Yusuf'un öyküsüyle, Yakup ve oğullarını Mısır'da yaşamaya sürükleyen olayların öyküsü özel bir yer tutar.

Kitap insanın öyküsünü anlatmakla birlikte konunun odağında Tanrı vardır. Her şeyi yaratan, günahlıyı yargılayıp cezalandıran, halkına yardım ve öncülük eden hep O'dur. Kitap Tanrı'ya iman eden kişilerin öyküsünü kayda geçirmek ve sonraki kuşakların aynı imanı sürdürmelerini sağlamak için yazıldı.

Geleneksel kanıya göre Yaratılış, Mısır'dan Çıkış, Levililer, Çölde Sayım ve Yasanın Tekrarı kitaplarının yazarı Musa'dır. Bu beş kitap İbranice "Tora" diye bilinir. Türkçe Tevrat sözcüğü de Tora'dan geliyor.

Ana Hatlar:

1:1-2:25 Evrenin ve insanın yaratılışı
3:1-24 Günahın ve acı çekmenin başlangıcı
4:1-5:32 Adem'den Nuh'a
6:1-10:32 Nuh ve Tufan
11:1-9 Babil Kulesi
11:10-32 Sam'dan İbrahim'e
12:1-35:29 İlk atalar: İbrahim, İshak, Yakup
36:1-43 Esav'ın soyu
37:1-45:28 Yusuf'la kardeşleri
46:1-50:26 İsrailliler Mısır'da
  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş