2. Tarihler 36

36
Yehoahaz'ın Yahuda Krallığı
(2Kr.23:30-35)
1Yahuda halkı babası Yoşiya'nın yerine oğlu Yehoahaz'ı Yeruşalim'e kral yaptı. 2Yehoahaz yirmi üç yaşında kral oldu ve Yeruşalim'de üç ay krallık yaptı. 3-4 Mısır Kralı Neko Yeruşalim'de onu tahttan indirerek ülke halkını yüz talant[a] gümüş ve bir talant[b] altın ödemekle yükümlü kıldı. Yehoahaz'ın ağabeyi Elyakim'i de Yahuda'yla Yeruşalim Kralı yaptı ve adını değiştirip Yehoyakim koydu. Sonra kardeşi Yehoahaz'ı alıp Mısır'a döndü.
Yehoyakim'in Yahuda Krallığı
(2Kr.23:36-24:7)
5 Yehoyakim yirmi beş yaşında kral oldu ve Yeruşalim'de on bir yıl krallık yaptı. Tanrısı RAB'bin gözünde kötü olanı yaptı. 6 Yehoyakim'e saldıran Babil Kralı Nebukadnessar Babil'e götürmek için onu tunç zincirlerle bağladı. 7RAB'bin Tapınağı'ndaki bazı eşyaları da alıp Babil'de kendi tapınağına yerleştirdi.
8Yehoyakim'in yaptığı öbür işler, iğrençlikleri, onunla ilgili açığa çıkan kötülükler İsrail ve Yahuda krallarının tarihinde yazılıdır. Yerine oğlu Yehoyakin kral oldu.
Yehoyakin'in Yahuda Krallığı
(2Kr.24:8-17)
9Yehoyakin on sekiz yaşında kral oldu ve Yeruşalim'de üç ay on gün krallık yaptı. O da RAB'bin gözünde kötü olanı yaptı. 10 İlkbaharda Kral Nebukadnessar onu ve RAB'bin Tapınağı'ndaki bazı değerli eşyaları Babil'e getirtti. Yehoyakin'in yerine akrabası Sidkiya'yı Yahuda ve Yeruşalim Kralı yaptı.
Sidkiya'nın Yahuda Krallığı
(2Kr.24:18-20; Yer.52:1-3a)
11 Sidkiya yirmi bir yaşında kral oldu ve Yeruşalim'de on bir yıl krallık yaptı. 12Tanrısı RAB'bin gözünde kötü olanı yaptı. RAB'bin sözünü bildiren Peygamber Yeremya'nın karşısında alçakgönüllü davranmadı.
Yeruşalim'in Düşüşü
(2Kr.25:1-21; Yer.52:3b-27)
13 Sidkiya Tanrı adıyla kendisine bağlı kalacağına ant içiren Kral Nebukadnessar'a karşı ayaklandı. İsrail'in Tanrısı RAB'be dönmemek için direnerek inat etti. 14Üstelik kâhinlerin ve halkın önderleri de öteki ulusların iğrenç törelerine uyarak ihanetlerini gitgide artırdılar ve RAB'bin Yeruşalim'de kutsal kıldığı tapınağını kirlettiler.
15Atalarının Tanrısı RAB, halkına ve konutuna acıdığı için onları ulakları aracılığıyla defalarca uyardı. 16 Ama onlar Tanrı'nın ulaklarıyla alay ederek sözlerini küçümsediler, peygamberlerini aşağıladılar. Sonunda RAB'bin halkına karşı öfkesi kurtuluş yolu bırakmayacak kadar alevlendi.
17 RAB Kildan Kralı'nı onların üzerine saldırttı. Kildani ordusu gençlerini tapınakta kılıçtan geçirdi. Ne delikanlıya, ne genç kıza, ne yaşlıya, ne aksaçlıya acıdı. RAB hepsini Kildan Kralı'nın eline teslim etti. 18Kral, RAB Tanrı'nın Tapınağı'ndaki büyük küçük bütün eşyaları, tapınağın, Yahuda Kralı'nın ve önderlerinin hazinelerini Babil'e taşıttı. 19Tanrı'nın Tapınağı'nı ateşe verdiler, Yeruşalim surlarını yıkıp bütün sarayları yaktılar, değerli olan her şeyi yok ettiler. 20Kildan Kralı kılıçtan kurtulanları Babil'e sürdü. Bunlar Pers krallığı egemen oluncaya dek onun ve oğullarının köleleri olarak yaşadılar. 21 Böylece RAB'bin Yeremya aracılığıyla söylediği söz yerine geldi: “Ülke tutulmayan Şabat yıllarını[c] tamamlayıncaya, yetmiş yıl doluncaya kadar ıssız kalıp dinlenecek.”
Koreş'in Duyurusu
(Ezr.1:1-3)
22Pers Kralı Koreş'in[ç] krallığının birinci yılında RAB, Yeremya aracılığıyla bildirdiği sözü yerine getirmek amacıyla, Pers Kralı Koreş'i harekete geçirdi. Koreş yönetimi altındaki bütün halklara şu yazılı bildiriyi duyurdu:
23 “Pers Kralı Koreş şöyle diyor: ‘Göklerin Tanrısı RAB yeryüzünün bütün krallıklarını bana verdi. Beni Yahuda'daki Yeruşalim Kenti'nde kendisi için bir tapınak yapmakla görevlendirdi. Aranızda O'nun halkından kim varsa oraya gitsin. Tanrısı RAB onunla olsun!’ ”
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

10:1-36:23 Krallar kitaplarıyla karşılaştırıldığında Tarihler kitaplarında bölünmüş krallıklardan daha az söz edilir (krş. 1Kr.12-2Kr.25. bölümler). Tarihler kitaplarında daha çok Yahuda Krallığı anlatılır. Yahuda Krallığı ile aynı tarihlere denk gelen dönemler hariç kuzeydeki krallıktan (İsrail Krallığı’ndan) söz edilmez. Böylelikle Davut soyunun İsrail tahtında kesintisiz hüküm süreceğine ilişkin Tanrı’nın vaadi ön plana çıkarılır ve Babil’den dönen sürgünlerin aslında bütün İsrailliler’i temsil ettiği ima edilir (bkz. 1. Tarihler: Giriş; krş. 2Ta.12:1; 2Ta.15:17; 2Ta.11:8; 2Ta.21:2,2Ta.21:4; 2Ta.23:2; 2Ta.28:19,2Ta.28:27; 2Ta.35:18).
34:1-36:1 Bkz. 2Kr.22:1-23:30 ve ilgili notlar. Tarihler ve Krallar kitaplarında, Yoşiya’nın krallığından söz edilirken Yoşiya’nın getirdiği üç önemli yenilik ele alınır: (1) Yabancı dinlere ait simge ve öğeler ortadan kaldırılmıştır ; (2) Yasa Kitabı bulunmuş ve hemen ardından RAB’be yeniden bağlılık andı edilmiştir ve (3) Fısıh Bayramı kutlanmıştır. Ancak bu konular her iki kitapta farklı uzunlukta ve farklı bir sıralamayla ele alınır. 2. Krallar Kitabı’nda olaylar, coğrafi açıdan, yani mekan olarak tapınaktan başlar, sonra kente ve en sonunda da ulusal düzeyde anlatılır. 2. Tarihler Kitabı’nda ise olaylar tarihsel sıraya göre düzenlenmiş olup metinde yer yer (Tarihler kitaplarının özelliklerinden biri olarak) tarih bilgilendirmeleri yapılır (2Kr.34:3,2Kr.34:8,2Kr.34:19; bkz. 2Kr.22:3; 2Kr.23:23; ayrıca bkz. 2Ta.12:2’ye ait not).
36:2-14 Yoşiya, oğullarının üçü de (Yehoahaz, Yehoyakim, Sidkiya) kendisinden sonra tahta oturan tek Yahuda kralıdır.
36:2 Neko’nun İÖ 609’da Yahuda üzerinde yetkili konuma geçmesiyle Yahuda’nın Yoşiya yönetimi altında geçirdiği yirmi yıllık bağımsızlık dönemi sona ermiştir (bkz. 2Kr.23:32).
36:4 Tıpkı Neko’nun Yehoahaz’ı tutsak ettikten sonra yerine Elyakim’i kral yapması ve adını Yehoyakim olarak değiştirmesi gibi, Nebukadnessar da daha sonra Yehoyakin’i tutsak alarak Babil’e götürecek, yerine de adını Sidkiya olarak değiştireceği Mattanya’yı kral yapacaktı (2Kr.24:15-17). Her fatih, tahta kendi adamını oturtmak istiyordu; yaptıkları ad değişikliği o krallara egemen olduklarına işaret ediyordu.
36:5-8 Peygamberlere zulmeden Yehoyakim, Yeremya tarafından şiddetle kınanır (Yer.25-26, 36. bölümler). Yehoyakim, Mısır ordusunun İÖ 605’te Fırat Irmağı kıyısında (bugünkü Türkiye ile Suriye sınırında) bulunan Karkamış bölgesinde bozguna uğramasının ardından (Yer.46:2), Babil Kralı Nebukadnessar’a bağlı olduğunu ilan eder. Bir süre sonra ayaklanıp tekrar Mısır’la ittifak yapınca Nebukadnessar, Yehoyakim’i cezalandırmak için üzerine bir ordu gönderir. Ancak ordu henüz yoldayken Yehoyakim ölür ve Nebukadnessar onun yerine oğlu Yehoyakin’i tutsak alır.
36:5 on bir yıl İÖ 609-598.
36:9 üç ay on gün İÖ 598-597.
36:9-10 Bkz. Yer.22:24-28; Yer.24:1; Yer.29:2; Yer.52:31. Yehoyakin, kraliçe annesi ve yüksek düzeyde görevlilerin de aralarında bulunduğu geniş bir grupla birlikte tutsak edildikten sonra (İÖ 597) yerine Sidkiya geçer, ancak sürgün tarihi Yehoyakin’in krallık dönemine göre belirlenir (Yer.52:31; Hez.1:2).
36:11-14 Sidkiya’nın Mısır’dan yardım istemesi Babil’e karşı ayaklanma anlamına geldiğinden Nebukadnessar bu ayaklanmaya hızla karşılık verir.Yeruşalim, İÖ 588’de kuşatılır (Yer.21:3-7) ve iki yıl direndikten sonra İÖ 586’nın yaz aylarında işgal edilir.
36:11 on bir yıl İÖ 597-586.
36:15-16 Bkz. 2Ta.24:19 ve ilgili not.
36:20-21 Aynı tarihlerde gerçekleşen olayları yer yer farklı yönleriyle ele alan Tarihler ve Krallar kitaplarının son kısımları da ilgi çekici biçimde birbirinden farklıdır: (1) Krallar’da, halkın sürgün edilmesinin asıl nedenlerini göstermek için sürgüne kadar geçen zaman içinde İsrail’in itaatsizliklerinden söz edilir. Krallığın bağı msızlığını yitirmesine karşın Tanrı’nın, halkına yaptığı iyilikler anlatılarak Davut’a verdiği vaatlere sadık kaldığı gösterilir (2Kr.25:27-30). (2) Daha çok Babil sürgünü sonrasını ele alan Tarihler’de, tekrar RAB’be yönelen halkın, putlardan arındırılan topraklarına geri dönüşü (2Kr.36:22-23) ve artık yeni ve umut dolu bir dönemin başlayışı anlatılır. Sürgün sadece bir ceza değil, bir umut ve kutsamadır; çünkü böylelikle halkın, tutulmayan Şabat yıllarını tamamlamasına izin verilmiştir (Lev.26:33-45; Yer.25:8-11). Tanrı, yaptığı antlaşmayı anımsamış (Lev.26-45. bölümler) ve halkını topraklarına yeniden kavuşturmuştur (bkz. 2Ta.36:22-23’e ait not).
36:22-23 Tarihler kitaplarının bitiş kısmı Ezra’nın ilk ayetlerinde tekrar edildiği için (2Ta.1:1-3) bazı uzmanlar Tarihler ve Ezra kitaplarının aynı kişi tarafından yazıldığını öne sürer (bkz. Yer.25:1-14; krş. Dan.9. bölüm). Pers Kralı Koreş, karşılığında destek görme umuduyla öbür tutsak halkların da ülkelerine dönmelerine izin vermiştir (bkz. Ezr.1:1-4’e ait notlar).

Videolar

2. Tarihler Girişi

1.Tarihler'in devamı olan 2.Tarihler Kral Süleyman'ın yaptığı işleri ve dönemindeki olayları anlatır. Yarovam önderliğindeki kuzey oymakları Kral Süleyman'ın yerine geçen oğlu Rehavam'a karşı ayaklanır ve krallık ikiye bölünür. İ.Ö. 586 yılında Yeruşalim'in düşüşüne ve Babil sürgününe dek olaylar güneydeki Yahuda krallığı etrafında gelişir. Kitap Pers Kralı Koreş'in Yahudiler'in Babil'den Yeruşalim'e dönmelerine izin vermesiyle son bulur.

Ana Hatlar:

1:1-9:31 Süleyman'ın krallığı
a.1:1-17 İlk yıllar
b.2:1-7:10 Tapınak kuruluyor
c.7:11-9:31 Son yıllar
10:1-19 Kuzeydeki oymakların başkaldırışı
11:1-36:12 Yahuda kralları
36:13-21 Yeruşalim'in düşüşü
36:22-23 Pers Kralı Koreş'in duyurusu
  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş