Yeremya 2

2
Tanrı İsrail'i Yargılıyor
1RAB bana şöyle seslendi: 2“Git, şunları Yeruşalim halkına duyur. RAB diyor ki,
“ ‘Gençliğindeki bağlılığını,
Gelinliğindeki sevgini,
Çölde, ekilmemiş toprakta
Beni nasıl izlediğini anımsıyorum.
3İsrail RAB için kutsal bir halk,
Hasadının ilk ürünüydü.
Onu yeren herkes suçlu sayılır,
Başına felaket gelirdi’ ” diyor RAB.
4RAB'bin sözünü dinleyin,
Ey Yakup soyu,
İsrail'in bütün boyları!
5RAB diyor ki,
“Atalarınız bende ne haksızlık buldular da
Benden uzaklaştılar?
Değersiz putları izleyerek
Kendileri de değersiz oldular.
6‘Mısır'dan bizi çıkaran,
Çölde, çukurlarla dolu çorak toprakta,
Koyu karanlıkta kalan kurak toprakta,
Kimsenin geçmediği,
Kimsenin yaşamadığı toprakta
Bize yol gösteren RAB nerede?’ diye sormadılar.
7Meyvesini, en iyi ürününü yiyesiniz diye
Sizi verimli bir ülkeye getirdim.
Oysa siz gelir gelmez ülkemi kirlettiniz,
Mülkümü iğrenç bir yere çevirdiniz.
8Kâhinler, ‘RAB nerede?’ diye sormadılar,
Kutsal Yasa uzmanları beni tanımadılar,
Yöneticiler bana başkaldırdılar;
Peygamberler Baal adına peygamberlik edip
İşe yaramaz putların ardınca gittiler.
9“Bu yüzden sizden yine davacı olacağım” diyor RAB,
“Torunlarınızdan da davacı olacağım.
10Gidin de Kittim[a] kıyılarına bakın!
Kedar[b] ülkesine adam gönderip iyice inceleyin,
Hiç böyle bir şey oldu mu, olmadı mı görün.
11Hiçbir ulus ilahlarını değiştirdi mi?
–Ki onlar zaten tanrı değildirler–
Ama benim halkım görkemini[c]
İşe yaramaz putlara değişti.
12Ey gökler, şaşın buna,
Tir tir titreyin, şaşakalın” diyor RAB.
13“Çünkü halkım iki kötülük yaptı:
Beni, diri suların pınarını bıraktı,
Kendilerine sarnıçlar,
Su tutmayan çatlak sarnıçlar kazdılar.
14-15İsrail uşak mı?
Köle olarak mı doğdu?
Öyleyse neden gümbür gümbür kükreyen
Genç aslanlara av oldu?
Ülkeyi viraneye çevirdiler,
Kentler yerle bir edildi, kimsesiz bırakıldı!
16Nof[ç] ve Tahpanhes halkı
Kafanı kırdı.
17Seni yolda yürüten Tanrın RAB'bi bırakmakla
Başına bunları getirdin.
18Şimdi Şihor[d] suyundan içmek için
Mısır'a gitmek size yarar sağlar mı?
Fırat suyundan içmek için
Asur'a gitmek size ne sağlar?
19Seni kendi kötülüğün yola getirecek,
Dönekliğin seni paylayacak.
Tanrın RAB'bi bırakmanın,
Benden korkmamanın
Ne kadar kötü, ne kadar acı olduğunu gör de anla.”
Rab, Her Şeye Egemen RAB böyle diyor.
20“Boyunduruğunu çok önce kırdın,
Bağlarını kopardın.
‘Kulluk etmeyeceğim’ dedin.
Gerçekten de her yüksek tepede,
Her bol yapraklı ağacın altında
Fahişe gibi yatıp kalktın.
21Oysa ben seni en iyi cinsten
Seçme bir asma olarak dikmiştim.
Nasıl oldu da yozlaşıp yabanıl asmaya döndün?
22Çamaşır sodasıyla yıkansan,
Bol kül suyu kullansan bile,
Suçun önümde yine leke gibi duruyor”
Diyor Egemen RAB.
23“Öyleyken nasıl, ‘Ben kirlenmedim,
Baallar'ı izlemedim’ diyebilirsin?
Vadide nasıl davrandığına bak da
Ne yaptığını anla.
Sen orada burada dolaşan
Ayağı tez bir dişi devesin.
24Kösnüyüp havayı koklayan
Kıra alışkın yaban eşeğisin.
Azgınken kim tutabilir onu?
Peşine düşenlerin yorulması gerekmez,
Çiftleşme zamanı gelince onu bulurlar.
25Yalınayak koşmaktan sakın,
Susuzluktan boğazını koru.
Ama sen, ‘Boş ver!
Ben başka ilahları seviyorum,
Onları izleyeceğim’ dedin.
26“Hırsız yakalandığında nasıl utanırsa,
İsrail'in halkı, kralları, önderleri,
Kâhinleri, peygamberleri de öyle utanacak.
27Onlar ağaca, ‘Babamsın’,
Taşa, ‘Bizi sen doğurdun’ derler.
Çünkü bana yüzlerini değil,
Sırtlarını çevirdiler.
Ama felakete uğrayınca,
‘Kalk da bizi kurtar’ diye yakarırlar.
28Hani nerede kendiniz için yaptığınız ilahlar?
Felakete uğradığınızda kurtarabiliyorlarsa,
Kalkıp gelsinler.
Kentlerinin sayısı kadar
İlahların var, ey Yahuda halkı.”
29“Neden bana dava açıyorsunuz?
Hepiniz bana başkaldırdınız” diyor RAB.
30“Halkınızı boşuna cezalandırdım, yola gelmediler.
Kılıcınız yırtıcı aslan gibi öldürdü peygamberlerinizi.
31“Ey siz, bu kuşağın çocukları,
RAB'bin sözünü anlayın!
Ben İsrail için bir çöl,
Kapkaranlık bir ülke mi oldum?
Öyleyse halkım neden, ‘Başımıza buyruğuz,
Artık sana dönmeyeceğiz’ diyor?
32Erden kız takılarını,
Gelin çeyizini unutabilir mi?
Ama halkım sayısız günlerce unuttu beni.
33Aşkı kovalamakta
Ne kadar beceriklisin!
Kötü kadınlara bile kendi yöntemlerini öğretebildin.
34Eteğin suçsuz yoksulların kanıyla lekelenmiş,
Oysa ev soyarken yakalamadın onları.
Bütün bunlara karşın,
35‘Ben suçsuzum,
Kuşkusuz RAB'bin bana öfkesi dindi’ diyorsun.
Ama ‘Günah işlemedim’ dediğin için
Yargılayacağım seni.
36Neden boyuna döneklik yapıp duruyorsun?
Asur'da düşkırıklığına uğradığın gibi,
Mısır'da da düşkırıklığına uğrayacaksın.
37Oradan da ellerin başında çıkacaksın,
Çünkü RAB senin güvendiklerini reddetti;
Onlardan yarar sağlamayacaksın.”
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

2:1-6:30 Bunlar, Yeremya’nın Yoşiya’nın krallığı döneminde Tanrı’dan aldığı ilk sözlerdir (Yer.3:6). Bu kısmın ana teması, halkın Tanrı’ya sırt çevirmesinden (2-5. bölümler) ötürü Tanrı tarafından yabancı uluslar aracılığıyla cezalandırılmasıdır (6. bölüm).
2:1 Bkz. Yer.1:2’ye ait not.
2:2 Gençliğindeki... Gelinliğindeki Tanrı’nın halkına nasıl sahip çıktığını, gözettiğini ifade eden sözlerdir. Kutsal Kitap’ın birçok yerinde RAB’bin İsrail’in “kocası” olduğu bildirilir (Yer.3:14; Yer.31:32; Yşa.54:5; Hoş.2:16 ve ilgili not); benzer olarak imanlılar topluluğu da Mesih’in “gelini” olarak tanımlanır (bkz. Ef.5:22-32; Va.19:6-9). bağlılığını Sözcüğün İbranicesi, iki insan arasındaki veya insanla RAB arasındaki sadakati ve sevgiyi anlatır. sevgini Tanrı’nın halkıyla yaptığı antlaşmada, İsrail halkının Tanrı’ya olan yükümlülüklerinden biridir (bkz. Yas.6:5; Yas.10:12; Yas.30:6, 16).Ancak halk başka ilahları tercih etmiştir (Yas.2:25). Çölde Sina Çölü (bkz. Yer.2:6). izlediğini Halk artık RAB’bi değil, putları (Yer.2:5,Yer.2:8) ve Baallar’ı (Yer.2:23) izlemektedir.
2:3 RAB için kutsal Yalnız ve yalnız O’na ve hizmetine adanmış anlamında (bkz. Çık.3:5; Lev.11:44 ve Yas.7:6’ya ait notlar). ilk ürünüydü RAB’be adanan ilk ürünlerin hasadın en iyi ürünleri olması gibi (Çık.23:19; bkz. Say.18:12; Hez.44:30), halkın kendisi de O’nun ilk ve seçkin hazinesidir (krş. Çık.19:4-6 ve ilgili not). Başına felaket gelirdi Bkz. örn. Çık.17:8-16.
2:4 dinleyin Peygamberler halktan Tanrı’nın sözlerini hem duymasını hem de uygulamasını talep etmektedir (bkz. örn. Yer.7:2; Yer.17:20; Yer.19:3; Yer.21:11; Yer.31:10; Yer.44:24; Hez.13:2; Hoş.4:1; Amo.7:16; Yak.1:22-26).
2:5 RAB diyor ki Kutsal Kitap’ta peygamberlere özgü bir ifadedir; peygamberin ilettiği bildirinin kaynağını ve yetkisini belirtir. uzaklaştılar Bkz. Yer.4:1; Yer.31:19; Yer.50:6; Yşa.53:6; krş. Hez.34:4-6, 16. Değersiz putları izleyerek Bkz. Yer.2:8,Yer.2:23; Yer.8:19; Yer.10:8,Yer.10:15; Yer.14:22; Yer.16:19; Yer.51:18; ayrıca bkz. Yer.2:2’ye ait not. Kendileri de değersiz oldular Bkz. 2Kr.17:15; Mez.115:8 ve ilgili not.
2:6 Mısır’dan bizi çıkaran... RAB RAB halkını (bkz. Yar.2:4 ve Çık.3:15’e ait notlar) Mısır’dan, yalnız O’na hizmet etsinler diye kurtarmıştı. Bu kurtuluş ve İbrahim’le yapılan antlaşmaya dayalı Tanrı’nın seçimi, İsrail’in kimliğini belirlemiştir (Çık.19:1-6; Çık.20:2-6). Çölde... karanlıkta kalan... toprakta Çöl çoğu zaman karanlık, tehlike ve ölümü simgeler ; Kutsal Kitap’ta hazırlanma veya deneme yeri olarak da görülür (bkz. Yer.2:31 ve ilgili not; Yer.9:10; Yer.12:12; Yer.17:6; Yer.23:10; Mez.44:19). Bize yol gösteren Bkz. Yer.2:17; Yas.8:15; Mez.23:2-3.
2:7 verimli İbranicesi “karmel”dir (bkz. Yşa.33:9 ve ilgili not; krş. Yer.48:33; ayrıca krş. Yer.4:26). ülkemi kirlettiniz Bkz. Yer.3:1-2,Yer.3:9; Yer.16:18; ayrıca bkz. Lev.4:12’ye ait not. Mülkümü Hem Tanrı’nın İsrail halkına vaat ettiği topraklar hem de İsrail halkının bizzat kendisi (özellikle bkz. Yer.12:7-9) söz konusudur. iğrenç Bkz. Lev.7:21’e ait not.
2:8 Kâhinler... Yöneticiler... Peygamberler Bkz. Yer.1:18’e ait not. Kutsal Yasa uzmanları Kâhinler (bkz. Yas.31:11 ve ilgili not). Yöneticiler İbranicesi, ‘çobanlar’ anlamına da gelir; halkın önderlerini ifade eder (bkz. Yer.23:1-4; Yer.49:19; Yer.50:44; özellikle bkz. Hez.34:1-10,Hez.34:23-24). Baal adına Krş. Yer.11:21; Yer.14:15; Yer.23:25; Yer.26:9; bkz. Hak.2:13’e ait not. İş e yaramaz putların ardınca gittiler Bkz. Yer.2:23.
2:9 davacı olacağım Bkz. Yer.25:31; Hoş.4:1; Hoş.12:2; Mik.6:2.
2:10 Kittim Kıbrıs. İsrail’in batısındaki ülkelerin de bu şekilde adlandırıldığı görülür (ayrıca bkz. Say.24:24; Hez.27:6 ve ilgili notlar). Kedar İsrail’in doğusundaki ülkeler için kullanılan ad (ayrıca bkz. Yer.49:28; Yşa.21:16 ve ilgili not).
2:11 görkemini Tanrısı’nı (bkz. Mez.106:20; Hoş.4:7). Bazı eski İbrani din bilginlerine göre “görkemimi” diye okunmalıdır. İş e yaramaz Bkz. Yer.2:8’e ait not.
2:12 Ey gökler... şaşakalın Bkz. Yşa.1:2’ye ait not; ayrıca bkz. Mik.6:1-2 ve ilgili not.
2:13 Bkz. Yer.1:16. Beni... bıraktı Bkz. Yer.2:19. diri suların pınarını Bkz. Yer.17:13; Mez.36:9; ayrıca bkz. Yu.4:10’a ait not; Yşa.55:1 ve ilgili not; Va.21:6. çatlak sarnıçlar Putlar ve putların yararsızlığı tasvir ediliyor.
2:14-15 İsrail... köle olarak mı doğdu? Tanrı’nın İsrail halkını Mısır’daki kölelikten kurtarışı ima edilmektedir (bkz. Çık.6:6; Çık.20:2). aslanlara Burada Asur’u simgeler (bkz. Yer.2:18; Yer.50:17; ayrıca bkz. Yer.4:7 ve Yşa.15:9’a ait notlar). av oldu? Asur ve Mısır’a (bkz. Yer.2:15-16). Ülkeyi viraneye çevirdiler Bkz. Yer.4:7; Yer.18:16; Yer.50:3. Kentler yerle bir edildi, kimsesiz bırakıldı! Bkz. Yer.4:7; krş. Yer.22:6.
2:16 Nof Memfis diye de bilinir (bkz. Yer.44:1; Yer.46:14,Yer.46:19; ayrıca bkz. Yşa.19:13’e ait not). Tahpanhes Muhtemelen sonradan Grekler tarafından Dafne adı verilen, Mısır’ın doğu delta bölgesindeki Manzela Gölü’nün hemen güneyinde kurulmuş ve günümüzde Tel Defne olarak bilinen kent (bkz. Yer.43:7-9; Yer.44:1; Yer.46:14; Hez.30:18). Kafanı kırdı İbranice’den birebir çevirisi: “tıraş etti”. ‘Utandırdı’ anlamında bir deyimdir (bkz. Yer.47:5; Yer.48:37; ayrıca bkz. Yşa.3:17 ve Yşa.7:20’ye ait notlar).
2:17 Seni... yürüten RAB İsrail halkını sadece kurtarmakla kalmadı, onunla her durumda ilgilendi, ona yol gösterdi. yolda Bkz. Çık.18:8; Çık.23:20; Yas.1:33.
2:18 Bkz. Yer.2:36. İsrail ve Yahuda halkları, Mısır’dan veya Asur’dan yardım bekliyordu (bkz. örn. Yşa.30. bölüm). Şihor Nil’in kollarından biri olduğu tahmin ediliyor.
2:19 Dönekliğin Bkz. Yer.3:22; Yer.5:6; Yer.14:7. Yahudalılar’ın putperestlik etmesi ve başka uluslarla ittifaklar kurması söz konusudur. Her Şeye Egemen... RAB Bkz. Giriş; 1Sa.1:3’e ait not.
2:20-3:6 Yahuda halkının asiliği tasvir ediliyor.
2:20 Boyunduruğunu... kırdın, Bağlarını kopardın Bkz. Yer.5:5; ayrıca bkz. Yer.31:18; krş. Mez.2:3; Hoş.4:16. Yahudalılar, Tanrı’nın onlarla yaptığı antlaşmanın koşullarına itaatsizlik ederek antlaşmayı bozmuştur. her yüksek tepede, Her bol yapraklı ağacın altında Putperestlerin tapınma yerlerinden söz edilmektedir (bkz. 1Kr.14:23; 2Kr.17:10; Hez.6:13). Fahişe gibi Bkz. Yer.2:2; Çık.34:15 ve ilgili notlar.
2:21 Bkz. Yşa.5:1-7; ayrıca bkz. Mez.80:8-16; Hez.17:1-10; Hoş.10:1-2; krş. Yu.15:1-8. Seçme bir asma Bkz. Yşa.5:2. yabanıl asmaya ‘Öbür uluslara’ anlamında (bkz. Yas.32:3 2).
2:22 Günahların bağışlanması, sırf bir takım dinsel eylemlerin yerine getirilmesiyle değil (krş. Yer.7:3-10), günahların itirafı ve tövbeyle mümkün olabilir (bkz. Mez.51:2,Mez.51:7; Özd.28:13; Yşa.1:18; krş. 1Yu.1:7-2:2).
2:23 kirlenmedim Bkz. Yer.19:13; ayrıca bkz. Lev.4:12’ye ait not. Baallar’ı Bkz. Yer.9:14; ayrıca bkz. Hak.2:11-13’e ait notlar. izlemedim Bkz. Yer.2:2’ye ait not; ayrıca bkz. Yer.2:25. Vadide Muhtemelen Ben-Hinnom Vadisi (Yer.7:31-32; Yer.19:2,Yer.19:6) olarak da bilinen Hinnom Vadisi (bkz. Yşu.15:5’e ait not). orada burada dolaşan Halk, RAB’bin sözünü dinlemek yerine putlara ve öbür uluslara güveniyordu (krş. Yas.28:14).
2:24 havayı koklayan Bkz. Hoş.2:7,Hoş.2:13. Yahuda halkının putperestliğe tutkusu çarpıcı biçimde tasvir edilir. Kıra alışkın Bkz. Eyü.24:5. yaban eşeğisin Başa çıkılması zor ve inatçı anlamında (bkz. Yar.16:12; Eyü.39:5-8).
2:25 Yalınayak koşmaktan sakın ‘Çarıkların eskiyip yırtılana kadar koşma’ anlamındadır. Yahuda halkının, putların ve öbür ulusların yolunu izleme arzusundan söz edilmektedir. “Boş ver! Ben başka ilahları seviyorum” dedin Oysa Yahudalılar’ın, Tanrı’nın onlarla yaptığı antlaşmaya göre yalnızca Tanrı’yı sevmeleri gerekiyordu (bkz. Yer.18:12 ve ilgili not ; bkz. örn. Yas.6:5; Yas.7:9; Hoş.2:16). Onları izleyeceğim Bkz. Yer.2:23; ayrıca bkz. Yer.2:2’ye ait not.
2:26 Hırsız... utanırsa İbranice’de ‘utanç’ anlamına gelen sözcük, Kenan’ın baş ilahı Baal için eşanlamlı olarak da kullanılır (bkz. Yer.11:13 ve ilgili not; Hoş.9:10; ayrıca bkz. Hak.6:32’ye ait not). kralları, önderleri, Kâhinleri, peygamberleri Bkz. Yer.1:18’e ait not. Bu ifade Yeremya’nın hizmeti süresince yalnız olduğunu ve hizmetinin zorluğunu vurgular.
2:27 Bkz. Yşa.44:13-17; Yas.32:6,Yas.32:18; Yşa.64:8; Mal.2:10’un aksine. ağaca... Taşa Bkz. Yer.3:9 ve ilgili not.
2:28 Kentlerinin sayısı kadar İlahların Bkz. Yer.11:13; krş. 1Ko.8:5. Eski Ortadoğu’da her önemli kentin kendine ait koruyucu bir ilahı olduğuna inanılırdı (krş. Elç.19:28,Elç.19:34-35) ve birçok kent, kendi ilahının adıyla anılıyordu (bkz. örn. Elç.1:1’e ait not).
2:29 dava açıyorsunuz Krş. Yer.2:9; bkz. Yer.12:1; Eyü.33:13.
2:30 Halkınızı... cezalandırdım Krş. İbr.12:6. yola gelmediler Bkz. Yer.5:3. Kılıcınız... öldürdü peygamberlerinizi Bkz. örn. Yer.26:20-23; 2Kr.21:16; 2Kr.24:3-4; ayrıca bkz. Neh.9:26.
2:32 Gelin Krş. Yer.2:2. halkım... unuttu beni Bkz. Yer.18:15; ayrıca bkz. Yer.3:21; Yer.13:25; Yas.7:18; Yas.8:18; Hoş.8:14.
2:33 Aşkı Bkz. Yer.2:25 ve ilgili not.
2:36 Asur’da düşkırıklığına... Mısır’da Bkz. Yer.2:15-18 ve ilgili notlar. Burada Kral Ahaz’ın (bkz. 2Ta.28:21) ve muhtemelen Kral Sidkiya’nın (bkz. Yer.37:7) dönemlerinden söz edilmektedir.
2:37 ellerin başında Tutsak olarak. senin güvendiklerini Mısır ve Asur’u.

Videolar

Yeremya Girişi

Peygamber Yeremya İ.Ö. 7. yüzyılın sonuyla 6. yüzyılın başlarında yaşadı. Uzun hizmeti sırasında Tanrı'nın halkını uyardı, yaptıkları günah ve putperestlik yüzünden başlarına gelecek büyük felaketi önceden bildirdi. Peygamberliğin yerine geldiğini -Yeruşalim'in Babil Kralı Nebukadnessar'ın eline geçtiğini, kentin ve tapınağın yıkıldığını, Yahuda Kralı'yla birçok kişinin Babil'e sürgüne gittiğini- gördü. Halkın sürgünden geri dönüp eski gönencine kavuşacağını da bildirdi.

Yeremya Kitabı aşağıdaki bölümlere ayrılabilir:

1. Yeremya'nın çağrılışı.
2. Kral Yoşiya, Yehoyakim, Yehoyakin ve Sidkiya döneminde Tanrı'nın Yahuda halkına verdiği uyarılar.
3. Yeremya'nın yazmanı Baruk'un derlediği yazılarla Yeremya'nın peygamberlik sözleri ve yaşamından önemli kesitler.
4. Tanrı'nın birçok ulusa ilişkin bildirileri.
5. Yeruşalim'in düşüşü ve halkın Babil'e sürülmesi

Yeremya çok duyarlı biriydi. Halkını seviyor, halkın başına gelecek yıkımları bildirmekten hoşlanmıyordu. Birçok bölümde Tanrı onu peygamber olarak atadığı için acı duyduğunu söylüyor. Tanrı'nın sözü onun yüreğinde ateş gibiydi, onu söndüremiyordu.

Kitabın 31:31-34 ayetleri umut doludur. Yeni bir antlaşmanın olacağı bir gün gelecek. Öğreten olmadan, anımsatan olmadan halkın Tanrı sözünü yerine getireceği gün gelecek. Çünkü Tanrı sözü onların yürekleri üzerine yazılacak.

Ana Hatlar:

1:1-19 Yeremya'nın çağrılışı
2:1-25:38 Kral Yoşiya, Yehoyakim, Yehoyakin ve Sidkiya döneminde yapılan peygamberlik sözleri
26:1-45:5 Yeremya'nın başından geçen olaylar
46:1-51:64 Uluslara ilişkin bildiriler
52:1-34 Yeruşalim'in düşüşü
  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş