2. Tarihler 34:1-35:27

34
Yoşiya'nın Yahuda Krallığı
(2Kr.22:1-2)
1 Yoşiya sekiz yaşında kral oldu ve Yeruşalim'de otuz bir yıl krallık yaptı. 2RAB'bin gözünde doğru olanı yaptı. Sağa sola sapmadan atası Davut'un yollarını izledi.
Yoşiya'nın Yaptığı Yenilikler
(2Kr.23:4-20)
3Yoşiya krallığının sekizinci yılında, daha gençken, atası Davut'un Tanrısı'na yönelmeye başladı. Krallığının on ikinci yılında da Yahuda ve Yeruşalim'i puta tapılan yerlerden, Aşera putlarından, oyma ve dökme putlardan arındırmaya başladı. 4 Yoşiya'nın gözetiminde Baallar'ın sunaklarını yıktırıp üzerlerindeki buhur sunaklarını parçalattı. Aşera putlarını, oyma ve dökme putları da parçalayıp ezdikten sonra tozlarını onlara kurban sunanların mezarlarına serpti. 5 Kâhinlerin kemiklerini kendi sunaklarının üstünde yaktı. Böylece Yahuda ve Yeruşalim'i arındırdı. 6Naftali'ye dek Manaşşe, Efrayim ve Şimon oymaklarının kentleriyle çevredeki yıkıntılarda bulunan 7sunakları, Aşera putlarını yıktı; toz haline gelinceye dek putları ezdi. İsrail ülkesinin her yanındaki buhur sunaklarını paramparça etti. Sonra Yeruşalim'e döndü.
Yasa Kitabı'nın Bulunuşu
(2Kr.22:3-23:3)
8Yoşiya ülkeyi ve tapınağı arındırdıktan sonra, krallığının on sekizinci yılında Asalya oğlu Şafan'ı, kent yöneticisi Maaseya'yı ve Yoahaz oğlu devlet tarihçisi Yoah'ı Tanrısı RAB'bin Tapınağı'nı onarmaya gönderdi. 9Bunlar Tanrı'nın Tapınağı'na getirilen paraları götürüp Başkâhin Hilkiya'ya verdiler. Kapı nöbetçileri olan Levililer bu parayı Manaşşe ve Efrayim halkından, İsrail'in geri kalanından, bütün Yahudalılar'la Benyaminliler'den, Yeruşalim'de yaşayanlardan toplamışlardı. 10Paraları RAB'bin Tapınağı'ndaki işlerin başında bulunan denetçilere verdiler. Onlar da tapınağı yenileme ve onarma işinde çalışan işçilere ödediler. 11Yontma taş, Yahuda krallarının yıkılmaya terk ettiği yapıların kiriş ve bağlantı yerlerinin onarımı için kereste almaları için marangozlara, yapıcılara ödeme yapıldı. 12-13Çalışanlar işi özenle yaptılar. Başlarında yönetici olarak Levililer'den şu denetçiler vardı: Merari boyundan Yahat'la Ovadya, Kehat boyundan Zekeriya'yla Meşullam. Çalgı çalmakta usta olan Levililer yük taşıyan işçilerin sorumluluğunu aldılar ve her işi yapan işçileri denetlediler. Levililer'den bazıları da yazman, görevli, kapı nöbetçisi olarak çalıştılar.
14RAB'bin Tapınağı'na getirilen parayı çıkarırlarken, Kâhin Hilkiya Musa aracılığıyla verilmiş olan RAB'bin Yasa Kitabı'nı buldu. 15Yazman Şafan'a, “RAB'bin Tapınağı'nda Yasa Kitabı'nı buldum” diyerek kitabı ona verdi. 16Şafan kitabı krala götürerek, “Görevlilerin kendilerine verilen her işi yapıyorlar” diye haber verdi, 17“RAB'bin Tapınağı'ndaki paraları alıp denetçilerle işçilere verdiler.” 18Ardından, “Kâhin Hilkiya bana bir kitap verdi” diyerek kitabı krala okudu. 19Kral Kutsal Yasa'daki sözleri duyunca giysilerini yırttı. 20Hilkiya'ya, Şafan oğlu Ahikam'a, Mika oğlu Avdon'a, Yazman Şafan'a ve kendi özel görevlisi Asaya'ya şöyle buyurdu: 21“Gidin, bulunan bu kitabın sözleri hakkında benim için de, İsrail ve Yahuda halkının geri kalanı için de RAB'be danışın. RAB'bin bize karşı alevlenen öfkesi büyüktür. Çünkü atalarımız RAB'bin sözüne kulak asmadılar, bu kitapta yazılanlara uymadılar.”
22Hilkiya ile kralın gönderdiği adamlar varıp tapınaktaki giysilerin nöbetçisi Hasra oğlu Tokhat oğlu Şallum'un karısı Peygamber Hulda'ya danıştılar. Hulda Yeruşalim'de, İkinci Mahalle'de oturuyordu.
23Hulda onlara şöyle dedi: “İsrail'in Tanrısı RAB, ‘Sizi bana gönderen adama şunları söyleyin’ diyor: 24‘Yahuda Kralı'nın önünde okunan kitapta yazılı bütün lanetleri, felaketi buraya da, burada yaşayan halkın başına da getireceğim. 25Beni terk ettikleri, elleriyle yaptıkları başka ilahlara buhur yakıp beni kızdırdıkları için buraya karşı öfkem alevlenecek ve sönmeyecek.’
26“RAB'be danışmak için sizi gönderen Yahuda Kralı'na şöyle deyin: ‘İsrail'in Tanrısı RAB duyduğun sözlere ilişkin diyor ki: 27Madem burası ve burada yaşayanlarla ilgili sözlerimi duyunca yüreğin yumuşadı, kendini alçalttın, evet, önümde kendini alçalttın, giysilerini yırtıp huzurumda ağladın, ben de yalvarışını işittim. Böyle diyor RAB. 28Seni atalarına kavuşturacağım, esenlik içinde mezarına gömüleceksin. Buraya ve burada yaşayanlara getireceğim büyük felaketi görmeyeceksin.’ ” Hilkiya ile yanındakiler bu sözleri krala ilettiler.
29Kral Yoşiya haber gönderip Yahuda ve Yeruşalim'in bütün ileri gelenlerini topladı. 30Sonra Yahudalılar, Yeruşalim'de yaşayanlar, kâhinler, Levililer, büyük küçük herkesle birlikte RAB'bin Tapınağı'na çıktı. RAB'bin Tapınağı'nda bulunmuş olan Antlaşma Kitabı'nı baştan sona kadar herkesin duyacağı biçimde okudu. 31Özel yerinde durarak RAB'bin yolunu izleyeceğine, buyruklarını, öğütlerini, kurallarını candan ve yürekten uygulayacağına, bu kitapta yazılı antlaşmanın koşullarını yerine getireceğine ilişkin RAB'bin huzurunda antlaşma yaptı. 32Sonra oradaki Yeruşalim ve Benyamin halkına bu antlaşmaya bağlı kalacaklarına ilişkin ant içirtti. Yeruşalim'de yaşayanlar Tanrı'nın, atalarının Tanrısı'nın antlaşmasına bağlı kaldılar. 33Yoşiya İsrail topraklarından bütün iğrenç putları kaldırttı. İsrail'de kalan halkın Tanrıları RAB'be kulluk etmelerini sağladı. Kral yaşadığı sürece halk atalarının Tanrısı RAB'bin ardınca yürümekten vazgeçmedi.
35
Yoşiya Fısıh Bayramı'nı Kutluyor
(2Kr.23:21-23)
1Yoşiya Yeruşalim'de RAB için Fısıh Bayramı'nı kutladı. Birinci ayın on dördüncü günü Fısıh kurbanı kesildi. 2Yoşiya kâhinleri görevlerine atayarak RAB'bin Tapınağı'nda hizmet etmeleri için yüreklendirdi. 3Bütün İsrail halkını eğiten RAB'be adanmış Levililer'e, “Kutsal sandığı İsrail Kralı Davut oğlu Süleyman'ın yaptırdığı tapınağa koyun” dedi, “Bundan böyle onu omuzlarınızın üzerinde taşımayacaksınız. Şimdi Tanrınız RAB'be ve halkı İsrail'e hizmet edin. 4 İsrail Kralı Davut'la oğlu Süleyman'ın yazılı düzeni uyarınca, boylarınıza, bölüklerinize göre hazırlanın. 5Kardeşleriniz olan halkın boylarına bağlı bölüklere yardım etmek üzere siz Levililer takımlar halinde kutsal yerde durun. 6Kendinizi kutsayın ve RAB'bin Musa aracılığıyla buyurduğu gibi Fısıh kurbanlarını kesip kardeşleriniz için hazırlayın.”
7Yoşiya Fısıh kurbanını sunmaları için oradaki halka sürüsünden otuz bin kuzuyla oğlak, üç bin de sığır bağışladı. 8Kralın önderleri de halka, kâhinlere ve Levililer'e gönülden bağışta bulundular. Tanrı Tapınağı'nın yöneticileri olan Hilkiya, Zekeriya, Yehiel de Fısıh kurbanı olarak kâhinlere iki bin altı yüz kuzuyla oğlak, üç yüz sığır verdiler. 9Konanya, kardeşleri Şemaya ile Netanel, Levililer'in önderleri Haşavya, Yeiel ve Yozavat da Fısıh kurbanı olarak Levililer'e beş bin kuzuyla oğlak, beş yüz de sığır bağışladılar.
10Hizmetle ilgili hazırlıklar tamamlanınca, kralın buyruğu uyarınca kâhinlerle bölüklerine göre Levililer yerlerini aldılar. 11Fısıh kurbanları kesildi. Kâhinler kendilerine verilen kanı sunağın üzerine döktüler; Levililer de hayvanların derisini yüzdüler. 12Musa'nın kitabında yazılanlar uyarınca, RAB'be sunsunlar diye yakmalık sunular halk boylarının bölüklerine verilmek üzere bir yana koyuldu. Sığırlara da aynısını yaptılar. 13 Kural uyarınca, Fısıh kurbanlarını ateşte kızarttılar; kutsal sunuları da tencerelerde, kazanlarda, tavalarda haşlayıp çabucak halka dağıttılar. 14Bundan sonra Levililer hem kendileri, hem de kâhinler adına hazırlık yaptılar. Çünkü Harun soyundan kâhinler akşam geç vakte kadar yakmalık sunu ve yağ sunmakla uğraşıyorlardı. Bu nedenle Levililer hem kendileri, hem de Harun soyundan gelen kâhinler için hazırlık yaptılar.
15 Asaf soyundan gelen ezgiciler Davut, Asaf, Heman ve kralın bilicisi Yedutun'un buyruğu uyarınca yerlerinde durdular. Kapı nöbetçileri de görevlerini bırakmak zorunda kalmadı, çünkü onlar için hazırlığı kardeşleri Levililer yapmıştı. 16Böylece o gün Kral Yoşiya'nın buyruğu doğrultusunda Fısıh Bayramı'nı kutlamak ve RAB'bin sunağı üzerinde yakmalık sunular sunmak için RAB'bin hizmetiyle ilgili bütün çalışmalar tamamlandı. 17 O gün orada bulunan İsrail halkı Fısıh Bayramı'nı kutladı. Mayasız Ekmek Bayramı'nı da yedi gün boyunca kutladılar. 18Peygamber Samuel'in döneminden bu yana, İsrail'de böyle bir Fısıh Bayramı kutlanmamıştı. Hiçbir İsrail[a] kralı da Yoşiya'nın, kâhinlerin, Levililer'in, bütün Yahuda halkıyla oradaki İsrailliler'in ve Yeruşalim'de yaşayanların kutladığı gibi bir Fısıh Bayramı kutlamamıştı. 19Bu Fısıh Bayramı Yoşiya'nın krallığının on sekizinci yılında kutlandı.
Yoşiya'nın Ölümü
(2Kr.23:28-30)
20Yoşiya'nın tapınağı düzenlemesinden sonra, Mısır Kralı Neko savaşmak üzere Fırat kıyısındaki Karkamış'a yürüdü. Yoşiya da onunla savaşmak için yola çıktı. 21Ama Neko ulaklar aracılığıyla şu haberi gönderdi: “Benimle senin aranda bir anlaşmazlık yok, ey Yahuda Kralı! Bugün sana değil, savaş açtığım ülkeye karşı savaşmaya geldim. Tanrı ivedi davranmamı buyurdu. Benden yana olan Tanrı'dan sakın. Yoksa seni yok eder!” 22Ne var ki, Yoşiya onunla savaşmaktan vazgeçmediği gibi, Tanrı'nın Neko aracılığıyla söylediği sözlere de aldırış etmedi. Kılık değiştirip Megiddo Ovası'nda Neko ile savaşmak üzere yola çıktı. 23Okçular Kral Yoşiya'yı vurunca, kral görevlilerine, “Beni buradan götürün, ağır yaralıyım!” dedi. 24Görevlileri onu savaş arabasından çıkarıp kendisine ait başka bir arabaya koyarak Yeruşalim'e götürdüler. Yoşiya öldü ve atalarının mezarlığına gömüldü. Bütün Yahuda ve Yeruşalim halkı onun için yas tuttu. 25Yeremya Yoşiya için bir ağıt yazdı. Kadın, erkek bütün ozanlar bugüne dek ağıtlarında Yoşiya'yı anarlar. İsrail'de bir gelenek haline gelen bu ağıtlar Ağıtlar Kitabı'nda yazılıdır.
26Yoşiya'nın yaptığı öbür işler, RAB'bin Yasası'nda yazılanlara uygun bağlılığı, 27uygulamaları, başından sonuna dek İsrail ve Yahuda krallarının tarihinde yazılıdır.
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

10:1-36:23 Krallar kitaplarıyla karşılaştırıldığında Tarihler kitaplarında bölünmüş krallıklardan daha az söz edilir (krş. 1Kr.12-2Kr.25. bölümler). Tarihler kitaplarında daha çok Yahuda Krallığı anlatılır. Yahuda Krallığı ile aynı tarihlere denk gelen dönemler hariç kuzeydeki krallıktan (İsrail Krallığı’ndan) söz edilmez. Böylelikle Davut soyunun İsrail tahtında kesintisiz hüküm süreceğine ilişkin Tanrı’nın vaadi ön plana çıkarılır ve Babil’den dönen sürgünlerin aslında bütün İsrailliler’i temsil ettiği ima edilir (bkz. 1. Tarihler: Giriş; krş. 2Ta.12:1; 2Ta.15:17; 2Ta.11:8; 2Ta.21:2,2Ta.21:4; 2Ta.23:2; 2Ta.28:19,2Ta.28:27; 2Ta.35:18).
34:1-36:1 Bkz. 2Kr.22:1-23:30 ve ilgili notlar. Tarihler ve Krallar kitaplarında, Yoşiya’nın krallığından söz edilirken Yoşiya’nın getirdiği üç önemli yenilik ele alınır: (1) Yabancı dinlere ait simge ve öğeler ortadan kaldırılmıştır ; (2) Yasa Kitabı bulunmuş ve hemen ardından RAB’be yeniden bağlılık andı edilmiştir ve (3) Fısıh Bayramı kutlanmıştır. Ancak bu konular her iki kitapta farklı uzunlukta ve farklı bir sıralamayla ele alınır. 2. Krallar Kitabı’nda olaylar, coğrafi açıdan, yani mekan olarak tapınaktan başlar, sonra kente ve en sonunda da ulusal düzeyde anlatılır. 2. Tarihler Kitabı’nda ise olaylar tarihsel sıraya göre düzenlenmiş olup metinde yer yer (Tarihler kitaplarının özelliklerinden biri olarak) tarih bilgilendirmeleri yapılır (2Kr.34:3,2Kr.34:8,2Kr.34:19; bkz. 2Kr.22:3; 2Kr.23:23; ayrıca bkz. 2Ta.12:2’ye ait not).
34:1 otuz bir yıl İÖ 640-609.
34:3 Bazı yorumcular, Yoşiya’nın krallığının sekizinci (2Ta.34:3), on ikinci (2Ta.34:3) ve on sekizinci (2Ta.34:8) yıllarında gerçekleşen olayları, yaklaşık iki yüzyıldır bölgeye hâkim olanAsur İmparatorluğu’nun gitgide gerileyip çökmesiyle ilişkilendirir.Aram ve İsrail üzerindeki Asur hâkimiyetinin sona ermesi, şüphesiz Yoşiya’nın eski Asur bölgeleri üzerinde Davut soyundan gelen kral olarak yetkisini kullanmasını kolaylaştırmış, hatta teşvik etmiştir (2Ta.34:6-7). Yine de Yoşiya’nın siyasi alandaki yeniliklerinin Tanrı’nın amacına uygun olarak gerçekleştiği göz ardı edilmemelidir.
34:6 Naftali’ye dek Manaşşe, Efrayim ve Şimon oymaklarının “Bütün İsrail” teması (bkz. 1. Tarihler: Giriş), kuzeyli oymakların Yoşiya’nın başlattığı yeniliklere katılmasıyla kendini gösterir (ayrıca bkz. 2Ta.34:9,2Ta.34:21,2Ta.34:33). Bütün İsrail’in, Hizkiya döneminde olduğu gibi bir kere daha Davut soyundan bir kral altında birleştiği vurgulanır (bkz. 2Ta.30:1’e ait not). Şimon Şimonoğulları’nın bir kısmı, Yahuda Krallığı’ndan kuzeye göçmüş olabilir.
34:7 İsrail ülkesinin her yanındaki 6. ayette belirtilen oymaklar.
34:8-21 Bkz. 2Kr.22:3-13 ve ilgili notlar.
34:22-28 Bkz. 2Kr.22:14-20’ye ait notlar.
34:22 Peygamber Hulda Bkz. 2Kr.22:14’e ait not.
34:28 esenlik içinde mezarına gömüleceksin Bkz. 2Ta.35:20-25.
34:29-31 Bkz. 2Kr.23:1-3’e ait notlar.
34:30 kâhinler, Levililer Krş. “kâhinler, peygamberler”, 2Kr.23:2.
35:1-19 Yoşiya’nın Fısıh kutlamasıyla ilgili olarak 2. Tarihler Kitabı’nda, 2. Krallar Kitabı’ndaki kısa özetten çok daha kapsamlı bilgi bulunur (bkz. 1. Tarihler: Giriş).
35:1 Birinci ayın Hizkiya’nın kutladığı tarihten farklı olarak, geleneksel Fısıh Bayramı ayı (bkz. 2Ta.30:2’ye ait not).
35:3 Kutsal Sandığı... tapınağa koyun Muhtemelen Yoşiya’dan önceki krallar olan Manaşşe ve Amon’un kötülüklerinden korumak amacıyla krallıkları süresince tapınaktan uzaklaştırılmıştı.
35:4 Davut’la... Süleyman’ın Davut ile Süleyman’ın adları 2. Tarihler Kitabı’nda üç defa (2Ta.7:10’da, 2Ta.11:17’de ve burada) geçer. Bu isimler bir saygı ifadesi olarak birlikte anılır (bkz. 1. Tarihler: Giriş).
35:7-9 Tarihler kitaplarında gönülden ve sevinçle bağış verme konusuna yapılan bu vurgu (2Ta.24:8-14; 2Ta.29:31-36; 2Ta.31:3-21; 1Ta.29:3-9), Babil sürgününden dönen İsrail halkını teşvik etme amacını taşır.
35:18 Peygamber Samuel’in döneminden bu yana Bkz. 1. Tarihler: Giriş. İsrail’de Yahuda’da (bkz. 2Ta.10:1-36:23’e ait not).
35:19 on sekizinci yılında Yasa Kitabı’nın tapınakta bulunduğu yıl (2Ta.34:8,2Ta.34:14).
35:20-27 İÖ 609. Firavun Neko, Babilliler’e karşı Asur Kralı’na yardım etmek üzere bu sefere çıkmıştır (2Kr.23:29).
35:21-22 Tarihler kitaplarında vurgulanan “yaptığının karşılığını alma” ilkesi bir kere daha göze çarpar (1. Tarihler: Giriş): Yoşiya Tanrı’nın sözüne itaat etmediği için savaşta hayatını kaybetmiştir.
35:21 savaş açtığım ülkeye Babilliler’den söz ediliyor. Babil tahtında Nabopolassar otururken oğlu Nebukadnessar ordu komutanlığını yapıyordu. Yoşiya, o dönemde muhtemelen Babil’le ittifak içindeydi (bkz. 2Ta.32:31; 2Ta.33:11 ve ilgili notlar).
35:22 Kılık değiştirip Bkz. 2Ta.18:29 ve ilgili not. Megiddo Ovası’nda Bkz. Hak.5:19’a ait not.
35:25 Yeremya Yoşiya için bir ağıt yazdı Bkz. Yer.21:15-16. Bu ifade Ağıtlar Kitabı’nın yazarının Yeremya olduğunu destekler.

Videolar

2. Tarihler Girişi

1.Tarihler'in devamı olan 2.Tarihler Kral Süleyman'ın yaptığı işleri ve dönemindeki olayları anlatır. Yarovam önderliğindeki kuzey oymakları Kral Süleyman'ın yerine geçen oğlu Rehavam'a karşı ayaklanır ve krallık ikiye bölünür. İ.Ö. 586 yılında Yeruşalim'in düşüşüne ve Babil sürgününe dek olaylar güneydeki Yahuda krallığı etrafında gelişir. Kitap Pers Kralı Koreş'in Yahudiler'in Babil'den Yeruşalim'e dönmelerine izin vermesiyle son bulur.

Ana Hatlar:

1:1-9:31 Süleyman'ın krallığı
a.1:1-17 İlk yıllar
b.2:1-7:10 Tapınak kuruluyor
c.7:11-9:31 Son yıllar
10:1-19 Kuzeydeki oymakların başkaldırışı
11:1-36:12 Yahuda kralları
36:13-21 Yeruşalim'in düşüşü
36:22-23 Pers Kralı Koreş'in duyurusu
  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş