Yeremya 23

23
Doğru Dal
1“Otlağımın koyunlarını yok edip dağıtan çobanların vay başına!” diyor RAB. 2Halkımı güden çobanlar için İsrail'in Tanrısı RAB şöyle diyor: “Sürümü dağıtıp sürdünüz, onlarla ilgilenmediniz. Şimdi ben sizinle ilgileneceğim, yaptığınız kötülük yüzünden sizi cezalandıracağım.” RAB böyle diyor. 3“Sürmüş olduğum bütün ülkelerden sürümün sağ kalanlarını toplayıp otlaklarına geri getireceğim; orada verimli olup çoğalacaklar. 4Onları güdecek çobanlar koyacağım başlarına. Bundan böyle korkmayacak, yılgınlığa düşmeyecekler. Bir tanesi bile eksilmeyecek” diyor RAB.
5 “İşte Davut için doğru bir dal[a]
Çıkaracağım günler geliyor” diyor RAB.
“Bu kral bilgece egemenlik sürecek,
Ülkede adil ve doğru olanı yapacak.
6Onun döneminde Yahuda kurtulacak,
İsrail güvenlik içinde yaşayacak.
O, ‘Yahve sidkenu[b]’ adıyla anılacak.
7“Artık insanların, ‘İsrail halkını Mısır'dan çıkaran RAB'bin varlığı hakkı için’ demeyecekleri günler geliyor” diyor RAB. 8“Bunun yerine, ‘İsrail soyunu kuzey ülkesinden ve sürdüğü bütün öbür ülkelerden geri getiren RAB'bin varlığı hakkı için’ diyecekler. Böylece kendi topraklarında yaşayacaklar.”
Yahuda'nın Sahte Peygamberleri
9Peygamberlere gelince,
Yüreğim paramparça,
Bütün kemiklerim titriyor.
RAB'bin yüzünden,
O'nun kutsal sözleri yüzünden
Sarhoş gibi,
Şaraba yenik düşen bir adam gibiyim.
10Çünkü ülke zina edenlerle dolu,
Lanet yüzünden yas tutuyor.
Otlaklar kurumuş.
İzledikleri yol kötü,
Güçlerini haksızca kullanıyorlar.
11“Peygamber de kâhin de tanrısız;
Tapınağımda bile kötülüklerini gördüm” diyor RAB.
12“Bu yüzden izledikleri yol
Onlar için kaygan olacak;
Karanlığa sürülecek,
Orada tökezleyip düşecekler.
Çünkü cezalandırılacakları yıl
Başlarına felaket getireceğim” diyor RAB.
13“Samiriye peygamberleri arasında
Şu iğrençliği gördüm:
Baal adına peygamberlik ederek
Halkım İsrail'i baştan çıkarıyorlar.
14 Yeruşalim peygamberleri arasında
Şu korkunç şeyi gördüm:
Zina ediyorlar, yalan peşindeler.
Kötülük edenleri güçlendirdiklerinden,
Kimse kötülüğünden dönmüyor.
Benim için hepsi Sodom gibi,
Yeruşalim halkı Gomora gibi oldu.”
15Bu nedenle Her Şeye Egemen RAB peygamberler için şöyle diyor:
“Onlara pelinotu yedirecek,
Zehirli su içireceğim.
Çünkü Yeruşalim peygamberleri
Tanrısızlığın bütün ülkeye yayılmasına neden oldular.”
16Her Şeye Egemen RAB diyor ki,
“Size peygamberlik eden peygamberlerin
Dediklerine kulak asmayın,
Onlar sizi aldatıyor.
RAB'bin ağzından çıkanları değil,
Kendi hayal ettikleri görümleri anlatıyorlar.
17Beni küçümseyenlere sürekli,
‘RAB diyor ki: Size esenlik olacak!’ diyorlar.
Yüreklerinin inatçılığı doğrultusunda davrananlara,
‘Başınıza felaket gelmeyecek’ diyorlar.
18RAB'bin sözünü duyup anlamak için
RAB'bin meclisinde kim bulundu ki?
O'nun sözüne kulak verip duyan kim?
19İşte, RAB'bin fırtınası öfkeyle kopacak,
Kasırgası döne döne kötülerin başına patlayacak.
20Aklının tasarladığını tümüyle yapana dek
RAB'bin öfkesi dinmeyecek.
Son günlerde açıkça anlayacaksınız bunu.
21Bu peygamberleri ben göndermedim,
Ama çabucak ortaya çıktılar.
Onlara hiç seslenmedim,
Yine de peygamberlik ettiler.
22Ama meclisimde dursalardı,
Sözlerimi halkıma bildirir,
Onları kötü yollarından ve davranışlarından
Döndürürlerdi.
23Ben yalnızca yakındaki Tanrı mıyım?
Uzaktaki Tanrı da değil miyim?” diyor RAB,
24“Kim gizli yere saklanır da
Onu görmem?” diyor RAB,
“Yeri göğü doldurmuyor muyum?” diyor RAB.
25“Adımla yalancı peygamberlik edenlerin ne dediklerini duydum. ‘Bir düş gördüm! Bir düş!’ diyorlar. 26Kafalarından uydurdukları hileleri aktaran bu yalancı peygamberler ne zamana dek sürdürecekler bunu? 27Ataları nasıl Baal yüzünden adımı unuttuysa, onlar da birbirlerine düşlerini anlatarak halkıma adımı unutturmayı tasarlıyorlar. 28Düşü olan peygamber düşünü anlatsın; ama sözümü alan onu sadakatle bildirsin. Buğdayın yanında saman nedir ki?” diyor RAB. 29“Benim sözüm ateş gibi değil mi? Kayaları paramparça eden balyoz gibi değil mi?” RAB böyle diyor.
30“İşte bunun için sözlerimi birbirlerinden çalan peygamberlere karşıyım” diyor RAB. 31“Evet, kendi sözlerini söyleyip, ‘RAB böyle diyor’ diyen peygamberlere karşıyım” diyor RAB. 32“Uydurma düşler gören peygamberlere karşıyım” diyor RAB. “Bu düşleri anlatıyor, yalanlarla, boş övünmelerle halkımı baştan çıkarıyorlar. Ben onları ne gönderdim, ne de atadım. Bu halka hiç mi hiç yararları yok” diyor RAB.
33“Halktan biri, bir peygamber ya da kâhin, ‘RAB'bin bildirisi nedir?’ diye sorarsa, ‘Ne bildirisi?’ diye karşılık vereceksin. Sizi başımdan atacağım” diyor RAB. 34“Eğer bir peygamber, kâhin ya da başka biri, ‘Bu RAB'bin bildirisidir’ derse, onu da ailesini de cezalandıracağım. 35Her biriniz komşunuza ve kardeşinize, ‘RAB ne yanıt verdi?’ ya da, ‘RAB ne söyledi?’ demelisiniz. 36Bundan böyle, ‘RAB'bin bildirisi’ lafını ağzınıza almayacaksınız. Herkesin sözü kendi bildirisi olacak. Yaşayan Tanrı'nın, Her Şeye Egemen RAB'bin, Tanrımız'ın sözlerini çarpıtıyorsunuz siz. 37Bir peygambere, ‘RAB sana ne yanıt verdi?’ ya da, ‘RAB ne söyledi?’ demelisiniz. 38Ama, ‘RAB'bin bildirisidir’ derseniz, RAB diyor ki, ‘RAB'bin bildirisidir’ diyorsunuz. Oysa, ‘RAB'bin bildirisidir’ demeyeceksiniz diye sizi uyarmıştım. 39Bu yüzden sizi büsbütün unutacağım, sizi de size ve atalarınıza verdiğim kenti de önümden söküp atacağım. 40Sizi hiç unutulmayacak bir utanca düşürecek, sürekli alay konusu edeceğim.”
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

21:1-24:10 1-20. bölümler boyunca olaylar çoğunlukla tarihsel sırayla aktarılmıştır. Buna karşın 21-52. bölümler arasındaki metin, tarihsel sıralamaya göre değil, konulara göre düzenlenmiştir (bkz. Yer.24:1; Yer.25:1; Yer.26:1; Yer.27:1; Yer.29:2; Yer.32:1; Yer.35:1; Yer.36:1; Yer.37:1; Yer.45:1; Yer.49:34; Yer.51:59; Yer.52:4). Peygamber Yeremya, 21-24. bölümlerde Yahuda krallarına (Yer.21:1-23:7), sahte peygamberlere (Yer.23:8-40) ve günahlı halka (24. bölüm) suçlarını bildirir.
21:1-23:7 Halkın ekonomik, sosyal ve ruhsal sıkıntılarının başlıca sorumlusu olan Yahuda kralları, Yeremya’nın suçlarını bildirdiği ilk gruptur. Metnin geçtiği tarih, yaklaşık İÖ 589-588 olup Yeruşalim’in kuşatma altında olduğu bir dönemdir (bkz. Yer.21:1-2). Yeremya’nın peygamberlik sözlerinin doğru olduğunu artık herkes görmüştür; ancak bildirisi hâlâ cezalandırma uyarılarıyla doludur.
23:1-8 Bu ayetler, Tanrı’nın kötü önderleri cezalandırma (krş. “çobanlar”, Yer.22:22 ve ilgili not; Yer.23:1-2), halkını sürgünden geri getirme (Yer.23:3-4,Yer.23:7-8) ve Davut soyundan gelecek Kral’ı ortaya çıkarma (Yer.23:5-6) tasarıları hakkında (muhtemelen Sidkiya’nın krallığı dönemine ait; bkz. Yer.23:6’ya ait not) bir özet niteliğindedir.
23:3 sağ kalanlarını Bkz. Yer.6:9; Yşa.1:9’a ait not. Sürmüş olduğum Halkın ısrarla antlaşmaya uymamasının yol açtığı lanet gerçekleşir. Ancak antlaşmada verdiği vaatlere sadık kalan RAB, halkını sürgünden geri getirecektir.
23:4 korkmayacak... yılgınlığa Görevine bağlı bir önderin varlığı, saldırılara karşı bir set kadar dayanıklılık sağlar (bkz. Hez.34:8). eksilmeyecek Bkz. Say.31:49.
23:5-6 Yeremya Kitabı’nda Mesih’le ilgili en önemli ayetlerden biri (bkz. Yer.33:15-16).
23:5 Davut için... kral Mesih (bkz. Makale: Kral Tanrı, Kral Mesih, İsrail Kralı Kavramları, s.370). dal Krallık tahtı üzerinde yasal hakkı olan kişiyi belirten bu terim, Eski Antlaşma’da Mesih’i ifade eder (bkz. Yer.33:15; Zek.Yer.3:8; Yer.6:12). Çıkaracağım Bkz. 2Sa.7:12; ayrıca bkz. Yer.30:9; Hez.34:23-24; Hez.37:24. adil ve doğru olanı yapacak Bkz. Yer.22:3,Yer.22:15; 2Sa.8:15.
23:6 Tanrı’nın halkının tekrar birleşip tek halk olacağı dönemin haberi verilmektedir (Yahuda ve İsrail; bkz. Yer.31:31 ve ilgili not; Yer.33:33; Hez.37:15-22; Bilgi Kutusu: İsrail’in Gönence Kavuşması, s.1212; krş. Yas.32:29). RAB doğruluğumuzdur Adının anlamına (bkz. Yer.21:1’e ait not) yaraşır şekilde davranmayan Sidkiya’nın aksine, Mesih (Yer.23:5) “adil ve doğru” bir Kral olarak bereketleri (bkz. Hez.34:30-31) halkına bahşeder, halk da Mesih aracılığıyla Tanrı’yla doğru bir ilişkiye ve kurtuluşa kavuşur (bkz. 1Ko.1:30; Flp.3:8; Tit.1:4-6).
23:7-8 Bkz. Yer.16:14-15. Tanrı’nın halkını sürgünden kurtarması, bir anlamda ikinci bir “Mısır’dan çıkış” olayı gibi algılanacaktır.
23:9-40 Sahte peygamberlere suçları bildiriliyor (bkz. Yer.2:8; Yer.4:9; Yer.5:30-31; Yer.6:13-15; Yer.8:10-12; Yer.14:13-15; Yer.18:18-23; Yer.26:8,Yer.26:11,Yer.26:16; 27-28; Yşa.28:7-13; Hez.13. bölüm; Mik.3:5-12). Bu ayetler, siyasi hayatı dâhil olmak üzere, İsrail’in tarihinin yazgısının peygamberler tarafından bildirildiğini hatırlatır (bkz. Yer.1:10 ve ilgili not ; Bilgi Kutusu: Peygamberler, s.267).
23:9-15 Yeremya, sahte peygamberlerin putperestliğinin (kuzeydeki krallıkta) ve ahlâksızlığının (güneydeki krallıkta) halk ve ülke üzerindeki etkileri yüzünden dehşete kapılır.
23:9 Peygamberlere gelince ‘Peygamberlere ilişkin’ anlamında (krş. Yer.46:2; Yer.48:1; Yer.49:1,Yer.49:7,Yer.49:23,Yer.49:28).
23:10 Bkz. Yşa.24:4-6. zina edenlerle Bkz. Yer.5:7-8; Yer.9:2. Lanet RAB’bin antlaşmasına uymamanın getirdiği sonuçlardır (bkz. Yer.11:3,Yer.11:8). Yas tutuyor... kurulmuş RAB’den başka bir şeye tapmak, antlaşmaya uymamanın laneti olarak toprakların verimsiz kalmasına yol açar (bkz. Hoş.2:5-8; Amo.4 :4-9).
23:11 Tapınağımda bile kötülüklerini Bkz. örn. Yer.32:34; 2Kr.16:10-14; 2Kr.21:5; Hez.8:5,Hez.8:10,Hez.8:14,Hez.8:16.
23:13 Baal adına peygamberlik Bkz. Yer.2:8; krş. Hak.2:13’e ait not; ayrıca bkz. 1Kr.18:19-40.
23:14 Sodom gibi... Gomora gibi Bkz. Yer.20:16’ya ait not. Bu sahte peygamberlerin yaşamları her türden ahlâksızlıkla doluydu (bkz. 2Pe.2. bölüm; Yahuda Mektubu).
23:15 Zehirli su içireceğim Bkz. Yer.9:15’e ait not.
23:16 hayal ettikleri görümleri Bkz. Yer.23:26; Yer.14:14; krş. Gal.1:6-9.
23:17 Size esenlik olacak O dönemdeki sahte peygamberlerin genel bildirisi (bkz. Yer.6:14 ve ilgili not; krş. Yer.28:8-9). Yüreklerinin inatçılığı Krş. Yer.3:17.
23:18 RAB’bin meclisinde ‘Tanrı’nın önünde durmak’ gibi bir anlamı vardır. “Meclis” sözcüğünün İbranicesiAmo.3:7’de, ‘Tanrı’nın seçtiklerine açıklamayı vaat ettiği tasarıları’ anlamına gelen “sır” olarak çevrilmiştir. RAB sırlarını sahte peygamberlere açıklamaz (bkz. Yer.23:19-20; krş. Yu.8:38,Yu.8:40 ve ilgili not).
23:19-20 Bkz. Yer.30:23-24.
23:20 Son günlerde Burada hem Babil sürgünü hem de son Yargı Günü söz konusudur (bkz. Makale: Yargı, s.260).
23:21 ben göndermedim Bkz. Yer.23:32; Yer.29:9; krş. Yer.1:7; Yşa.6:8; Hez.3:5.
23:22 Bkz. Yer.23:18’e ait not.
23:23 Tanrı sadece kısıtlı bir yere ait değildir, tüm yeryüzünün Tanrısı’dır ve her şeyi görür.
23:24 saklanır da Onu görmem Bkz. Eyü.26:6; Mez.139:7-12; Amo.9:2-4.
23:25 düş Peygamberler Tanrı’nın vahyini nadiren bu yolla alır (bkz. Yer.27:9; Yas.13:1-3; 1Sa.28:6; Zek.1Sa.10:2; ancak krş. Say.12:6; Yoe.2:28). Düş görenin anlattıkları dikkatle sınanmalıdır.
23:27 adımı unuttuysa Halk Tanrı’nın varlığını değil, yaptıklarını ve nasıl bir Tanrı olduğunu unutmuştu (bkz. Yer.16:21’e ait not; Hak.3:7; 1Sa.12:9-10; Mez.9:17).
23:28-29 Buğdayın... ateş... balyoz Düş görenlerin hayali bildirilerine karşı, Tanrı’nın gerçek sözleri buğday gibi besler, ateş gibi sınar, balyoz gibi parçalar (bkz. Yer.20:9; 1Ko.3:13; krş. İbr.4:12).
23:30-32 Sahte peygamberler, gerçek peygamberlerin bildirilerini saptırıp kendi sözlerinin de Tanrı’nın bildirisi olduğunu iddia eden taklitçilerdir.
23:33 bildirisi Bkz. Zek.Yer.9:1 ve ilgili not.
23:39 kenti Yeruşalim’i.

Videolar

Yeremya Girişi

Peygamber Yeremya İ.Ö. 7. yüzyılın sonuyla 6. yüzyılın başlarında yaşadı. Uzun hizmeti sırasında Tanrı'nın halkını uyardı, yaptıkları günah ve putperestlik yüzünden başlarına gelecek büyük felaketi önceden bildirdi. Peygamberliğin yerine geldiğini -Yeruşalim'in Babil Kralı Nebukadnessar'ın eline geçtiğini, kentin ve tapınağın yıkıldığını, Yahuda Kralı'yla birçok kişinin Babil'e sürgüne gittiğini- gördü. Halkın sürgünden geri dönüp eski gönencine kavuşacağını da bildirdi.

Yeremya Kitabı aşağıdaki bölümlere ayrılabilir:

1. Yeremya'nın çağrılışı.
2. Kral Yoşiya, Yehoyakim, Yehoyakin ve Sidkiya döneminde Tanrı'nın Yahuda halkına verdiği uyarılar.
3. Yeremya'nın yazmanı Baruk'un derlediği yazılarla Yeremya'nın peygamberlik sözleri ve yaşamından önemli kesitler.
4. Tanrı'nın birçok ulusa ilişkin bildirileri.
5. Yeruşalim'in düşüşü ve halkın Babil'e sürülmesi

Yeremya çok duyarlı biriydi. Halkını seviyor, halkın başına gelecek yıkımları bildirmekten hoşlanmıyordu. Birçok bölümde Tanrı onu peygamber olarak atadığı için acı duyduğunu söylüyor. Tanrı'nın sözü onun yüreğinde ateş gibiydi, onu söndüremiyordu.

Kitabın 31:31-34 ayetleri umut doludur. Yeni bir antlaşmanın olacağı bir gün gelecek. Öğreten olmadan, anımsatan olmadan halkın Tanrı sözünü yerine getireceği gün gelecek. Çünkü Tanrı sözü onların yürekleri üzerine yazılacak.

Ana Hatlar:

1:1-19 Yeremya'nın çağrılışı
2:1-25:38 Kral Yoşiya, Yehoyakim, Yehoyakin ve Sidkiya döneminde yapılan peygamberlik sözleri
26:1-45:5 Yeremya'nın başından geçen olaylar
46:1-51:64 Uluslara ilişkin bildiriler
52:1-34 Yeruşalim'in düşüşü
  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş