Luka 1:5-25

Yahya'nın Doğumu Önceden Bildiriliyor
5 Yahudiye Kralı Hirodes zamanında, Aviya bölüğünden Zekeriya adında bir kâhin vardı. Harun soyundan gelen karısının adı ise Elizabet'ti. 6Her ikisi de Tanrı'nın gözünde doğru kişilerdi, Rab'bin bütün buyruk ve kurallarına eksiksizce uyarlardı. 7Elizabet kısır olduğu için çocukları olmuyordu. İkisinin de yaşı ilerlemişti.
8Zekeriya, hizmet sırasının kendi bölüğünde olduğu bir gün, Tanrı'nın önünde kâhinlik görevini yerine getiriyordu. 9Kâhinlik geleneği uyarınca Rab'bin Tapınağı'na girip buhur yakma görevi kurayla ona verilmişti. 10Buhur yakma saatinde bütün halk topluluğu dışarıda dua ediyordu.
11Bu sırada, Rab'bin bir meleği buhur sunağının sağında durup Zekeriya'ya göründü. 12Zekeriya onu görünce şaşırdı, korkuya kapıldı. 13Melek, “Korkma, Zekeriya” dedi, “Duan kabul edildi. Karın Elizabet sana bir oğul doğuracak, adını Yahya koyacaksın. 14Sevinip coşacaksın. Birçokları da onun doğumuna sevinecek. 15 O, Rab'bin gözünde büyük olacak. Hiç şarap ve içki içmeyecek; daha annesinin rahmindeyken Kutsal Ruh'la dolacak. 16İsrailoğulları'ndan birçoğunu, Tanrıları Rab'be döndürecek. 17 Babaların yüreklerini çocuklarına döndürmek, söz dinlemeyenleri doğru kişilerin anlayışına yöneltmek ve Rab için hazırlanmış bir halk yetiştirmek üzere, İlyas'ın ruhu ve gücüyle Rab'bin önünden gidecektir.”
18Zekeriya meleğe, “Bundan nasıl emin olabilirim?” dedi. “Çünkü ben yaşlandım, karımın da yaşı ilerledi.”
19 Melek ona şöyle karşılık verdi: “Ben Tanrı'nın huzurunda duran Cebrail'im. Seninle konuşmak ve bu müjdeyi sana bildirmek için gönderildim. 20İşte, belirlenen zamanda yerine gelecek olan sözlerime inanmadığın için dilin tutulacak, bunların gerçekleşeceği güne dek konuşamayacaksın.”
21Zekeriya'yı bekleyen halk, onun tapınakta bu kadar uzun süre kalmasına şaştı. 22Zekeriya ise dışarı çıktığında onlarla konuşamadı. O zaman tapınakta bir görüm gördüğünü anladılar. Kendisi onlara işaretler yapıyor, ama konuşamıyordu.
23Görev süresi bitince Zekeriya evine döndü. 24Bir süre sonra karısı Elizabet gebe kaldı ve beş ay evine kapandı. 25“Bunu benim için yapan Rab'dir” dedi. “Bu günlerde benimle ilgilenerek insanlar arasında utancımı giderdi.”
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

1:5 Yahudiye Kralı Hirodes Bkz. Mat.2:1’e ait not; Tablo: Hirodes Hanedanlığı, s. 1381. Aviya bölüğünden Davut’un döneminden itibaren kâhinler yirmi dört bölüğe ayrılmışlardı; Aviya, kâhin ailelerin önde gelenlerinden biriydi (Neh.12:12,Neh.12:17; bkz. 1Ta.24:10). Zekeriya... Elizabet Her ikisi de kâhinlik görevini yürüten Harun soyundandı.
1:6 doğru... eksiksizce Günahsız değillerdi, ancak Tanrı’nın buyruklarını içtenlikle ve sadık bir biçimde yerine getiriyorlardı. Şimon (Luk.2:25) ve Yusuf’tan da (Mat.1:19) benzer bir övgüyle söz edilmiştir (ayrıca bkz. Mat.1:19’a ait not).
1:7 çocukları olmuyordu Bkz. Luk.1:25’e ait not.
1:9 Sabah kurbanından önce ve akşam kurbanından sonra En Kutsal Yer’in önünde bulunan sunaktaki buhuru yenilemek kâ-hinin görevlerinden biriydi (Çık.30:6-8). Görevler kurayla dağıtıldığından ötürü bir kâhin bu ayrıcalığa çok nadir sahip olurdu, hatta bazılarına bu görev sırası hiç gelmezdi. kurayla ona verilmişti Bkz. Neh.11:1; Özd.16:33; Yun.1:7 ve Elç.1:26’ya ait notlar.
1:11 Rab’bin bir meleği Bkz. Luk.1:19; ayrıca krş. Yar.16:7 ve ilgili not.
1:12 korkuya kapıldı Krş. Gidyon, Hak.6:22-23 ; Manoah, Hak.13:22.
1:13 Korkma Kutsal Kitap’ta en çok tekrarlanan buyruk (bkz. Luk.1:30; Luk.2:10-11 ve ilgili not; Luk.5:10; Luk.8:50; Luk.12:7,Luk.12:32; Yar.15:1; Yar.21:17; Yar.26:24; Yas.1:21 ve ilgili not; Yşu.1:9; Yşu.8:1).
1:15 ş arap ve içki Yahya Peygamber’in içkiden kaçınmayı gerektiren nezir yeminine bağlı olduğu tahmin edilir (bkz. Say.6:2-12 ve ilgili notlar; krş. Elç.18:18 ve ilgili not). Eğer öyleyse, Yahya da Şimşon (Hak.13:4-7) ve Samuel (1Sa.1:11) gibi hayatı boyunca nezirdi (Tanrı’ya adanmıştı). rahmindeyken İsa Mesih’ten önceki dönemde Kutsal Ruh sadece geçici ve özel bir görev için insanlara verilirdi (bkz. örn. Hak.3:10 ve ilgili not), ama Yahya yaş amı boyunca Kutsal Ruh’la dolu olacaktı. Kutsal Ruh’la dolacak Bkz. Luk.4:1’e ait not.
1:17 Babaların yüreklerini çocuklarına döndürmek Bkz. Mal.4:6 ve ilgili not. Yahya’nın mesajı, İsrail halkının RAB ile ilişkisini onarmaya yönelikti. Rab için hazırlanmış bir halk Bkz. Luk.3:4-6. Yahya, Peygamber Yeşaya’nın ilettiği sözü yerine getirmiştir (bkz. Yşa.40:3-5 ve ilgili notlar). İlyas Bkz. Mat.11:14 ve Mat.17:10’a ait notlar; Yu.1:21 ve ilgili not; ayrıca bkz. Mal.4:5.
1:18 Bundan nasıl emin olabilirim? İbrahim (bkz. Yar.15:8 ve ilgili not), Gidyon (bkz. Hak.6:17 ve ilgili not) ve Hizkiya (2Kr.20:8) da belirti istemişti (krş. 1Ko.1:22).
1:19 Cebrail Yalnızca iki melek Kutsal Kitap’ta adlarıyla tanıtılmıştır: Cebrail (Dan.8:16; Dan.9:21) ve Mikail (bkz. Dan.10:13 ve ilgili not; Dan.10:21; Va.12:7 ve ilgili not ; ayrıca bkz. Bilgi Kutusu:Melekler, s. 1808).
1:21 Zekeriya’yı bekleyen halk Kutsal Yer’den çıkıp RAB’bin kâhinlerin söylemesi için buyurduğu sözlerle (bkz. Say.6:24-26 ve ilgili notlar) kendilerini kutsamasını bekliyorlardı.
1:22 görüm Bkz. Yar.15:1’e ait not.
1:23 Görev süresi Her kâhin altı ayda bir olmak üzere bir haftalığına tapınak hizmetinden sorumlu olurdu. evine Bkz. bulunduğu yer hakkında, Luk.1:39-40.
1:25 Rab... utancımı giderdi Durum, Tanrı’nın hoşnutsuzluğunun göstergesi olarak kabul edildiğinden toplum tarafından da ayıplanabilirdi (bkz. Saray, Yar.16:2; Rebeka, Yar.25:21; Rahel, Yar.30:23-24 ; Hanna, 1Sa.1:1-18; krş. Lev.20:20-21; Yer.22:30).

Videolar

Luka Girişi

Kitabın Amacı: Luka, daha kitabın başında amacının, İsa'nın yaşamını doğru ve ayrıntılı bir biçimde anlatmak olduğunu açıkça ortaya koyuyor (1:1-4). Luka, Elçilerin İşleri Kitabı'nda da Müjde'nin o çağda bilinen dünyanın merkezi durumundaki Roma'ya kadar nasıl yayıldığını anlatır. O devirde yazarların, yapıtlarını ileri gelen kişilere adamaları bir gelenek haline gelmişti. Nitekim Luka da her iki kitabı, adı Teofilos -«Tanrı'yı seven» anlamında- olan bir kişiye hitaben kaleme almıştır. Kuşkusuz Luka bu adamın kişiliğinde geniş bir kitleye seslenmeyi amaçlamıştır.

Kitabın İçeriği: Kitap, «Rab'bin yolunu hazırlamaya» gelen Vaftizci Yahya'nın1 ve İsa'nın doğumuna ilişkin bilgileri vererek başlıyor. Bundan sonra İsa'nın Müjde'yi duyurduğu, öğretisini yayıp mucizeler yaptığı döneme geçiyor. Daha sonra İsa'nın, giderek artan baskılara rağmen Yeruşalim'e, bile bile ölüme gidişi anlatılıyor. Bunu, İsa'nın dirilişi ve göğe alınışını anlatan bölümler izliyor.

Luka, peygamberlik sözlerini yerine getiren Tanrı'nın, bir kurtarıcı göndermekle insanlık tarihini nasıl yönlendirdiğini vurgular2. Tanrı'nın bu etkinliği, meleklerin gönderilmesi olayında3; Tanrı'nın gökten seslenişinde4; ve özellikle birçok inanlının Kutsal Ruh'la dolması olayında5 açıkça görülüyor. Tanrı'nın gücü, İsa'nın yaptığı mucizelerde de gözle görülür bir şekilde etkindi6. On altı ayrı olayda, belirli hastalıklara yakalanmış kişilerin mucizevi şekilde iyileştirildiğinden söz ediliyor. Bunun yanısıra, İsa'nın bir arada bulunan çok sayıda hastayı iyileştirdiği, kitabın beş ayrı yerinde belirtiliyor.

Luka'nın yaklaşık yüzde kırkı İsa'nın öğretisinden oluşuyor. İsa öğretisinde birçok benzetme kullandı; Luka'da 26 benzetme var. Bunların 16'sı İncil'in öbür kısımlarında yer almaz. İsa'nın bütün öğretisini kısaca özetlemek oldukça güçtür. Şu kadarını söyleyelim ki, İsa Tanrı'nın Egemenliği'ni duyuruyor7. Sözü edilen egemenlik, değer yargıları yönünden tümüyle farklı, insanın yüreğinde etkin olan tanrısal egemenliktir8. İsa'nın kendisi, egemenliği günden güne büyüyen, ikinci gelişinde de bu egemenliği tümüyle gerçekleşecek olan Kral olarak çıkar karşımıza9.

Kitapta bireye iletilmek istenen bildiri, günahların bağışlanmasıyla gerçekleşen kurtuluş müjdesidir10. Dünya malına kökten değişik bir yaklaşım içinde olan İsa11, bu müjdeyle özellikle yoksullara, hastalara ve ezilmişlere sesleniyor12. Bildirisinin o çağda hor görülen kadınlara ve Yahudi olmayan uluslara da yönelik olduğunu vurguluyor13. Nitekim, «Kaybolmuş olanı arayıp kurtarmaya geldim» diyordu14. Ama kişinin kurtulmaya istekli olması gerekir. Bu nedenle önce Yahya, sonra İsa, daha sonra da İsa'nın öğrencileri insanları tövbeye çağırdılar15. İsa'yı izleyecek olanlar bütün varlıklarıyla adanmış birer öğrenci olmaya16 ve sürekli bir dua yaşamı sürmeye çağrılmışlardır17.

Ana Hatlar:

1:1-4 Giriş
1:5-2:52 Vaftizci Yahya ile İsa'nın doğum ve çocuklukları
3:1-20 Vaftizci Yahya'nın görevi
3:21-4:13 İsa'nın vaftiz olması ve denenmesi
4:14-9:50 İsa'nın Celile ve çevresindeki etkinlikleri
9:51-19:27 İsa Yeruşalim yolunda
19:28-22:46 İsa'nın Yeruşalim'deki son günleri
22:47-23:56 İsa'nın tutuklanması, yargılanması ve çarmıha gerilmesi
24:1-52 İsa'nın dirilmesi ve göğe yükselmesi

Kaynak Ayetler: Bkz. s. 24

  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş