2. Tarihler 36:1-9

10:1-36:23 Krallar kitaplarıyla karşılaştırıldığında Tarihler kitaplarında bölünmüş krallıklardan daha az söz edilir (krş. 1Kr.12-2Kr.25. bölümler). Tarihler kitaplarında daha çok Yahuda Krallığı anlatılır. Yahuda Krallığı ile aynı tarihlere denk gelen dönemler hariç kuzeydeki krallıktan (İsrail Krallığı’ndan) söz edilmez. Böylelikle Davut soyunun İsrail tahtında kesintisiz hüküm süreceğine ilişkin Tanrı’nın vaadi ön plana çıkarılır ve Babil’den dönen sürgünlerin aslında bütün İsrailliler’i temsil ettiği ima edilir (bkz. 1. Tarihler: Giriş; krş. 2Ta.12:1; 2Ta.15:17; 2Ta.11:8; 2Ta.21:2,2Ta.21:4; 2Ta.23:2; 2Ta.28:19,2Ta.28:27; 2Ta.35:18).

34:1-36:1 Bkz. 2Kr.22:1-23:30 ve ilgili notlar. Tarihler ve Krallar kitaplarında, Yoşiya’nın krallığından söz edilirken Yoşiya’nın getirdiği üç önemli yenilik ele alınır: (1) Yabancı dinlere ait simge ve öğeler ortadan kaldırılmıştır ; (2) Yasa Kitabı bulunmuş ve hemen ardından RAB’be yeniden bağlılık andı edilmiştir ve (3) Fısıh Bayramı kutlanmıştır. Ancak bu konular her iki kitapta farklı uzunlukta ve farklı bir sıralamayla ele alınır. 2. Krallar Kitabı’nda olaylar, coğrafi açıdan, yani mekan olarak tapınaktan başlar, sonra kente ve en sonunda da ulusal düzeyde anlatılır. 2. Tarihler Kitabı’nda ise olaylar tarihsel sıraya göre düzenlenmiş olup metinde yer yer (Tarihler kitaplarının özelliklerinden biri olarak) tarih bilgilendirmeleri yapılır (2Kr.34:3,2Kr.34:8,2Kr.34:19; bkz. 2Kr.22:3; 2Kr.23:23; ayrıca bkz. 2Ta.12:2’ye ait not).

36:2-14 Yoşiya, oğullarının üçü de (Yehoahaz, Yehoyakim, Sidkiya) kendisinden sonra tahta oturan tek Yahuda kralıdır.

36:2 Neko’nun İÖ 609’da Yahuda üzerinde yetkili konuma geçmesiyle Yahuda’nın Yoşiya yönetimi altında geçirdiği yirmi yıllık bağımsızlık dönemi sona ermiştir (bkz. 2Kr.23:32).

36:4 Tıpkı Neko’nun Yehoahaz’ı tutsak ettikten sonra yerine Elyakim’i kral yapması ve adını Yehoyakim olarak değiştirmesi gibi, Nebukadnessar da daha sonra Yehoyakin’i tutsak alarak Babil’e götürecek, yerine de adını Sidkiya olarak değiştireceği Mattanya’yı kral yapacaktı (2Kr.24:15-17). Her fatih, tahta kendi adamını oturtmak istiyordu; yaptıkları ad değişikliği o krallara egemen olduklarına işaret ediyordu.

36:5-8 Peygamberlere zulmeden Yehoyakim, Yeremya tarafından şiddetle kınanır (Yer.25-26, 36. bölümler). Yehoyakim, Mısır ordusunun İÖ 605’te Fırat Irmağı kıyısında (bugünkü Türkiye ile Suriye sınırında) bulunan Karkamış bölgesinde bozguna uğramasının ardından (Yer.46:2), Babil Kralı Nebukadnessar’a bağlı olduğunu ilan eder. Bir süre sonra ayaklanıp tekrar Mısır’la ittifak yapınca Nebukadnessar, Yehoyakim’i cezalandırmak için üzerine bir ordu gönderir. Ancak ordu henüz yoldayken Yehoyakim ölür ve Nebukadnessar onun yerine oğlu Yehoyakin’i tutsak alır.

36:5 on bir yıl İÖ 609-598.

36:9 üç ay on gün İÖ 598-597.

36:9-10 Bkz. Yer.22:24-28; Yer.24:1; Yer.29:2; Yer.52:31. Yehoyakin, kraliçe annesi ve yüksek düzeyde görevlilerin de aralarında bulunduğu geniş bir grupla birlikte tutsak edildikten sonra (İÖ 597) yerine Sidkiya geçer, ancak sürgün tarihi Yehoyakin’in krallık dönemine göre belirlenir (Yer.52:31; Hez.1:2).